Ngày 23/1, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải có chuyến khảo sát kè Đất Mũi tại xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, kè đê biển Tây và Dự án hồ chứa nước ngọt tại Vườn Quốc gia U Minh Hạ, huyện U Minh. Cùng ngày, Phó Thủ tướng có buổi làm việc với UBND tỉnh Cà Mau về tình hình phát triển nông nghiệp, thủy lợi và công tác ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng trên địa bàn tỉnh.
(CMO-TL) Ngày 23/1, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải có chuyến khảo sát kè Đất Mũi tại xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, kè đê biển Tây và Dự án hồ chứa nước ngọt tại Vườn Quốc gia U Minh Hạ, huyện U Minh. Cùng ngày, Phó Thủ tướng có buổi làm việc với UBND tỉnh Cà Mau về tình hình phát triển nông nghiệp, thủy lợi và công tác ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng trên địa bàn tỉnh.
Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cùng các bộ, ngành khảo sát kè Đất Mũi, xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển.
Cà Mau là một trong những địa phương chịu tác động mạnh mẽ của biến đổi khí hậu, nhưng hệ thống đê biển chưa được đầu tư đúng mức. Đê biển Đông chưa hình thành, Dự án đã được phê duyệt tại Quyết định số 1600/QĐ-UBND ngày 17/10/2011 của Chủ tịch UBND tỉnh có điểm đầu xuất phát từ sông Gành Hào và kết thúc tại sông Bảy Háp, chiều dài 76 km, với tổng kinh phí đầu tư 996 tỷ đồng, chưa được Trung ương phân bổ vốn để thực hiện.
Đê biển Tây đã đầu tư xây dựng từ năm 1997, nay đã xuống cấp rất nghiêm trọng, đang được triển khai đầu tư nâng cấp và xây mới. Hiện triển khai thi công được một số đoạn kè cấp bách. Theo dự án, tuyến đê có điểm đầu xuất phát từ sông Bảy Háp và kết thúc tại rạch Tiểu Dừa (giáp Kiên Giang), có chiều dài 108 km, tổng kinh phí đầu tư 1.697 tỷ đồng.
Theo Chương trình củng cố, nâng cấp hệ thống đê biển từ Quảng Ngãi đến Kiên Giang đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 667/QĐ-TTg ngày 27/5/2009, tỉnh Cà Mau được đầu tư nâng cấp đê biển Tây, xây dựng mới đê biển Đông và các đê cửa sông, với tổng vốn đầu tư 3.119 tỷ đồng. Từ năm 2009 đến nay, ngân sách Trung ương mới cấp hỗ trợ cho tỉnh 203,5 tỷ đồng (bao gồm 30,8 tỷ đồng từ nguồn vốn Chương trình MTQG ứng phó với biến đổi khí hậu), nên mới thi công một số khu vực xung yếu và các đoạn kè chống sạt lở nghiêm trọng.
Theo đó, ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với tỉnh Cà Mau xảy ra hầu như quanh năm. Vào mùa khô, tình trạng nắng hạn kéo dài, không có nguồn nước ngọt bổ sung, gây xâm nhập mặn sâu vào nội địa, vừa tác động xấu đến sản xuất nông nghiệp, vừa làm tăng nguy cơ cháy rừng. Vào mùa mưa, tình trạng ngập úng, nước dâng cao với cường độ ngày càng tăng, vừa gây thiệt hại lớn đến sản xuất, tài sản và tính mạng của người dân, vừa tàn phá nặng nề rừng phòng hộ và các công trình xây dựng ven biển. Hằng năm, nước biển dâng gây sạt lở bờ biển nghiêm trọng, làm xâm thực sâu vào đất liền bình quân 15 m/năm, cá biệt có những đoạn vào sâu đến 50 m/năm (từ năm 2007 đến nay, có trên 3.800 ha rừng phòng hộ bị mất). Giai đoạn 2010-2014, các loại thiên tai như nước biển dâng, lốc xoáy, sạt lở đất đã gây thiệt hại trên 2.660 căn nhà, ngập tràn trên 930 km bờ bao làm ảnh hưởng thiệt hại gần 39.500 ha diện tích nuôi tôm, nhiều công trình công cộng bị hư hại.
Theo quan trắc mực nước biển các năm gần đây cho thấy, đỉnh triều năm sau thường cao hơn năm trước. Nếu mực nước tiếp tục dâng như thời gian qua, dự báo thời gian tới sẽ có khoảng 90.000 ha đất sản xuất có nguy cơ bị ngập, gây thiệt hại nặng nề đến sản xuất và đời sống của Nhân dân, phá vỡ nhiều công trình dân sinh kinh tế, nhất là địa bàn huyện Ngọc Hiển và Năm Căn. Vì vậy, cần thiết phải sớm đầu tư đồng bộ các công trình để phòng, chống thiệt hại do ảnh hưởng biến đổi khí hậu, nước biển dâng trên địa bàn, nhất là công trình đê biển, đê sông, kè chống sạt lở đất.
Song song đó, Cà Mau chủ yếu sử dụng nước mưa cho sản xuất, sử dụng nước ngầm cho sinh hoạt. Để khắc phục tình trạng thiếu nước ngọt vào mùa khô, hạn chế nguy cơ sụp lún đất do sử dụng quá mức nguồn nước ngầm, thực hiện chủ trương của Chính phủ, tỉnh Cà Mau đã lập dự án đầu tư xây dựng hồ chứa nước ngọt tại Vườn Quốc gia U Minh Hạ, có tổng diện tích mặt hồ 190 ha, với tổng dung tích 10 triệu m3, tổng dự toán 190 tỷ đồng, dự kiến triển khai trong 6 năm (2015-2020). Mục tiêu của dự án là cấp nước sinh hoạt cho các huyện: Thới Bình, U Minh, Trần Văn Thời, TP Cà Mau và phục vụ phòng chống cháy rừng. Tuy nhiên, đến nay chưa có vốn để triển khai dự án.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Dũng kiến nghị, Trung ương cần hỗ trợ đầu tư xây dựng kè chống sạt lở bằng giải pháp xây dựng kè ngầm tạo bãi, dự toán kinh phí khoảng 500 tỷ đồng. Để sắp xếp, bố trí dân cư sống ven biển, trên hành lang bảo vệ đê ở những nơi xung yếu đang chịu tác động xấu của biến đổi khí hậu, nước biển dâng…Trung ương tiếp tục bố trí 84,6 tỷ đồng để hoàn thành 5 dự án còn đang thực hiện dở dang. Trung ương xem xét, đầu tư xây dựng kè chống sạt lở cấp bách một số khu dân cư tập trung. Dự án dự án xây dựng đê biển Đông đã được phê duyệt với tổng mức đầu tư 996 tỷ đồng, Trung ương xem xét cho chủ trương đưa vào danh mục ưu tiên đầu tư từ nguồn Chương trình mục tiêu ứng phó biến đổi khí hậu giai đoạn 2016-2020. Trung ương xem xét đầu tư vốn để tỉnh sớm triển khai thực hiện dự án đầu tư xây dựng hồ chứa nước ngọt tại Vườn Quốc gia U Minh Hạ để khắc phục tình trạng thiếu nước ngọt vào mùa khô.
Phó Thủ tướng ghi nhận những kiến nghị của tỉnh, đồng thời yêu cầu tỉnh thực hiện tốt hơn các chính sách để ổn định kinh tế vĩ mô. Thực hiện các giải pháp, đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, khắc phục những khó khăn trong năm qua. Về công tác ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Khoa học và công nghệ, Bộ Tài nguyên và Môi trường… cần tập trung nghiên cứu các mô hình thiết kế xây dựng kè chống sạt lở đê biển Đông và Tây để nhân rộng, phổ biến cho các tỉnh thành trong khu vực.