(CMO) Bệnh ung thư xuất phát từ nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân lối sống không lành mạnh được xem là yếu tố hàng đầu.
Thuật ngữ “lối sống” lần đầu tiên được sử dụng bởi nhà tâm lý học người Áo Alfred Adler (1870-1937). Ông cho rằng: “Lối sống là những nét điển hình, được lặp đi lặp lại và định hình thành phong cách, thói quen trong đời sống cá nhân, nhóm xã hội, dân tộc, hay là cả một nền văn hóa”.
Ngày nay, thuật ngữ này được sử dụng rộng rãi hơn trong đời sống xã hội hiện đại, từ việc ăn mặc, đi lại, sinh hoạt đời thường đến việc học hành… Lối sống lành mạnh, chính là lối sống mà mọi người luôn hướng tới. Bởi nó không những tôn lên nét đẹp con người, xã hội, mà còn góp phần vào việc ngăn chặn, đẩy lùi, hạn chế được bệnh tật cho bản thân và cộng đồng, trong đó có căn bệnh ung thư.
Bệnh ung thư xuất phát từ nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân lối sống không lành mạnh được xem là yếu tố hàng đầu. Nhiều người vẫn có thói quen sử dụng thuốc lá, cho dù đây chính là nhân tố hàng đầu gây nên bệnh ung thư phổi. So với những người không hút thuốc, người hút thuốc có nguy cơ tử vong vì ung thư phổi cao hơn khoảng 25 lần.
Mặc dù hiện nay ở nước ta đã có Luật phòng, chống tác hại thuốc lá, nhưng thực tế cho thấy, người dân tuân thủ luật là khá ít. Trong khi theo thống kê của ngành y tế, hút thuốc lá gây ra khoảng 80%-90% các ca tử vong do ung thư phổi. Hút thuốc lá cũng gây ra ung thư miệng và cổ họng, thực quản, dạ dày, ruột kết, trực tràng, gan, tuyến tụy, hộp thoại (thanh quản), khí quản, phế quản, thận và bể thận, bàng quang tiết niệu và cổ tử cung, và gây ra bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính.
Anh N.T.T, 42 tuổi, ngụ Phường 5, TP Cà Mau, là “tín đồ” của thuốc lá trong hơn 20 năm qua. Vừa rồi anh phát hiện mình bị đau tức ngực, khó thở, ho khan kéo dài. Anh đến Bệnh viện Ung bướu TP Hồ Chí Minh thăm khám, qua làm các xét nghiệm cận lâm sàng bằng phương pháp lấy mẫu sinh thiết, kết quả cho thấy, anh đã bị khối u ác tính phổi. Anh cho biết: “Trước đây tôi vẫn thường bị ho khan, các bác sĩ khuyên nên bỏ thuốc lá. Nhưng thấy hút mấy chục năm rồi có sao đâu? Bây giờ khi biết đã bị ung thư rồi, tôi mới cảm thấy hối hận”.
 |
| Số lượng bệnh nhân ung thư đang điều trị tại khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cà Mau, luôn tăng cao. |
Không chỉ riêng thuốc lá, mà rượu bia cũng có sự ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khỏe của gan, thận. Nhiều nghiên cứu chỉ ra các bằng chứng chứng minh rằng, sử dụng thức uống có cồn là một trong những yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh ung thư gan. Có hơn 100 nghiên cứu đã tìm ra nguy cơ ung thư vú tăng cao ở nhóm người uống rượu bia nhiều.
Bác sĩ Phạm Minh Đức, khoa Khám bệnh, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, cho biết: “Khi uống rượu, bia, chất cồn được hấp thụ nhanh chóng vào máu qua niêm mạc dạ dày và ruột. Chỉ 10% lượng cồn đào thải qua đường mồ hôi, hơi thở, nước tiểu; còn 90% còn lại đi thẳng qua gan, khiến gan nhiễm độc nặng nề, từ đó gây hại cho cơ thể”.
Qua khảo sát thực tế tại tỉnh Cà Mau cho thấy, số người có thói quen sử dụng rượu, bia ít nhất từ 2-5 lần/tuần hiện nay là khá lớn. Rõ ràng, những thói quen có hại nhưng được lặp đi, lặp lại nhiều lần sẽ trở nên vô cùng nguy hiểm.
Không những vậy, việc béo phì, thừa cân cũng được xem là một trong các nguyên nhân làm tăng nguy cơ gây ra nhiều bệnh lý ung thư, bao gồm ung thư nội mạc tử cung và ung thư vú ở phụ nữ sau mãn kinh và ung thư đại trực tràng. Vì vậy, các bác sĩ khuyên mọi người hãy luôn quan sát và duy trì cân nặng bản thân bằng cách thường xuyên vận động.
Ngoài ra, viêm gan C mạn tính có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về gan, bao gồm tổn thương gan, xơ gan, suy gan hoặc ung thư gan. Do đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tỉnh khuyến cáo người lớn nên đi khám tổng quát định kỳ và xét nghiệm viêm gan C.
Để bảo vệ sức khoẻ chính mình, điều quan trọng nhất đó là phải tự thay đổi hành vi, lối sống; thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ để nhận biết và phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Đồng thời, các bác sĩ sẽ đưa ra những lời khuyên để điều chỉnh thói quen, lối sống giúp loại trừ một số yếu tố nguy cơ và phòng ngừa bệnh hiệu quả, kéo dài cuộc sống khỏe mạnh.
Bệnh ung thư khi phát hiện ở giai đoạn đầu có thể được ngăn ngừa, thậm chí là chữa khỏi hoàn toàn. Tốt nhất nên thường xuyên tầm soát đại tràng, chụp nhũ ảnh, xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt… để yên tâm sống vui, sống khỏe./.
Phương Vũ
Xem thêm bình luận