Thứ sáu, 26-12-25 16:04:41
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Phát huy văn hóa từ những lễ hội

Báo Cà Mau

Hơn 300 năm khẩn hoang mở đất là ngần ấy thời gian các thế hệ người Bạc Liêu kế tục nhau tự họa nên bức tranh văn hóa đặc sắc gắn liền với những lễ hội truyền thống mang đậm phong vị, tình người xứ Bạc. Trải qua biết bao cuộc bể dâu, nhưng các giá trị văn hóa truyền thống ẩn sâu trong các lễ hội vẫn còn nguyên giá trị và được các thế hệ người Bạc Liêu ra sức bảo tồn, phát triển.

Từ lâu, Bạc Liêu đã được du khách gần xa đặt cho cái tên khá mỹ miều là đất của Dạ cổ hoài lang, đất của những mùa lễ hội. Bởi, hơn 1/3 thời gian trong năm, người Bạc Liêu luôn sống trong không khí hội hè, đình đám. Đất Bạc Liêu là nơi hội tụ của ba nền văn hóa lớn Kinh - Hoa - Khmer, mỗi nền văn hóa là một bức tranh đa diện, phản ánh sâu sắc mọi góc độ văn hóa của từng dân tộc. Và khi ba nền văn hóa ấy hòa quyện với nhau đã tạo nên một nền văn hóa đậm đà bản sắc Bạc Liêu.

Ngoại trừ 4 lễ hội lớn đã được tỉnh công nhận và tổ chức trọng thể hàng năm, thì ở Bạc Liêu còn có nhiều lễ hội lớn nhỏ khác rải đều ở khắp các địa phương trong tỉnh. Hàng năm, cứ đến ngày 25 tháng giêng âm lịch thì huyện Giá Rai lại long trọng tổ chức lễ hội Đồng Nọc Nạng để tưởng nhớ cuộc đấu tranh đẫm máu của gia đình Mười Chức năm 1928. Qua đó, nhằm tri ân các bậc tiền hiền và nhắc nhớ mọi người - nhất là thế hệ trẻ, về truyền thống anh dũng của cha anh được bao lớp người Bạc Liêu tự hào kế tục.

Lễ hội Dạ cổ hoài lang được xem là điểm nhấn văn hóa, là lễ hội nghệ thuật độc đáo của Bạc Liêu. Ảnh: C.T

Trong tháng 3 âm lịch, ở Bạc Liêu diễn ra hai lễ hội lớn là Nghinh Ông (thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải) và Quán âm Nam Hải (phường Nhà Mát, TP. Bạc Liêu). Đây là hai lễ hội tâm linh lớn thu hút hàng vạn lượt khách thập phương đến hành hương, chiêm bái. Nghinh Ông (còn gọi là cầu ngư) là lễ hội cung thỉnh và tri ân công đức của cá Ông - vị thần Nam Hải Đại tướng quân mà bà con ngư dân vùng ven biển kính ngưỡng. Ngoài ra, đây còn là lễ hội cầu cho mưa thuận gió hòa, sóng yên biển lặng và những chuyến ra khơi bội thu tôm cá. Lễ hội Quán âm Nam Hải bao gồm nhiều phần lễ như: cầu an, cầu siêu, chúc phúc… với mong ước quốc thái dân an.

Lễ hội Dạ cổ hoài lang (vào ngày 15 tháng 8 âm lịch hàng năm tại Khu lưu niệm nhạc sĩ Cao Văn Lầu) được xem là lễ hội nghệ thuật độc đáo của người Bạc Liêu nhằm tưởng nhớ, tri ân công lao của cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu - người đã có công khai sáng cho quá trình ra đời và phát triển của bản vọng cổ, cùng loại hình sân khấu cải lương Nam bộ ngày nay. Không chỉ vậy, việc tổ chức lễ hội này còn để khắc cốt ghi tâm những nghệ sĩ, nghệ nhân đã có nhiều đóng góp trong việc duy trì và làm phong phú thêm vốn âm nhạc truyền thống dân tộc, để đờn ca tài tử sắp trở thành di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Sau phần lễ trang trọng thể hiện cách hành xử văn hóa của các thế hệ hậu duệ đối với các bậc tiền hiền, thì phần hội với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc, ẩn chứa chiều sâu văn hóa cộng cư luôn được nhiều người mong đợi. Đó là các hoạt động giao lưu văn hóa ẩm thực, thi đấu các trò chơi dân gian như: kéo co, nhảy bao bố, đi cà kheo, vá lưới, thi gánh nước, nấu cơm bằng nồi đất, thi gói bánh tét, quết bánh phồng… Ngoài ra, trong các lễ hội, đặc biệt là lễ hội Dạ cổ hoài lang luôn có các chương trình biểu diễn nghệ thuật, giao lưu đờn ca tài tử, trưng bày các hình ảnh, hiện vật và các sản phẩm làng nghề… Đồng thời, đây còn là dịp để các nghệ sĩ, nghệ nhân dân gian làm sống lại những nghề sắp mai một như: nắn tò he, ký họa chân dung, viết thư pháp…

Đặc sắc văn hóa của Bạc Liêu còn ẩn chứa bên trong các lễ hội Kỳ yên, Thanh minh, Đoan ngọ, Chôl-Chnăm-Thmây, Sen Đôn-ta, vía Ngọc Hoàng, Oóc-om-bóc, lễ Vu lan, Trung thu… Mỗi lễ hội đều chứa đựng những nét đẹp văn hóa chuyên biệt, cố hữu và thú vị nhất vẫn là thực đơn ẩm thực dành riêng cho từng lễ hội. Điều này cũng trả lời cho câu hỏi vì sao mà hàng năm Bạc Liêu đón lượng du khách lớn tập trung vào các mùa lễ hội chính.

Tổ chức thành công các lễ hội, bảo tồn, phát huy và lồng ghép những nét đẹp văn hóa truyền thống trong từng lễ hội cụ thể là đồng nghĩa với việc chúng ta chung tay quảng bá hình ảnh đất - người Bạc Liêu đến bạn bè trong nước và quốc tế. Để hiện thực hóa chủ trương “Bạc Liêu đi lên từ văn hóa”, chúng ta nên bảo tồn và phát huy văn hóa từ các lễ hội của địa phương mình!

Đinh Trúc

Chùa Rạch Cui - biểu tượng của đoàn kết và sum họp

Giữa không gian sông nước hiền hoà của xã Khánh Bình, chùa Rạch Cui hiện lên như một dấu son đặc biệt trong đời sống văn hoá tâm linh của đồng bào Khmer Cà Mau. Không chỉ là ngôi chùa Nam tông mang giá trị kiến trúc truyền thống, Rạch Cui còn là nơi ghi dấu lịch sử cách mạng hào hùng, in đậm tinh thần đoàn kết Kinh - Khmer - Hoa trên vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc.

79 thí sinh tham gia Liên hoan Đờn ca tài tử học đường

Tối 19/12, tại Trung tâm Văn hoá tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Liên hoan Đờn ca tài tử học đường tỉnh Cà Mau năm 2025.

Tập huấn xây dựng mô hình trải nghiệm Nhạc trống lớn của người Khmer

Sáng 19/12, tại Nhà sinh hoạt văn hoá ấp Cây Khô, Xã Hồ Thị Kỷ, Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam phối hợp Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm Nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Dự buổi tập huấn có Tiến sĩ Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam.

Trưng bày triển lãm “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”

Sáng 15/12, Bảo tàng tỉnh Cà Mau phối hợp với Đảng uỷ, UBND xã An Trạch và Trường THCS Võ Nguyên Giáp tổ chức khai mạc trưng bày triển lãm chuyên đề “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”.

Một thời hoa lửa

U Minh Hạ mùa sa mưa. Trong cái nắng mới cố xiên mình qua những đám mây đen nặng oằn chực chờ trút xuống, thoang thoảng mùi bông tràm nở muộn.

Biểu tượng hoa cau trong văn hoá Khmer

Hoa cau, biểu tượng thiêng liêng trong hôn lễ của người Khmer, được xem là thước đo phẩm hạnh, phản ánh giá trị văn hoá độc đáo.

Trao thưởng các tác giả đạt Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V

Chiều 12/12, UBND tỉnh Cà Mau tổ chức Lễ trao Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V. Dự lễ có đồng chí Phạm Văn Thiều, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh và đồng chí Ngô Vũ Thăng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Điểm đến giàu tiềm năng du lịch văn hoá - tín ngưỡng

Toạ lạc tại xã Hưng Hội, chùa Soryaram (chùa Giữa) đã tồn tại gần một thế kỷ và vẫn gìn giữ nguyên vẹn vẻ đẹp kiến trúc cổ truyền, lộng lẫy. Không chỉ là nơi sinh hoạt tôn giáo của đồng bào Khmer, chùa còn là không gian văn hoá đặc sắc, hội tụ nhiều giá trị truyền thống, tạo tiềm năng lớn để phát triển du lịch văn hoá - tín ngưỡng.

Tục thờ Môn thần của người Hoa

Trong tín ngưỡng dân gian của cộng đồng người Hoa tại Cà Mau, tục thờ Môn thần là nét văn hoá đặc sắc, gắn liền với quan niệm về sự an cư, bảo hộ và trấn áp tà khí.

Sắc màu văn hoá Khmer qua Lễ Cầu an

Hằng năm, sau Tết Chôl Chnăm Thmây, đồng bào Khmer tại các phum - sóc trên địa bàn tỉnh Cà Mau lại hân hoan tổ chức Lễ Cầu an (Panh Kom San Srok), một trong những nghi lễ truyền thống quan trọng nhất.