Bạc Liêu là một trong những “cái nôi” quan trọng của nghệ thuật đờn ca tài tử (ĐCTT) Nam bộ. Tuy nhiên, khách quan mà nói thì hiện nay ĐCTT vẫn chưa được quan tâm và đầu tư đúng mức. Về vấn đề này, Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL - Trần Minh Huấn cho biết:
Cụ thể là công tác hỗ trợ, đầu tư từ ngân sách Nhà nước chưa đáp ứng kịp thời; công tác vận động xã hội hóa cho hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật ĐCTT ở địa phương chưa mang lại hiệu quả cao; một bộ phận người dân, nhất là thanh thiếu niên chưa am hiểu về nghệ thuật ĐCTT…
PV: Ông có thể khái quát thực tế công tác bảo tồn loại hình nghệ thuật độc đáo này ở Bạc Liêu?
Ông Trần Minh Huấn: Hiện tại, Bạc Liêu có 158 câu lạc bộ ĐCTT, với 1.676 thành viên. Hàng năm, Sở VH-TT&DL đều tổ chức liên hoan ĐCTT giữa các câu lạc bộ ĐCTT trong tỉnh, duy trì liên hoan ĐCTT giữa 3 tỉnh Bạc Liêu - Sóc Trăng - Cà Mau và một số tỉnh khu vực Tây Nam bộ nhằm giữ gìn, tôn vinh, phát huy giá trị của ĐCTT. Tỉnh cũng tăng cường công tác chăm bồi, phát triển và đào tạo nguồn nhân lực cho phong trào ĐCTT; đưa ĐCTT vào mục tiêu trọng điểm của công tác VH-TT&DL hàng năm; bổ sung tiêu chí, chỉ tiêu về ĐCTT vào chương trình xây dựng nông thôn mới, chương trình sinh hoạt văn hóa ở khu dân cư để từng bước làm cho nghệ thuật ĐCTT thấm sâu vào đời sống của người dân.
PV: Để công tác bảo tồn đạt hiệu quả cao, ngành Văn hóa có những giải pháp gì, thưa ông?
Ông Trần Minh Huấn: Muốn nghệ thuật ĐCTT gần gũi và đi vào hiện thực cuộc sống đương đại, các giải pháp bảo tồn phải bám sát vào tình hình thực tế ở địa phương. Tức là phải gắn các hoạt động bảo tồn ĐCTT với phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, xem đây là một trong những tiêu chí để đánh giá chất lượng phong trào. Bên cạnh đó, thường xuyên tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hành, sáng tạo và truyền dạy loại hình nghệ thuật này trong các gia đình, trường học, câu lạc bộ… Đặc biệt, ngành sẽ yêu cầu mỗi huyện, thị xã, thành phố tham mưu xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị ĐCTT của địa phương theo hướng vừa phát huy tốt tính xã hội hóa, vừa tạo điều kiện cơ sở vật chất đáp ứng nhu cầu sinh hoạt ĐCTT định kỳ và các hoạt động hội thi, hội diễn, giao lưu...
Định hướng trọng tâm sắp tới của ngành Văn hóa là tiếp tục nghiên cứu các phương án cụ thể để xây dựng mô hình khóm - ấp, xã - phường ĐCTT, nhất là xây dựng TP. Bạc Liêu trở thành “trung tâm bảo tồn và phát triển ĐCTT” để vừa phát huy nghệ thuật ĐCTT, vừa phát triển du lịch.
PV: Muốn ĐCTT giữ được sức sống thì nhiều ngành, nhiều cấp phải chung tay bảo tồn loại hình nghệ thuật này. Vậy xin ông cho biết, chúng ta có cơ chế phối hợp như thế nào?
Ông Trần Minh Huấn: Bảo tồn và phát huy di sản ĐCTT là trách nhiệm, nghĩa vụ không của riêng ai. Thực hiện Công văn số 1098/BVHTTDL-DSVH ngày 8/4/2014 của Bộ VH-TT&DL và Chương trình hành động quốc gia bảo vệ nghệ thuật ĐCTT Nam bộ, UBND tỉnh đã ban hành đề án Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể nghệ thuật ĐCTT Nam bộ giai đoạn 2014 - 2020. Sở VH-TT&DL là đơn vị chủ công thực hiện đề án này, kết hợp cùng một số ban ngành như: Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Sở Nội vụ, Sở GD-ĐT, Tỉnh đoàn, Sở TT-TT, UBND các huyện, thị xã, thành phố… Theo đó, các đơn vị xây dựng chương trình hành động, kế hoạch riêng nhằm định hướng tuyên truyền, chỉ đạo, hướng dẫn các tổ chức, thành viên thực hiện theo tinh thần đề án. Bên cạnh đó, tùy theo tính chất của từng ngành mà có hoạt động khuyến khích, vận động các tầng lớp nhân dân tham gia để công tác bảo tồn nghệ thuật ĐCTT đạt hiệu quả cao nhất.
PV: Trong quá trình thực hiện đề án, việc phát hiện nhiều nhân tố mới để chăm bồi và khen thưởng đột xuất nhằm khích lệ tinh thần là rất quan trọng. Bạc Liêu đã thực hiện những điều này như thế nào, thưa ông?
Ông Trần Minh Huấn: Quá trình chăm bồi tài năng trẻ luôn diễn ra thường xuyên, liên tục tại các thiết chế văn hóa và thực hiện ngay trong phong trào văn hóa - văn nghệ quần chúng hàng năm. Mặt khác, việc chăm bồi nguồn lực còn thông qua hình thức cha truyền con nối, ông bà dạy cho con cháu, anh em trong gia đình truyền dạy nhau.
Còn đối với việc khen thưởng, Sở VH-TT&DL đã chọn lọc để đề nghị Trung ương xét công nhận nghệ nhân ưu tú ở lĩnh vực hoạt động nghệ thuật ĐCTT và có 14 người được công nhận danh hiệu này. Đồng thời tham mưu, đề xuất Hội đồng thi đua khen thưởng tỉnh tặng phần thưởng xứng đáng cho những nghệ nhân đờn, ca, tác giả, tác phẩm xuất sắc đoạt các giải thưởng cao trong các hội thi, hội diễn cấp khu vực và toàn quốc.
PV: Xin cảm ơn ông!
NGỌC TRÂN (thực hiện)