Cùng với những nhiệm vụ then chốt như xây dựng sản phẩm du lịch (DL) đặc thù từ lợi thế, tiềm năng sẵn có; phát huy mối liên kết vùng để phát triển thì nâng cao chất lượng nguồn nhân lực (NL) phục vụ DL cũng là nhiệm vụ quan trọng để tạo sức bật cho một trong 5 trụ cột phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Thuyết minh viên giới thiệu với du khách về giai thoại Công tử Bạc Liêu.
Nhận diện nguồn nhân lực DL
Bạc Liêu không có nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng để phát triển DL thuận lợi như một số tỉnh bạn. Cho nên, nếu xây dựng được đội ngũ NL chuẩn hóa, về lâu dài còn hướng đến nguồn NL chất lượng cao để có kỹ năng tận dụng vốn liếng khiêm tốn và đáp ứng nhu cầu của du khách về chất lượng phục vụ, năng lực hoạt động... thì sẽ tự tạo thêm lợi thế cho mình. Vì vậy nhận diện thực trạng, nắm bắt khiếm khuyết để tìm ra giải pháp nâng cao, phát triển nguồn NL DL cả về số lượng và chất lượng phục vụ phát triển DL theo hướng bền vững ở Bạc Liêu là việc làm cần thiết, có ý nghĩa thực tiễn.
Nguồn nhân lực DL bao gồm toàn bộ lực lượng lao động trực tiếp và gián tiếp liên quan đến quá trình phục vụ khách DL. NL DL không chỉ đề cập đến lao động nghiệp vụ phục vụ một cách trực tiếp mà còn cả các lao động ở cấp độ quản lý, lao động làm công tác đào tạo và các lao động gián tiếp khác phục vụ khách DL. Ngoài ra, NL DL còn bao gồm những người làm nghề tự do và người dân tham gia hoạt động trong lĩnh vực DL. Nghĩa là, chính mỗi người dân ở nơi du khách ghé chân, với cung cách ứng xử lịch thiệp, hiếu khách, chân tình cũng chính là nhân lực cho DL.
Nguồn NL trong ngành DL có đặc điểm khác với những ngành kinh tế khác. Đây là những người đòi hỏi phải có kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ sâu về DL, phải có kiến thức về văn hóa, xã hội và giỏi về ngoại ngữ; đặc biệt phải có tâm huyết làm DL.
Chưa đáp ứng nhu cầu phát triển
Theo ngành chức năng, hoạt động đào tạo, phát triển nguồn NL DL thời gian qua ở Bạc Liêu tập trung vào việc củng cố đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý DL ổn định và đi vào hoạt động có hiệu quả, khuyến khích các doanh nghiệp tăng cường đào tạo thông qua việc cử người đi tham gia đào tạo và đào tạo lại để từng bước chuẩn hóa đội ngũ nhân lực DL, quá trình đào tạo hướng đến việc nâng cao chất lượng nghiệp vụ, tính chuyên nghiệp trong phục vụ DL. Mặc dù thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ, công chức trong các cơ quan quản lý nhà nước về DL, nhưng thực tế cho thấy nguồn NL DL còn bộc lộ nhiều hạn chế. Đó là trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề, khả năng giao tiếp ngoại ngữ của lao động ngành DL chưa đáp ứng yêu cầu phát triển; đội ngũ hướng dẫn viên, thuyết minh viên và phục vụ khách DL chưa đáp ứng yêu cầu, sự am hiểu về DL chưa sâu, còn bộc lộ hạn chế trong cung cách phục vụ và quảng bá DL; đội ngũ hướng dẫn viên DL tại khu, điểm DL từng bước đã được chuẩn hóa về trình độ chuyên môn nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu thực tế.
Ông Trịnh Công Vinh - Chủ tịch Hiệp hội (HH) DL tỉnh, nhận định: “Có thể thấy thực trạng chung là lực lượng lao động có trình độ đúng chuyên môn để phục vụ DL, dịch vụ nhà hàng, khách sạn trên địa bàn tỉnh hầu như rất khan hiếm... Mặc dù đã có những chuyển biến nhưng vẫn chưa đảm bảo sự phát triển bền vững. Nhiều bộ phận còn thiếu về số lượng, yếu về chất lượng, ngoài ra tư duy và kỹ năng làm DL của người lao động còn hạn chế, thiếu tính chuyên nghiệp...”. Từng trực tiếp quản lý khâu tuyển dụng lao động ở Công ty Cổ phần DL Bạc Liêu, ông Vinh dẫn chứng khó khăn trong khâu này như sau: “Mỗi năm, Công ty nhận được rất nhiều hồ sơ xin việc các vị trí lễ tân, kế toán, quản trị kinh doanh, marketing, thư ký, nhân viên văn phòng... Trong khi đơn vị lại thiếu nhân sự ở các bộ phận bếp, buồng, phục vụ bàn, bảo vệ... nhưng đăng thông báo tuyển dụng nhiều tháng vẫn không tìm được người có tay nghề đạt yêu cầu. Không có nhiều lựa chọn nhân lực có chuyên môn, tay nghề phù hợp với yêu cầu công việc, vì vậy sau khi tuyển dụng nhân sự, Công ty phải chấp nhận dành nguồn kinh phí và thời gian đào tạo lại. Tuy nhiên, việc đào tạo mang tính ngắn hạn nên người lao động nắm bắt kiến thức tổng hợp chưa sâu, thời gian thực hành chưa nhiều, vì vậy thực hiện công việc tại đơn vị chưa đạt kết quả cao như mong muốn”. Theo Chủ tịch HH DL Bạc Liêu, đây cũng chính là trăn trở lớn nhất của doanh nghiệp làm công tác dịch vụ DL trên địa bàn tỉnh lâu nay.
Nhân viên lễ tân Khách sạn Sài Gòn - Bạc Liêu làm thủ tục đăng ký lưu trú cho du khách. Ảnh: H.T
Giải pháp từ thực tế
Một trong những phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm thực hiện trong thời gian tới, theo Giám đốc Sở VH-TT-TT&DL - Trần Thị Lan Phương là sẽ tập trung nguồn lực xây dựng và thực hiện các đề án, dự án, chương trình, kế hoạch về phát triển DL; trong đó có đề án phát triển nguồn nhân lực DL Bạc Liêu. Đây là một nội dung nên được quan tâm kịp thời, bởi thời gian triển khai đề án và quá trình đào tạo để có một đội ngũ nhân lực chất lượng cao cho DL không phải là ngắn!
Ở góc độ chuyên môn đào tạo, thạc sĩ Phạm Mạnh Cường - Phó Hiệu trưởng Trường cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Bạc Liêu cho rằng, cần phải siết chặt mối quan hệ giữa Nhà nước (cơ quan quản lý) - nhà trường (đơn vị đào tạo) và doanh nghiệp (đơn vị sử dụng lao động) trong việc đào tạo và đào tạo lại đội ngũ NL cho DL. Sắp tới trường sẽ nâng khoa DL thành khoa Kinh tế - DL - Dịch vụ để mở rộng hình thức đào tạo, trong đó đặc biệt là đào tạo theo nhu cầu thực tế, “đơn đặt hàng” của các doanh nghiệp. Là thành viên HH DL tỉnh, ông Cường cho biết sẽ tham gia việc khảo sát nhu cầu thực tế từ các doanh nghiệp DL để có chương trình đào tạo phù hợp. Hiện nay trường cũng đã bắt đầu mở nhiều ngành đa dạng như quản trị nhà hàng khách sạn, hướng dẫn viên DL, các lớp ngắn hạn để đáp ứng nhu cầu thực tế. Nhưng quan trọng hơn hết, theo ông Cường, một kế hoạch đào tạo bài bản, lâu dài, hiệu quả vẫn đòi hỏi mối liên kết chặt chẽ giữa Nhà nước - nhà trường và doanh nghiệp.
Nhìn nhận được tầm quan trọng của nguồn NL DL, có kế hoạch đào tạo bài bản, bám sát nhu cầu thực tế, có cơ chế tuyển dụng phù hợp kèm chính sách ưu đãi... thì NL cho DL sẽ phục hồi mạnh mẽ và phát triển đáp ứng yêu cầu. Một đề án phát triển NL DL thiết nghĩ đã đến lúc cấp bách được hoàn thành và triển khai nhanh vào thực tế.
CẨM THÚY
Chủ tịch HH DL tỉnh - Trịnh Công Vinh: Ngành chức năng cần tổ chức điều tra, khảo sát nhu cầu nguồn NL trong lĩnh vực DL. Từ đó ưu tiên đào tạo, phát triển nguồn NL chất lượng cao, trước hết ưu tiên phát triển từ nguồn NL tại địa phương, đồng thời, có kế hoạch chiêu sinh đào tạo cung cấp nguồn NL theo nhu cầu của các doanh nghiệp (đặt hàng đào tạo). Đặc biệt là có chính sách học bổng cho học viên theo học ngành DL, ưu tiên cho con em người địa phương, vùng sâu, bộ đội xuất ngũ... và đảm bảo sinh viên sau khi ra trường sẽ có việc làm.
Xem thêm bình luận