Với xu thế hội nhập mạnh mẽ như hiện nay, việc phát triển các mô hình kinh tế hợp tác (KTHT), hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT) có vai trò vô cùng quan trọng. Đây cũng là nhu cầu tất yếu cho sản xuất hàng hóa lớn và phát triển bền vững. Song, những năm qua, trên địa bàn TP. Bạc Liêu, THT và HTX phát triển không nhiều, một số HTX có quy mô sản xuất lớn giải thể hoặc hoạt động cầm chừng.
Xã viên HTX Thắng Lợi (phường Nhà Mát, TP. Bạc Liêu) thu hoạch nghêu.
THT, HTX chậm phát triển
Hiện nay, TP. Bạc Liêu có 95 THT và 14 HTX, thu hút 1.400 thành viên. Phần lớn các THT, HTX hoạt động trong sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Trong khi đó, kinh tế trang trại được xem là “hạt nhân” của mô hình nông nghiệp đô thị lại phát triển rất chậm và chưa xứng với các tiềm năng, lợi thế vốn có. TP. Bạc Liêu hiện có 98 trang trại và chủ yếu là nuôi trồng thủy sản.
Thực trạng trên cho thấy, TP. Bạc Liêu cần quan tâm nhiều hơn nữa để phát triển KTHT, HTX trên địa bàn. Bởi, trong xu thế hội nhập sâu và cạnh tranh gay gắt như hiện nay, việc phát triển mạnh các mô hình KTHT, HTX không chỉ là nhu cầu để doanh nghiệp, nông dân nâng cao năng lực, tạo ra hàng hóa lớn, chất lượng, mà còn để phát triển bền vững.
Cụ thể, trong sản xuất rau màu, tuy các địa phương có thành lập các THT và HTX, nhưng vẫn còn tồn tại việc “mạnh ai nấy làm”. Do vậy, không thể tạo ra khối tượng hàng hóa lớn và chất lượng để cung ứng cho các doanh nghiệp đầu mối tại TP. Hồ Chí Minh và đưa vào siêu thị. Thậm chí, có HTX đã xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm, nhưng lại không phát huy được lợi thế này mà phải giải thể, trong đó HTX sản xuất ngò rí ở xã Hiệp Thành là một minh chứng. Rồi có những HTX khi thành lập thu hút hàng ngàn xã viên tham gia, nhưng do thiếu mô hình quản lý khoa học, chuyên nghiệp và thiếu giám sát nên hoạt động ngày càng kém hiệu quả, lâm vào cảnh nợ nần buộc phải giải thể (như một số HTX nuôi nghêu sò ở các xã ven biển TP. Bạc Liêu).
Một trong những nguyên nhân làm cho mô hình THT, HTX phát triển chậm và hoạt động kém hiệu quả là do một số ngành, địa phương chưa quan tâm, chưa thấy được tầm quan trọng của phát triển KTHT, HTX. Nhiều ngành, địa phương chỉ mới làm tốt ở khâu vận động và tổ chức thành lập mới, còn chất lượng hoạt động của các THT, HTX gần như giao khoán cho các tổ trưởng, ban quản trị HTX; đồng thời thiếu kiểm tra, giám sát và đồng hành, chia sẻ khó khăn với THT và HTX…
Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng một số địa phương thành lập THT, HTX cho có và các thành viên cũng chỉ tham gia cho có, chứ không thấy được trách nhiệm và nghĩa vụ của mình trong phát triển KTHT, HTX. Vì vậy, nhiều thành viên HTX không góp vốn hoặc chỉ góp vốn theo kiểu hình thức, từ đó các THT, HTX không có nguồn lực để phát triển và luôn trong tình trạng “khát vốn”. Nhiều người vẫn còn mang tư tưởng tham gia các THT, HTX để được Nhà nước hỗ trợ về chính sách, ưu đãi về tín dụng, đất đai hoặc hưởng các khoản hỗ trợ khác…
Tổ hợp tác lao động nghề biển ở phường Nhà Mát (TP. Bạc Liêu).
Tăng cường lãnh đạo, quản lý
Để giải quyết những khó khăn, bất cập trên, Thành ủy TP. Bạc Liêu (khóa XI) đã ban hành Kế hoạch số 99 về đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể (KTTT) đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030. Trong đó, yêu cầu các ngành, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về KTTT đến từng cán bộ, hội viên và nhân dân. Tuyên truyền, vận động cho người dân thấy được lợi ích và tầm quan trọng của việc sản xuất KTTT. Tăng cường tuyên truyền cho nông dân về quyền và lợi ích khi tham gia vào các THT, HTX; hỗ trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất mang tính cộng đồng, cùng nhau giải quyết, hỗ trợ khó khăn về lợi ích chung của tổ viên, xã viên.
.jpg)
Nông dân xã Hiệp Thành thu hoạch củ cải. Ảnh: L.D
Đặc biệt là tăng cường công tác quản lý nhà nước về KTTT thông qua hướng dẫn các THT, HTX đổi mới tổ chức, quản lý, nhằm phát huy quyền làm chủ của xã viên, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh; tăng cường bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực quản lý, điều hành của Ban quản trị. Tập trung củng cố các HTX yếu kém, giải thể các HTX đã ngừng hoạt động; đánh giá, phân tích, tổng hợp các HTX để chọn những HTX kinh doanh hiệu quả làm nòng cốt, xây dựng những mô hình điểm để nhân rộng và tuyên truyền, thu hút thêm nhiều người tham gia phát triển HTX.
Song song đó, không ngừng nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động của thành phần KTTT để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ theo quy định. Thực hiện có hiệu quả các chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với KTTT về thuế, tín dụng, đất đai... tạo điều kiện cho các HTX tham gia các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, các chương trình quốc gia về lao động, việc làm, xóa đói giảm nghèo, phát triển nông thôn, bảo vệ môi trường, giải quyết các vấn đề xã hội, hoạt động khuyến nông, khuyến công, xúc tiến thương mại... nhằm tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Hỗ trợ HTX vay vốn với lãi suất ưu đãi để đầu tư đổi mới nâng cao dây chuyền thiết bị, công nghệ sản xuất, kinh doanh, hoạt động xúc tiến thương mại... để tăng sức cạnh tranh thị trường. Miễn thuế thu nhập cho các HTX nông, lâm, thủy sản và các HTX dịch vụ phi lợi nhuận. Tổ chức nghiên cứu học tập các mô hình HTX, Liên hiệp HTX ở các tỉnh, thành phố có phong trào HTX phát triển…
Thành ủy TP. Bạc Liêu đặc biệt nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự phối hợp giữa các ban ngành, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội, hiệp hội và hội nghề nghiệp tham gia thúc đẩy thành lập HTX, phát triển KTTT. Củng cố, kiện toàn Ban chỉ đạo đổi mới phát triển KTTT các cấp đủ sức tham mưu cho cấp ủy chỉ đạo thực hiện tốt công tác phát triển KTTT hằng năm trên cơ sở tổng kết, rà soát, đánh giá nghiêm túc, trung thực, khách quan, không chạy theo thành tích, không gò ép về số lượng. Kịp thời chỉ đạo khắc phục những khó khăn, vướng mắc nhằm giúp các tổ chức KTTT vươn lên.
Lâm Vĩnh
Xem thêm bình luận