Thứ tư, 24-12-25 21:32:03
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Sen Đôn Ta: Tôn vinh hiếu đạo của đồng bào dân tộc Khmer

Báo Cà Mau

Sau Chôl Chnăm Thmây, Sen Đôn Ta được xem là một lễ lớn trong năm của đồng bào dân tộc Khmer Nam bộ. Sen Đôn Ta được dịch là cúng ông bà. Với ý nghĩa là dịp để con cháu cúng kiến tưởng nhớ tổ tiên, những người có công dưỡng dục sinh thành, giáo dưỡng mình nên người (giống lễ Vu lan của người Kinh), Sen Đôn Ta thể hiện nét đẹp văn hóa, đời sống tinh thần, tín ngưỡng của đồng bào dân tộc Khnmer Nam bộ - nét đẹp toát lên từ chữ “Hiếu”!

Chùa Chót (xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi) trong những ngày này thật đông đúc. Bà con trong các phum sóc tề tựu về đây để đón mùa Sen Đôn Ta. Nhiều cụ bà không chỉ mang thức ăn đến để cúng dường, hồi hướng tổ tiên mà theo nghi thức, phong tục của người xưa để lại, họ còn đến ở hẳn trong chùa từ ngày 16/8 âm lịch, đợi đến hết mùa Sen Đôn Ta mới quay về nhà (tức đến hết mùng 1/9 âm lịch).

A-cha Thạch Nhiên (ấp Đay Tà Ni, xã Hưng Hội) đã nhiều năm gắn bó với chùa Chót, nhất là vào mỗi dịp lễ lộc như thế này. Bà con luôn nhờ đến a-cha như một người chỉ dẫn để hoàn thành các nghi thức cúng dường. A-cha luôn có mặt ở những buổi cúng kiến để hướng dẫn bà con làm đúng nghi thức, từ phong tục đặt cơm vắt đến lễ cúng ông bà, lễ tiễn ông bà…

Đồng bào Khmer Bạc Liêu đến chùa cúng dường vào mùa Sen Đôn Ta. Ảnh: H.T

Hòa vào những dòng người đến chùa đón Sen Đôn Ta, chúng tôi chứng kiến những sinh hoạt tín ngưỡng đậm đà bản sắc của đồng bào dân tộc, và điều đọng lại là nét đẹp hiếu đạo của đồng bào đối với tổ tiên, ông bà. Theo Thượng tọa Tăng Sa Vong, Trụ trì chùa Chót thì Sen Đôn Ta có nghĩa là cúng ông bà. Đã là con người được sinh ra trên đời, ai cũng có tổ tiên, ông bà. Kinh Phật truyền rằng, cha mẹ có 5 điều pháp nuôi dưỡng con mình nên người, đó là hướng dẫn con điều lành, tránh điều ác, cho con ăn học, cho con lập gia đình và cuối cùng là chia tài sản. Ngược lại, con cũng có 5 điều pháp báo đáp cha mẹ mình: nuôi cha mẹ, việc nặng hay nhẹ gì cũng biết phụ giúp cha mẹ, tôn kính dòng tộc bên cha cũng như bên mẹ bằng nhau, tài sản cha mẹ cho phải biết chi xài chừng mực, cha mẹ lìa đời phải tổ chức lễ tang để hồi hướng phước báo cho cha mẹ. Và Sen Đôn Ta cũng bắt nguồn từ những điển tích khác nhau trong kinh Phật, dù từ nguồn gốc nào thì ý nghĩa cuối cùng vẫn là nhắc nhở con cháu không phải đợi ông bà, cha mẹ mất đi mới tổ chức cúng dường, hồi hướng để ghi công đức mà phải biết tri ân ngay khi họ còn sống và không quên nghĩa vụ thiêng liêng là cầu siêu khi họ đã không còn.

Ngày nay, Sen Đôn Ta thường được đồng bào dân tộc đón trong 3 ngày chính, từ 29/8 - 1/9 âm lịch, gói ghém trong các nghi lễ như tập hợp thân tộc nấu những mâm cơm cúng ông bà tại gia, mang đồ ăn thức uống và một số lễ vật đến chùa để cầu an, cầu siêu, nghe đọc kinh hồi hướng, cúng tiễn ông bà… Tuy nhiên, ở một số chùa Khmer Bạc Liêu vẫn còn duy trì nghi thức bà con đến chùa ở hẳn từ ngày 16/8 âm lịch như phong tục ngày xưa để lại.

Dù xuất phát từ nguồn gốc nào, dù qua bao thăng trầm đổi thay, những phong tục tập quán của Sen Đôn Ta vẫn luôn đẹp với ý nghĩa tôn vinh đạo Hiếu và chữ Nhân - lòng thương yêu con người. Mùa Sen Đôn Ta đang về rộn ràng trên các phum sóc, thơm thảo trên những mâm cơm cúng ông bà, lắng đọng trong từng lời kinh tụng niệm vang xa từ những ngôi chùa, rồi rôm rả trong những câu chuyện kể về kinh nghiệm làm ăn, trồng lúa, nuôi gia súc, gia cầm... Đó cũng là lúc để đồng bào dân tộc Khmer cùng nhau gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa, phong tục tín ngưỡng đẹp đẽ có từ ngàn xưa, vẫn vẹn nguyên giá trị trong cuộc sống hôm nay.

CẨM THÚY

Chùa Rạch Cui - biểu tượng của đoàn kết và sum họp

Giữa không gian sông nước hiền hoà của xã Khánh Bình, chùa Rạch Cui hiện lên như một dấu son đặc biệt trong đời sống văn hoá tâm linh của đồng bào Khmer Cà Mau. Không chỉ là ngôi chùa Nam tông mang giá trị kiến trúc truyền thống, Rạch Cui còn là nơi ghi dấu lịch sử cách mạng hào hùng, in đậm tinh thần đoàn kết Kinh - Khmer - Hoa trên vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc.

79 thí sinh tham gia Liên hoan Đờn ca tài tử học đường

Tối 19/12, tại Trung tâm Văn hoá tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Liên hoan Đờn ca tài tử học đường tỉnh Cà Mau năm 2025.

Tập huấn xây dựng mô hình trải nghiệm Nhạc trống lớn của người Khmer

Sáng 19/12, tại Nhà sinh hoạt văn hoá ấp Cây Khô, Xã Hồ Thị Kỷ, Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam phối hợp Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm Nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Dự buổi tập huấn có Tiến sĩ Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam.

Trưng bày triển lãm “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”

Sáng 15/12, Bảo tàng tỉnh Cà Mau phối hợp với Đảng uỷ, UBND xã An Trạch và Trường THCS Võ Nguyên Giáp tổ chức khai mạc trưng bày triển lãm chuyên đề “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”.

Một thời hoa lửa

U Minh Hạ mùa sa mưa. Trong cái nắng mới cố xiên mình qua những đám mây đen nặng oằn chực chờ trút xuống, thoang thoảng mùi bông tràm nở muộn.

Biểu tượng hoa cau trong văn hoá Khmer

Hoa cau, biểu tượng thiêng liêng trong hôn lễ của người Khmer, được xem là thước đo phẩm hạnh, phản ánh giá trị văn hoá độc đáo.

Trao thưởng các tác giả đạt Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V

Chiều 12/12, UBND tỉnh Cà Mau tổ chức Lễ trao Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V. Dự lễ có đồng chí Phạm Văn Thiều, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh và đồng chí Ngô Vũ Thăng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Điểm đến giàu tiềm năng du lịch văn hoá - tín ngưỡng

Toạ lạc tại xã Hưng Hội, chùa Soryaram (chùa Giữa) đã tồn tại gần một thế kỷ và vẫn gìn giữ nguyên vẹn vẻ đẹp kiến trúc cổ truyền, lộng lẫy. Không chỉ là nơi sinh hoạt tôn giáo của đồng bào Khmer, chùa còn là không gian văn hoá đặc sắc, hội tụ nhiều giá trị truyền thống, tạo tiềm năng lớn để phát triển du lịch văn hoá - tín ngưỡng.

Tục thờ Môn thần của người Hoa

Trong tín ngưỡng dân gian của cộng đồng người Hoa tại Cà Mau, tục thờ Môn thần là nét văn hoá đặc sắc, gắn liền với quan niệm về sự an cư, bảo hộ và trấn áp tà khí.

Sắc màu văn hoá Khmer qua Lễ Cầu an

Hằng năm, sau Tết Chôl Chnăm Thmây, đồng bào Khmer tại các phum - sóc trên địa bàn tỉnh Cà Mau lại hân hoan tổ chức Lễ Cầu an (Panh Kom San Srok), một trong những nghi lễ truyền thống quan trọng nhất.