Bước vào giai đoạn ôn thi nước rút, học sinh (HS) lớp 12 phải đối mặt với muôn vàn áp lực. Không chỉ là nỗi lo về bài vở, điểm số hay những kỳ thi thử liên tiếp, mà còn là gánh nặng từ kỳ vọng của cha mẹ, gia đình sau 12 năm miệt mài đèn sách. Nếu không biết cách cân bằng giữa ôn tập và nghỉ ngơi, các em rất dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, mất phương hướng, thậm chí là suy giảm động lực ôn luyện. Chính vì vậy, trong thời điểm “nhạy cảm” này, hơn lúc nào hết, các em cần sự đồng hành, sẻ chia và tiếp sức từ nhiều phía.
Học sinh lớp 12, Trường THPT Điền Hải (huyện Đông Hải) trong giờ ôn tập môn Toán. Ảnh: Đ.K.C
Khi kỳ vọng trở thành gánh nặng
Dù đã bám sát chương trình ôn tập trên lớp và dành nhiều thời gian tự luyện tại nhà, nhưng bước vào giai đoạn nước rút, không ít HS cuối cấp vẫn cho rằng bản thân thiếu tự tin, thậm chí cảm thấy áp lực khi kỳ thi tốt nghiệp đang đến gần.
Một HS lớp 12 ở huyện Hồng Dân bộc bạch: “Chúng em luôn trong tâm thế chuẩn bị cho kỳ thi lớn, từ kiến thức đến sức khỏe và tinh thần. Nhưng không phải lúc nào cũng vững vàng. Có lúc em hoang mang vì thấy mình ôn chưa đủ, không biết bắt đầu từ đâu, hoặc lúng túng khi gặp những câu hỏi khó. Điều đáng sợ hơn là cảm giác thất bại, sợ bản thân không đạt được như kỳ vọng, dù đã nỗ lực hết mình”.
Không ít HS chia sẻ rằng, áp lực lớn nhất không đến từ bài vở mà đến từ sự kỳ vọng của gia đình và xã hội. Với nhiều phụ huynh, việc con thi trượt đại học vẫn bị xem là một thất bại nghiêm trọng. Họ muốn con phải đậu, đậu điểm cao, vào trường danh tiếng, mà đôi khi quên mất ước mơ thật sự của con mình là gì. Điều này khiến nhiều em luôn sống trong tâm trạng lo âu, mệt mỏi, thậm chí có biểu hiện trầm cảm nhẹ trong suốt quá trình ôn thi.
Cũng theo các chuyên gia tâm lý giáo dục, điều đáng lo hiện nay là nhiều HS đang học vì nỗi sợ hơn là vì đam mê. Khi học tập gắn liền với áp lực, với lo âu và nỗi sợ thất bại, các em rất dễ mất động lực, khó duy trì sự tập trung, thậm chí buông bỏ nếu cảm thấy không còn “đáp ứng” được kỳ vọng. Trong bối cảnh đó, vai trò của phụ huynh và thầy cô là vô cùng quan trọng.
Thay vì đặt áp lực quá lớn hay so sánh con mình với con người khác, phụ huynh nên quan tâm, chia sẻ và lắng nghe con nhiều hơn. Những lời động viên đúng lúc, sự đồng hành nhẹ nhàng, sự tôn trọng ước mơ và lựa chọn của con sẽ là “liều thuốc tinh thần” giúp các em vững vàng hơn trong giai đoạn thử thách này.
Phụ huynh và giáo viên cũng cần hướng dẫn các em lập kế hoạch ôn thi khoa học, nghỉ ngơi hợp lý, đồng thời rèn luyện các kỹ năng quản lý cảm xúc, kiểm soát lo âu, tránh tiếp xúc quá nhiều với thông tin tiêu cực từ mạng xã hội - vốn có thể khiến tâm lý các em thêm xáo trộn. Khi được thấu hiểu và ủng hộ, HS sẽ có thêm niềm tin để vượt qua kỳ thi không chỉ bằng năng lực, mà bằng cả sự chủ động và bản lĩnh.
Vững vàng mùa thi - cần lắm một bờ vai
Áp lực thi cử, đặc biệt là kỳ thi tốt nghiệp THPT, từ lâu đã trở thành dấu mốc quan trọng trong hành trình trưởng thành của mỗi HS. Ai cũng từng trải qua cảm giác hồi hộp, căng thẳng trong giai đoạn ôn tập nước rút. Thế nhưng, nếu không biết cách cân bằng giữa học tập và nghỉ ngơi, rất dễ dẫn đến hệ lụy về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.
Thực tế ghi nhận, đã có những trường hợp HS bị ngất xỉu trong lúc ôn bài, hoặc mắc bệnh ngay trước ngày thi vì suy nhược cơ thể, stress kéo dài. Việc học dồn dập, ăn uống qua loa, ngủ nghỉ không điều độ... khiến các em không chỉ sa sút thể lực mà còn suy giảm khả năng tiếp thu, ghi nhớ.
Trước thực trạng đó, vai trò của gia đình, nhà trường và thầy cô càng trở nên quan trọng. Phụ huynh và giáo viên cần sát sao hơn với trạng thái tâm lý, thể chất của HS, đặc biệt là trong thời điểm cận kề kỳ thi. Việc đồng hành, lắng nghe và chia sẻ sẽ giúp các em nhận ra rằng mình không đơn độc trên hành trình chinh phục thử thách.
Ông Đỗ Sơn Lâm - Hiệu trưởng Trường THPT Gành Hào (huyện Đông Hải), chia sẻ: “Song song với việc đảm bảo kế hoạch ôn thi, nhà trường đặc biệt quan tâm đến tâm lý, sức khỏe của HS, nhất là giai đoạn nước rút. Chúng tôi luôn phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, tháo gỡ khó khăn để các em không bị đè nặng bởi áp lực thi cử”.
Không chỉ trường học, nhiều phụ huynh cũng dần thay đổi cách đồng hành cùng con. Chị Nguyễn Thị Ánh Tuyết (Phường 2, TP. Bạc Liêu) cho biết: “Rút kinh nghiệm từ kỳ thi của con trai lớn, năm nay tôi không tạo áp lực mà tập trung chăm sóc con từ bữa ăn đến giấc ngủ. Tôi khuyến khích con luyện tập thể thao, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và giữ tinh thần thoải mái. Điều này giúp con vững tâm ôn luyện hơn khi kỳ thi đến gần”.
Cùng nhau cởi trói áp lực, giúp HS thêm vững vàng, tự tin bước vào kỳ thi - đó không chỉ là trách nhiệm, mà còn là cách để gieo mầm hy vọng, chắp cánh cho những ước mơ đang hình thành nơi ngưỡng cửa trưởng thành.
Kim Trúc
Xem thêm bình luận