(CMO) Ung thư cổ tử cung (UTCTC) là sự biến đổi ác tính của tế bào biểu mô cổ tử cung. Đây là bệnh ung thư phổ biến ở phụ nữ, đứng thứ hai sau ung thư vú.
UTCTC là bệnh lý ác tính, thường gặp ở độ tuổi trên 30. Đây là căn bệnh ung thư đứng thứ tư trong các loại ung thư và đứng hàng thứ hai trong các ung thư phụ khoa ở nữ giới về tỷ lệ mắc phải cũng như tỷ lệ tử vong, chỉ sau ung thư vú.
.jpg) |
| Một buổi toạ đàm về tầm soát UTCTC được phát trên sóng Đài Phát thanh - Truyền hình Cà Mau. |
Tại Việt Nam, có hơn 5.000 ca mắc mới UTCTC mỗi năm và gần 50% trong số đó tử vong. Ước tính trung bình mỗi ngày có 7 phụ nữ tử vong vì căn bệnh này. Bệnh có liên quan chặt chẽ đến nhiễm HPV (Human papilloma virus). Đây là bệnh có diễn biến lâm sàng thầm lặng, thường biểu hiện triệu chứng ở giai đoạn khá muộn, tỷ lệ tử vong cao, ở giai đoạn sớm thường không có triệu chứng cụ thể, rõ ràng. Trong khi đó, điều trị UTCTC thành công hay không lại phụ thuộc vào thời điểm phát hiện bệnh. Tỷ lệ điều trị khỏi UTCTC ở giai đoạn sớm lên đến 90%, do đó, việc thực hiện tầm soát để phát hiện sớm nguy cơ mắc UTCTC là điều rất quan trọng.
Ngày nay, với sự tiến bộ của y học, khoa học tiên tiến đã có nhiều phương pháp sàng lọc hiệu quả, nhiều xét nghiệm giúp phát hiện vi-rút HPV nguy cơ cao, là nguyên nhân của hơn 99% ca UTCTC. Bệnh có thể phát hiện sớm nhờ biện pháp sàng lọc và điều trị khỏi nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm.
Sàng lọc UTCTC
Hiện nay, trên thế giới và ở Việt Nam đang tiến hành tầm soát UTCTC bằng phương pháp xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung - âm đạo. Mục đích của phương pháp này chính là nghiên cứu các tế bào vùng cổ tử cung để phát hiện các biến đổi về mặt hình thái và cấu trúc, những biến đổi có thể tiến triển thành UTCTC, hay còn gọi là biến đổi tiền ung thư. Từ đó đưa ra các biện pháp điều trị bệnh sớm, làm ngừng sự tiến triển của bệnh thành ung thư.
Biện pháp xét nghiệm tế bào cổ tử cung - âm đạo phổ biến nhất, đồng thời được tiến hành ở nhiều cơ sở y tế là xét nghiệm PAP Smear. Những phụ nữ trong độ tuổi từ 21-65 và đã có quan hệ tình dục nên được làm xét nghiệm tế bào cổ tử cung - âm đạo như một phần của khám sức khoẻ định kỳ.
Làm xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung - âm đạo thường xuyên
Tuỳ thuộc vào tuổi và tiền sử bệnh, bác sĩ sản khoa sẽ đưa ra thời gian khám phù hợp nhất. Tuy nhiên, phần lớn phụ nữ có thể khám theo hướng dẫn sau (theo guideline của American Society for Colposcopy and Cervical Pathology):
- Phụ nữ tuổi từ 21-29 làm xét nghiệm Pap 3 năm/lần.
- Phụ nữ tuổi từ 30-64 làm xét nghiệm Pap và xét nghiệm về nhiễm vi-rút HPV đồng thời 5 năm/lần hoặc chỉ làm xét nghiệm Pap đơn thuần 3 năm/lần.
- Phụ nữ trên 65 tuổi cần tham khảo ý kiến bác sĩ về thời gian ngừng làm tầm soát UTCTC.
- Một số đối tượng cần tiến hành làm xét nghiệm Pap thường xuyên hơn như người bị suy giảm miễn dịch (dùng corticoid kéo dài, ghép tạng, người đạng điều trị hoá chất, người nhiễm HIV), những người có kết quả xét nghiệm Pap bất thường hoặc đã điều trị UTCTC trước đó.
Dự phòng UTCTC bằng cách tiêm phòng HPV
HPV là một trong những nguyên nhân chính gây ra UTCTC, vì vậy, tiêm phòng HPV là biện pháp hiệu quả nhất để phòng UTCTC.
Trẻ em trong độ tuổi từ 9-26 được tiêm phòng HPV. Cần chú ý là HPV ngoài gây UTCTC có thể gây ung thư miệng, họng và tinh hoàn cũng như bệnh sùi mào gà ở nam, vì vậy nên tiêm cả trẻ nam lẫn nữ. Phụ nữ nếu chưa tiêm HPV ở độ tuổi này có thể tiêm bổ sung trước 27 tuổi, nam giới có thể tiêm bổ sung cho đến trước 22 tuổi.
Tiêm phòng HPV gồm 3 mũi, mũi đầu và mũi thứ hai cách nhau 1-2 tháng, mũi thứ 3 cách mũi đầu tiên 6 tháng.
Bs Dương Thị Tú
Xem thêm bình luận