Với nhiều tính năng tiện dụng với nhu cầu bức thiết của người dùng, hàng loạt các loại nước uống đóng chai ra đời. Thế nhưng, sự xuất hiện tràn lan của các loại nước uống này đã gây không ít lo ngại cho người tiêu dùng bởi mức độ an toàn vệ sinh chưa thật sự đảm bảo. Bên cạnh đó là nhiều lỗ hổng trong quản lý mà các ngành chức năng cần đặc biệt quan tâm.
Với nhiều tính năng tiện dụng với nhu cầu bức thiết của người dùng, hàng loạt các loại nước uống đóng chai ra đời. Thế nhưng, sự xuất hiện tràn lan của các loại nước uống này đã gây không ít lo ngại cho người tiêu dùng bởi mức độ an toàn vệ sinh chưa thật sự đảm bảo. Bên cạnh đó là nhiều lỗ hổng trong quản lý mà các ngành chức năng cần đặc biệt quan tâm.
Sản xuất tràn lan
Người dân từ thành thị đến nông thôn, từ khu dân cư đến nhà trọ, công sở hay công nhân đã quen dần với nước uống đóng chai.
Chỉ cần hội đủ 3 điều kiện: giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) và giấy công bố hợp quy chất lượng nước uống đóng chai thì từ một khoảng trống của ngôi nhà bình thường cũng có thể trở thành một cơ sở sản xuất nước uống tinh khiết.
Chi Cục trưởng Chi cục ATVSTP Cà Mau Trần Bé Ngoan cho biết: “Hiện toàn tỉnh có 175 cơ sở sản xuất nước uống đóng chai. Hầu hết các cơ sở này đều có quy mô nhỏ lẻ, hộ gia đình. Họ ngăn khoảng không gian trong nhà để ráp máy, tạo hệ thống lọc, chỗ súc rửa chai, bình, chỗ cho nước vào. Chỉ có một vài cơ sở lớn là sản xuất theo quy trình công nghệ”.
Ông Trần Bé Ngoan khẳng định: “Hầu hết các cơ sở này đều đảm bảo ATVSTP, bởi nguồn nước chủ yếu lấy từ nước ngầm. Mỗi năm chi cục định kỳ kiểm tra 2 lần/cơ sở. Qua kiểm tra, hầu hết các cơ sở đều đạt theo yêu cầu. Một số cơ sở do quá trình hoạt động lâu ngày, cơ sở vật chất, hệ thống dàn lọc xuống cấp khiến chất lượng nước không đảm bảo, chi cục đã đề nghị ngưng hoạt động để sửa chữa.
Theo quy định, ngoài những cơ sở Chi cục ATVSTP lấy mẫu nước kiểm nghiệm, các cơ sở còn lại tự gởi mẫu đến Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, hoặc nơi có đủ điều kiện để kiểm nghiệm định kỳ 2 lần/năm (nay theo quy định mới chỉ gởi 1 lần/năm). Ða số các mẫu gửi Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh đều được đánh giá đạt yêu cầu”.
Khó quản lý
Tuy nhiên, theo thống kê của Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, từ đầu năm đến nay trung tâm chỉ mới tiếp nhận 21 mẫu nước từ Chi cục ATVSTP, các trung tâm y tế huyện, thành phố và 46 mẫu tự gởi từ các cơ sở sản xuất, trong khi toàn tỉnh có tới 175 cơ sở.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Dân, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, đánh giá: “Trong các mẫu được kiểm nghiệm đã qua, chưa phát hiện mẫu nước nào có vi khuẩn gây bệnh cho người. Tuy nhiên, có một số mẫu không đạt tiêu chuẩn về mặt vi sinh, tổng số chủ yếu là nhiễm khuẩn Coliforms”.
Kỹ sư Võ Mạnh Sáng, Trưởng Khoa Xét nghiệm, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, cho hay: “Thông thường hằng năm trung tâm xét nghiệm miễn phí cho 100 mẫu, nhưng năm nay nguồn kinh phí chưa được phân bổ, chủ yếu trung tâm tự cân đối ngân sách nên số mẫu gửi xét nghiệm miễn phí không nhiều. Còn các cơ sở tự gửi mẫu theo định kỳ đến trung tâm phải chịu phí mỗi mẫu 960.000 đồng. Ðây cũng là vấn đề gây khó khăn trong quản lý chất lượng nước uống bởi nhiều cơ sở cho rằng, nếu không gửi mẫu cũng chưa chắc đã được cơ quan chức năng kiểm tra đến (vì quá nhiều cơ sở, khó kiểm soát hết được), hoặc nếu có kiểm tra, bị phạt thì cũng nhẹ, trong khi gửi chi phí quá cao”.
Theo ngành chức năng, trong mẫu nước vốn không có vi khuẩn gây bệnh mà vi khuẩn chủ yếu xuất hiện trong quá trình lấy nước, nhiễm từ môi trường lọc nước do cơ sở không vệ sinh… Do đó, khó nhất của nước đóng chai là khâu vệ sinh. Hiện nay, ở hầu hết các cơ sở, bình đựng nước được dùng đi dùng lại nhiều lần, sau khi thu về, cơ sở rửa lại rồi tiếp tục sử dụng, trong khi đó rất ít cơ sở đảm bảo đủ quy trình vệ sinh bình chứa nước./.
Hồng Nhung