(CMO) Hiện nay, trên thực tế có vô vàn cách nuôi con của các bà mẹ được truyền tai nhau để nuôi con mau lớn, mập mạp nhưng việc áp dụng theo hướng dẫn của các chuyên gia y tế dường như bị các bà mẹ bỏ qua. Ðó là nguyên nhân tại sao nhiều bé phát triển chậm so với lứa tuổi.
Theo Bác sĩ Ðinh Thị Nguyên, Trưởng khoa Dinh dưỡng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau, có nhiều nguyên nhân làm cho trẻ ăn nhiều nhưng không lớn. Cụ thể, các mẹ cho rằng con ăn nhiều, nhưng thực chất lại không đủ về số lượng cần thiết trong từng bữa ăn, hoặc ăn không đủ số bữa trong ngày. Hoặc ăn nhiều nhưng không chất lượng: thiếu chất đạm (thịt, cá, trứng, đậu hũ) hoặc thiếu dầu mỡ… Một bát cháo phải đủ 30-40 g thịt (cá, tôm) nhưng chỉ cho ăn nước xương, hoặc 1 thìa thịt, nhất là dầu mỡ, cháu 1 tuổi cần 2 thìa cà phê dầu (mỡ)/bữa nhưng mẹ chỉ cho vài giọt, hoặc 1/2 thìa. Thiếu dầu mỡ là một trong những nguyên nhân không lên cân của trẻ, vì dầu mỡ cung cấp 30-40% năng lượng khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ. Một gam dầu, mỡ cung cấp 9 kcalo, chỉ cần thêm 1 thìa dầu mỡ năng lượng của bát cháo hoặc bột đã tăng lên 25%. Mặt khác, dầu mỡ còn là dung môi để hoà tan các loại vitamin tan trong dầu mỡ (vitamin A, D, E, K), thiếu dầu mỡ trẻ sẽ bị thiếu các vitamin này dẫn đến chậm lớn, còi cọc, Bác sĩ Nguyên cho biết thêm.
 |
| Cung cấp dinh dưỡng cho trẻ không hợp lý sẽ dẫn đến trẻ chậm phát triển. |
Bên cạnh đó, một số cha mẹ chưa chú trọng nhiều vào bữa ăn của bé. Mặc dù bé ăn nhiều nhưng thực đơn của bé lại quá đơn điệu. Ăn nhiều và thường xuyên một loại thức ăn nào đó có thể làm cho cơ thể thiếu cơ hội thu nhận các thực phẩm khác, dẫn đến thiếu chất và không có sự tăng trưởng toàn diện. Một bữa ăn phải cân đối các chất dinh dưỡng, muốn cân đối thì phải ăn đa dạng các loại thực phẩm, nếu chỉ ăn một số loại thực phẩm nhất định trẻ vẫn bị thiếu chất.
Một nguyên nhân khác dẫn đến trẻ chậm lớn là nhiều nhưng dư thừa. Ðó là việc đưa vào cơ thể trẻ số lượng thức ăn vượt quá khả năng tiêu hoá của trẻ. Trẻ 6 tháng tuổi chỉ ăn được tối đa nửa bát bột (100 ml), nếu cho ăn nhiều hơn, bé sẽ không có đủ men tiêu hoá hết. Phần thức ăn này sẽ không thể hấp thu vào cơ thể khiến bé no hoặc gây tiêu chảy làm bé trướng bụng, khó tiêu nên không chịu uống sữa, rối loạn tiêu hoá và sụt cân, Bác sĩ Nguyên thông tin.
Nhiều bà mẹ quan niệm cho con ăn nhiều chất bổ để mau lớn, chất bổ ở đây là các thực phẩm giàu chất đạm như thịt, cá, tôm, trứng, sữa… Cho con ăn quá nhiều chất đạm làm bé khó tiêu, giảm ăn, giảm bú. Ăn nhiều chất đạm còn gây táo bón làm trẻ cũng không hấp thu được thức ăn, tăng gánh nặng cho thận của bé, hơn nữa chất đạm không phải là nguồn cung cấp năng lượng cho trẻ, muốn tăng cân trẻ phải ăn đủ chất bột đường, chất béo, chất đạm chỉ cung cấp 14% năng lượng khẩu phần ăn hàng ngày là đủ.
Ở mỗi cơ thể trẻ, khả năng tiêu hoá, hấp thu thức ăn khác nhau nên có thể trẻ ăn nhiều so với trẻ đồng tuổi nhưng lại quá sức so với trẻ. Vì vậy, cần phải gia giảm giữa lượng ăn và lượng sữa để trẻ có sự tiêu hoá phù hợp và phát triển tốt nhất. Một số trẻ có bệnh lý ở đường ruột, bệnh gan mật, bệnh di truyền, bệnh dị ứng, không dung nạp thức ăn… làm hạn chế khả năng tiêu hoá, hấp thu thức ăn.
Ngoài các nguyên nhân trên, nhiều trẻ ăn nhiều nhưng vẫn không lớn còn phụ thuộc vào cân nặng lúc sinh của trẻ, những bé đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai thì nuôi cũng khó lên cân. Ngoài ra, còn một số trường hợp trẻ có chuyển hoá cơ bản cao, tiêu hao nhiều năng lượng nên ăn nhiều vẫn gầy, những bé quá hiếu động chạy nhảy nhiều cũng tiêu hao năng lượng nhiều nên ăn nhiều vẫn tăng cân chậm.
Ðể trẻ có khả năng phát triển toàn diện, ngay từ khi sinh ra các bà mẹ nên cho con bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, trẻ có thể bắt đầu ăn dặm khi tròn 6 tháng tuổi. Ăn dặm là bước đệm quan trọng cho giai đoạn phát triển sau này của trẻ, vì vậy việc cung cấp dinh dưỡng đúng cách rất quan trọng. Các bậc cha mẹ nên tham khảo ý kiến của các nhân viên y tế hoặc các chuyên gia dinh dưỡng để có thể lựa chọn và cung cấp dinh dưỡng hợp lý cho trẻ, Bác sĩ Nguyên khuyến cáo./.
Lê Kim
Xem thêm bình luận