Bệnh tăng huyết áp (HA) là một trong những nguyên nhân chính gây ra tai biến mạch máu não (TBMMN) và đây cũng là nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của đột quỵ. Việc kiểm soát hiệu quả HA rất quan trọng, giúp giảm nguy cơ TBMMN và đột quỵ.
Theo dõi điều trị cao HA cho người cao tuổi tại Bệnh viện Ða khoa Cà Mau.
Bệnh tăng HA làm tăng áp lực liên tục của dòng máu đối với thành mạch, dẫn đến sự giãn nở của thành mạch và gây tổn thương. Sự tổn thương này ngày càng gia tăng trong các mạch máu não, có thể dẫn đến việc phình mạch nhỏ trong não, tạo điều kiện cho sự xuất hiện của chảy máu não hoặc tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành của các cục xơ vữa, gây chắn mạch, cản trở dòng máu cung cấp dưỡng chất cho tế bào não. Nếu áp lực dòng máu tăng đột ngột có thể gây ra vỡ mạch máu não. Với những tổn thương nhỏ, hệ thống tiểu cầu và các sợi fibrin sẽ đến để vá lại vết thương và hình thành các cục máu đông, cộng với tình trạng tăng cường mỡ máu và cholesterol thừa thường xảy ra ở những người có HA cao, dẫn đến việc làm dày thành mạch máu, từ đó cản trở sự lưu thông của dòng máu đến não và cung cấp dinh dưỡng cho tế bào não. Tình trạng vỡ hoặc tắc nghẽn các mạch máu não đều làm ngừng trệ việc cung cấp máu, gây ra thiếu máu cục bộ tại não và dẫn đến xuất hiện các triệu chứng lâm sàng của TBMMN.
Bác sĩ Ngô Minh Phước, Trưởng khoa Phòng, chống bệnh không lây nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau, cho biết: “TBMMN là tình trạng một phần của não bị hỏng đột ngột do mất máu nuôi dưỡng hoặc vỡ mạch máu não. Khi thiếu máu lên não, các tế bào não ngừng hoạt động và sau đó chết chỉ trong vài phút. Hậu quả là các vùng cơ thể được điều khiển bởi phần não đó ngừng hoạt động, dẫn đến yếu liệt, tê liệt, mất cảm giác ở nửa người, khả năng nói chuyện bị ảnh hưởng hoặc hôn mê, thậm chí là tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Có nhiều trường hợp, người bệnh có thể được cứu sống, nhưng hậu quả nặng nề: liệt nửa người, nói ngọng, méo miệng, đời sống thực vật, tàn phế suốt đời, giảm tuổi thọ và mất khả năng làm việc, làm cho người bệnh trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội”.
Nguyên nhân chính của TBMMN thường liên quan đến xơ vữa động mạch và tăng HA, người có HA cao trên 140/90 mmHg có nguy cơ TBMMN cao gấp 4 lần so với người có HA bình thường. Ðôi khi, nguyên nhân có thể là do cục máu đông từ nơi khác gây tắc mạch máu não, nhưng điều này thường xảy ra ở những người rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim, suy tim nặng hoặc các vấn đề tim mạch khác.
Khám sàng lọc để phát hiện sớm bệnh cao huyết áp tại xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển.
Những người cao HA nếu không điều trị, theo dõi và thực hiện đúng chỉ dẫn thì dễ bị TBMMN và đột quỵ. Vì vậy, cần kiểm soát HA nhằm đạt trị số HA mục tiêu (dưới 140/90 mmHg). Bệnh nhân tăng HA phải dùng thuốc điều trị theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý tăng hay giảm liều, tự ý bỏ thuốc, dẫn đến việc kiểm soát HA khó khăn hơn, HA tăng cao đột ngột sẽ rất nguy hiểm.
Bác sĩ Ngô Minh Phước khuyến cáo: “Nên thường xuyên khám sức khoẻ định kỳ 6 tháng/lần. Hãy đến bác sĩ ngay khi có những biểu hiện sau: nhức đầu, chóng mặt, có hiện tượng quên, rối loạn cảm xúc, rối loạn tâm lý, hiện tượng ruồi bay. Cai thuốc lá, hạn chế rượu bia, dinh dưỡng hợp lý, bổ sung các vitamin và khoáng chất có trong rau quả..., hạn chế ăn quá nhiều chất béo và các thực phẩm giàu calo, tăng hoạt động thể lực sẽ làm cải thiện tình trạng tim mạch và các yếu tố nguy cơ tim mạch, TBMMN như: rối loạn lipid máu, béo phì và tăng HA. Bệnh nhân có thể tập luyện khí công, tham gia các câu lạc bộ dưỡng sinh, thể dục ngoài trời”./.
Minh Khang
Xem thêm bình luận