Rác thải nhựa (RTN) hiện là một trong những thách thức môi trường lớn nhất mà thế giới đang phải đối mặt và nó cũng là tác nhân sản sinh khí thải gây hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu, để lại mối nguy khôn lường cho thế hệ mai sau. Trước tiếng “kêu cứu” từ môi trường, tuổi trẻ Bạc Liêu đã có nhiều cách làm hay, mô hình thiết thực để hạn chế RTN, lan tỏa thêm hành động tử tế để cộng đồng chung tay bảo vệ môi trường (BVMT) sống.
Đoàn viên - thanh niên Phường 2 (TP. Bạc Liêu) thu gom rác thải nhựa tại quán cà phê Sông Hậu để bán gây quỹ thực hiện công tác an sinh xã hội.
Những con số đáng báo động…
Theo số liệu của Trung tâm Truyền thông thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường, hiện nay ở nước ta trung bình mỗi năm thải ra khoảng 1,8 triệu tấn rác nhựa, trong đó có khoảng 30 tỷ túi nylon và hơn 80% số túi này đều bị thải bỏ sau khi dùng một lần. Việt Nam hiện đứng thứ 4/20 quốc gia tốp đầu, với khoảng 0,28 - 0,73 triệu tấn/năm (tương đương 6%) tổng lượng RTN ra biển của thế giới. RTN là tác nhân gây ra cái chết cho nhiều sinh vật, các hóa chất phụ gia trong sản phẩm nhựa có thể tác động trực tiếp đến con người và động vật.
Hiệp hội Nhựa Việt Nam cũng đã thực hiện một phép tính và trả về một kết quả “báo động đỏ”. Theo đó, nếu như năm 1990 mỗi người Việt Nam chỉ tiêu thụ 3,8kg nhựa/năm, thì sau 25 năm con số này đã là 41kg. Chính sự tiêu thụ “chất ngất” này đã khiến Việt Nam đứng thứ 17 trong 109 quốc gia về lượng phát thải nhựa phát sinh hằng năm, là một trong 4 quốc gia thải ra nhiều túi nylon nhất châu Á và là một trong 5 nước gây ô nhiễm hàng đầu cho các đại dương trên thế giới.
Điều đáng tiếc là chỉ có khoảng 17% số đó được tái sử dụng. Còn lại đã trở thành RTN, nhưng đích đến của chúng không phải là các cơ sở tái chế hay xử lý mà là xả ra môi trường, đặc biệt là bãi biển và đại dương. Thật khủng khiếp khi một chiếc túi nylon, chai nhựa, ống hút… bị vứt bỏ mang đến cho chúng ta sự tiện lợi trong vài phút, nhưng phải mất từ 400 - 1.000 năm mới có thể phân hủy! Và trong thời gian này, RTN tiếp tục được thải ra, tích tụ gây ra hiện tượng ô nhiễm trắng, ảnh hưởng nặng nề đến môi trường sống, sự tồn vong của hàng ngàn sinh vật sống, trong đó có con người.
Theo dự báo, lượng rác thải của chúng ta sẽ tăng gấp đôi trong vòng chưa đầy 15 năm tới và Việt Nam cũng là một trong 10 nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của ô nhiễm không khí. Thế nhưng, hiện tại RTN vẫn đang “âm thầm” ngày qua ngày biến sự tiện lợi nhất thời của chúng ta thành những điều bất lợi.
Đoàn viên - thanh niên Phường 7 (TP. Bạc Liêu) tái chế rác thải nhựa làm lọ đựng viết. Ảnh: Đ.K.C
Hành động thiết thực của tuổi trẻ
Không thể đứng ngoài cuộc trước tiếng “kêu cứu” của mẹ thiên nhiên bởi sự bủa vây của RTN, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân, tuổi trẻ Bạc Liêu đã triển khai nhiều mô hình thiết thực để chung tay giảm thiểu RTN.
Điển hình như Đoàn cơ sở Phường 2 (TP. Bạc Liêu) đã thực hiện công trình thanh niên chung tay BVMT với tên gọi “Hãy cho tôi RTN”. Bí thư Đoàn cơ sở Phường 2 - Tạ Tuấn Vũ chia sẻ: “Nhận thấy lượng RTN hằng ngày không hề nhỏ tại 3 quán cà phê lớn trên địa bàn phường là Gocgo, Sông Hậu và Hạo Thiên, chúng tôi đã lên ý tưởng đặt những sọt rác thân thiện với môi trường. Trước là để tuyên truyền, lan tỏa ý thức BVMT cho người dân và sau nữa là dùng số tiền góp nhặt từ việc bán phế phẩm từ RTN để gây quỹ thực hiện công tác an sinh xã hội. Thật ý nghĩa khi ý tưởng của chúng tôi nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của các hàng quán. Tín hiệu lạc quan này giúp chúng tôi thêm động lực để tiếp tục nhân rộng mô hình. Đây cũng là công trình thiết thực mà Đoàn cơ sở Phường 2 chào mừng Đại hội đại biểu Hội LHTN Việt Nam các cấp, nhiệm kỳ 2024 - 2029”.
Không chỉ vận động thu gom RTN để bán gây quỹ thực hiện an sinh, hỗ trợ trẻ em nghèo, người dân có hoàn cảnh khó khăn, Đoàn cơ sở Phường 7 (TP. Bạc Liêu) còn ấp ủ dự định nhân rộng mô hình tái chế RTN làm lọ đựng viết, chậu hoa để tăng thêm nguồn quỹ. Hiện tại, Đoàn cơ sở Phường 7 đang triển khai thử nghiệm mô hình tại Chi đoàn khóm 2. Trước mắt là hướng dẫn để đoàn viên - thanh niên gia công thuần thục, tạo ra những sản phẩm đẹp mắt từ RTN, sau đó sẽ lo đầu ra và nhân rộng mô hình khi hiệu quả.
Cách đây không lâu, Tỉnh đoàn cũng cho ra mắt mô hình “Chợ dân sinh giảm thiểu RTN” tại chợ Đầu Kinh (ấp Giồng Nhãn, xã Hiệp Thành, TP. Bạc Liêu). Theo đó, ngoài việc tuyên truyền về tác hại của RTN, tuổi trẻ Tỉnh đoàn còn khuyến khích người dân sử dụng các sản phẩm thay thế như túi giấy, giỏ thân thiện môi trường thay cho túi nylon dùng một lần. Tỉnh đoàn còn tặng 100 chiếc giỏ xách đi chợ cho người dân để lan tỏa thông điệp hạn chế RTN…
Chống RTN là “cuộc chiến” dài hơi, không hề đơn giản. Để mỗi người dân nâng cao thêm ý thức, trách nhiệm với môi trường, loại bỏ RTN từ những thói quen thường nhật thì trên hết, trước hết tuổi trẻ tỉnh nhà phải phát huy vai trò nêu gương, nói không với RTN và tập thói quen biến hóa đồ nhựa đã sử dụng vào các mục đích khác.
Kim Trúc
Xem thêm bình luận