Thanh niên nông thôn cần làm mới chính mình

Qua gần 4 năm thực hiện phong trào xây dựng nông thôn mới, lực lượng thanh niên đã giữ vai trò tích cực trong việc tạo nên diện mạo mới ở những vùng quê. Xây dựng nông thôn mới không chỉ đòi hỏi sự đổi mới về cơ sở vật chất, mà còn đòi hỏi con người, nhất là những người trẻ cần “thay đổi” theo hướng tích cực, hiện đại hơn. Tiếc rằng, vẫn còn một bộ phận bạn trẻ nông thôn khá thụ động và không bắt kịp xu hướng vận động của xã hội.

Đoàn viên - thanh niên sửa chữa cầu nông thôn ở xã Minh Diệu (huyện Hòa Bình). Ảnh: Y.N

Không thể phủ nhận vai trò của thanh niên trong xây dựng nông thôn mới những năm qua. Những người trẻ luôn tỏ ra xông xáo, tích cực trong việc vận động bà con tham gia các phong trào xây dựng nông thôn mới. Gần như ở mỗi xã, ấp đều lập các đội thanh niên tình nguyện chuyên xây dựng nông thôn mới và luôn trong tư thế sẵn sàng với những nhiệm vụ, yêu cầu của địa phương. Màu áo xanh đã tạo dấu ấn đậm nét trong các công trình làm lộ giao thông nông thôn, sửa chữa cầu, làm hàng rào cây xanh… Có thể nói, sức trẻ tình nguyện được phát huy một cách hiệu quả trong phong trào xây dựng nông thôn mới.

Tuy nhiên, vai trò của thanh niên chỉ dừng lại ở các phong trào góp sức vì cộng đồng thì chưa đủ. Do vậy, vấn đề cấp thiết đặt ra cho thanh niên nông thôn hiện nay là sự chủ động đổi mới chính mình. Cuộc sống như những guồng quay chuyển động không ngừng, nếu không bắt kịp với xu thế mới thì thanh niên nông thôn dễ dàng bị bỏ lại phía sau. Đó là sự chủ động làm giàu tri thức, nắm bắt những tiến bộ của xã hội, làm chủ kinh tế…

Thực tế cho thấy, diện mạo ở các nông thôn ngày nay đã khoác lên mình một bộ áo mới. Lộ làng, trường, trạm… đều thay đổi, duy chỉ có đời sống của thanh niên nông thôn thì vẫn vậy. Đến bất kỳ một ấp nào ở nông thôn sẽ rất khó để tìm ra được một thanh niên tiêu biểu trong phong trào làm kinh tế, hoặc nếu có thì cũng chỉ dừng lại ở con số 1 - 2 người. Những cái khó mà thanh niên nông thôn đưa ra là: không được tập huấn khoa học - kỹ thuật, không có mô hình kinh tế bền vững, không có đầu ra cho sản phẩm… Anh Lê Văn Hải (ấp 5, xã Phong Tân, huyện Giá Rai) là thanh niên tiêu biểu trong phong trào làm kinh tế đã từng chia sẻ: “Điều mà thanh niên nông thôn đang thiếu là tính quyết đoán, khả năng ứng phó trước những rủi ro, vì vậy không dám mạo hiểm làm kinh tế. Trong khi muốn làm kinh tế, mỗi người phải biết chấp nhận rủi ro và khi thất bại phải biết đứng lên và làm lại từ đầu, phải có quyết tâm theo đuổi ước mơ thì mới mong thành công…”. Ngại rủi ro, thất bại nên hầu như thanh niên nông thôn tự khép chặt cánh cửa cơ hội lập nghiệp của mình ngay tại quê nhà.

Và đây cũng là một trong những nguyên nhân thanh niên nông thôn ồ ạt rời quê lên phố tìm việc làm - dù rằng không phải bạn trẻ nào cũng có cuộc sống ổn định khi lập nghiệp phương xa.

Độ tuổi từ 18 - 35 là giai đoạn có ý nghĩa quan trọng trong cuộc đời con người với sự hội tụ những ưu thế của sức trẻ, sự năng động, sáng tạo và có nhiều hoài bão, ước mơ. Nhưng thật đáng tiếc khi có không ít thanh niên nông thôn đang lãng phí tuổi trẻ vào các trò đỏ đen, rượu chè vô bổ. Bên cạnh đó, có những bạn ở độ tuổi thanh niên nhưng cuộc sống không thoát ra khỏi sự phụ thuộc vào gia đình.

Thiếu sự chủ động học hỏi nâng cao tay nghề, trình độ cũng là một trong những điểm yếu tồn tại trong một bộ phận thanh niên nông thôn. Không có nghề nghiệp ổn định, trình độ học vấn không cao nhưng thanh niên nông thôn lại không mặn mà với các lớp đào tạo nghề, tập huấn khoa học - kỹ thuật. Mặc dù chỉ tiêu đào tạo mỗi năm cả ngàn lao động, nhưng nhiều địa phương chỉ đào tạo được vài trăm người, dù đã tích cực vận động, tuyên truyền. Còn tại lớp tập huấn chuyển giao khoa học - kỹ thuật thì đa phần là các cô, chú nông dân tham gia, hiếm khi có sự góp mặt của thanh niên.

Những thực trạng tồn tại trong đời sống thanh niên nông thôn hiện nay đòi hỏi sự nhập cuộc của các cấp bộ Đoàn và ban ngành địa phương. Tạo điều kiện cho thanh niên nông thông lập nghiệp và phát triển cũng đồng nghĩa với việc tạo cơ hội cho họ được cống hiến và trưởng thành, góp phần xây dựng nông thôn giàu đẹp.

YẾN NHI