Cà Mau có số lượng tàu thuyền đánh bắt ven bờ khá lớn, các tàu công suất nhỏ đã đành, tàu lớn cũng tập trung vào khu vực gần bãi bồi, khu vực gần bờ (cách bờ khoảng 7 hải lý) để đánh bắt với các hình thức khác nhau.
Cà Mau có số lượng tàu thuyền đánh bắt ven bờ khá lớn, các tàu công suất nhỏ đã đành, tàu lớn cũng tập trung vào khu vực gần bãi bồi, khu vực gần bờ (cách bờ khoảng 7 hải lý) để đánh bắt với các hình thức khác nhau.
Để hạn chế việc khai thác bừa bãi theo kiểu tận diệt nguồn lợi thuỷ hải sản ven bờ, Cà Mau tăng cường quản lý, khai thác thuỷ hải sản ven bờ theo Nghị Định số 33/2010/NĐ-CP ngày 31/12/2010 của Chính phủ. Theo quy định, các loại tàu thuyền đánh bắt có công suất trên 20 CV không được khai thác vùng ven bờ. Tàu đánh bắt có công suất từ 20CV đến dưới 90CV chỉ được khai thác vùng gần bờ và các loại tàu có từ 90CV trở lên khai thác vùng khơi và vùng biển.
![]() |
Công tác quản lý phương tiện đánh bắt trên biển còn nhiều khó khăn, chồng chéo. |
Mặc dù có quy định rõ ràng, nhưng do nguồn lợi thuỷ sản ngày càng cạn kiệt nên chủ các phương tiện khai thác vẫn vi phạm để đánh bắt. Chánh Thanh tra Sở NN&PTNT Cà Mau Phạm Thế Tài cho biết: “Khi biết khu vực nào có tôm, cá thì cho dù biết là vi phạm vùng đánh bắt và dù lực lượng chức năng đang tuần tra, họ cũng vào. Lực lượng chức năng mỏng, bắt tàu này thì tàu khác lại vào, không thể kiểm soát xuể”.
Bên cạnh đó, vấn đề giành địa bàn khai thác trên biển hiện nay khá phức tạp. Ông Tài nói: "Việc các chủ phương tiện va chạm do giành nhau địa bàn khai thác rất phức tạp, thậm chí họ có thể dùng vũ lực với nhau, ai đông ghe tàu ép người ít hơn, yếu thế hơn. Nếu lực lượng chức năng có mặt ngay lúc đó thì họ không dám, nhưng khi không có lực lượng chức năng thì họ lại dùng quyền lực với nhau. Tôi biết năm nay giải quyết hai vụ tranh chấp và một vụ trộm cắt đụt trên biển, tuy nhiên, số vụ được các ngành chức năng biết và xử lý chỉ là phần nổi của tảng băng chìm về tình trạng tranh chấp trên biển hiện nay".
Thực tế, lượng tàu cá khai thác ven bờ tăng lên nhanh chóng, không chỉ tàu của ngư dân Cà Mau mà cả của các tỉnh khác về đánh bắt. Hiện tuyến biển gần bờ, từ Kiên Giang đến Cà Mau được các chủ phương tiện khai thác chia nhau thành nhiều bãi, mỗi người chiếm cứ một bãi để khai thác. Điều này gây nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng trong công tác quản lý nguồn lợi thuỷ sản cũng như vấn đề an ninh đánh bắt trên biển.
Thời gian qua, có nhiều cuộc va chạm giữa các chủ tàu cá cũng như các “chủ bãi” làm nghề ốc mực với các phương tiện ghe cào vào khu vực này đánh bắt. Tuy nhiên, chuyện giải quyết khi xảy ra tranh chấp giữa các phương tiện có hình thức khai thác khác nhau, cũng như công suất khai thác khác nhau là một vấn đề đau đầu đối với ngành chức năng. Ông Tài cho biết: “Đơn cử như việc tranh chấp giữa người làm nghề ốc mực với người làm nghề lưới cào thì phải xác định xem vị trí xảy ra tranh chấp là tuyến bờ hay tuyến lộng, phải xác định toạ độ và khi kiểm tra, nếu có vi phạm phải xử phạt theo Luật Hàng hải”.
Theo quy định, tuyến ven bờ do 3 đơn vị quản lý: chính quyền địa phương, đơn vị biên phòng và lực lương kiểm ngư ngành nông nghiệp. Mặc dù có đến 3 đơn vị chức năng cùng phối hợp quản lý, nhưng vấn đề tranh chấp cũng như vi phạm vùng biển đánh bắt của ngư dân vẫn còn nhiều bất cập. Theo ông Tài, khi xảy ra tình trạng đánh nhau, va chạm trên biển thì biên phòng là đơn vị có quyền xử phạt, trong khi đơn vị này không có phương tiện để có mặt kịp thời. Lực lượng kiểm ngư có phương tiện nhưng lại không có thẩm quyền xử lý tranh chấp (không có quyền cưỡng chế)!./.
UBND tỉnh có Quyết định 1553/QÐ-UBND ngày 18/10/2013 về thực hiện Ðề án Tổ chức lại sản xuất trong khai thác thuỷ sản trên địa bàn tỉnh Cà Mau. Theo đó, đến năm 2020, cơ bản hoàn thành việc tổ chức lại việc khai thác phù hợp với từng nhóm nghề, từng vùng biển trên ngư trường tỉnh nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả và thu nhập của ngư dân, đồng thời, hướng đến phát triển thành ngành công nghiệp khai thác hải sản hiệu quả và bền vững. Tổ chức lại sản xuất trên vùng biển ven bờ và vùng lộng; tổ chức, sắp xếp lại tàu cá vùng biển ven bờ và vùng lộng theo quy hoạch của ngành và của tỉnh. Lựa chọn và giao vùng nước ven bờ cho cộng đồng ngư dân để phát triển các mô hình đồng quản lý nghề cá. Thực hiện các tiểu dự án về đồng quản lý trên lĩnh vực thuỷ sản thuộc Dự án CRSD, hướng dẫn, hỗ trợ các huyện xây dựng và phát triển các mô hình quản lý có sự tham gia của cộng đồng trong hoạt động khai thác hải sản tại vùng bờ. Nghiên cứu, thực hiện các giải pháp chuyển đổi các nghề xâm hại đến môi trường, nguồn lợi ở vùng biển ven bờ và vùng lộng; giảm số lượng tàu dư thừa theo quy hoạch của tỉnh; tạo sinh kế thay thế cho ngư dân từ các chính sách của Nhà nước, các chương trình, đề tài, dự án có liên quan của Trung ương... |
Bài và ảnh: Ðặng Duẩn