Với việc đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao khoa học - công nghệ (KH-CN) triển khai ở địa phương, nhiều đề tài, dự án nghiên cứu KH-CN đã được ứng dụng vào sản xuất và đời sống, góp phần tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. Nhân Ngày KH-CN Việt Nam (18/5/2017), Báo Bạc Liêu có cuộc phỏng vấn Tiến sĩ (TS) Huỳnh Minh Hoàng, Giám đốc Sở KH-CN về một số kết quả đã đạt được trên lĩnh vực KH-CN.
TS. Huỳnh Minh Hoàng, Giám đốc Sở KH-CN và các đại biểu tham quan gian hàng trưng bày sản phẩm muối Bạc Liêu. Ảnh: M.Đ
PV: Thưa ông, thực hiện Nghị quyết 20/NQ-TW của Ban Chấp hành (BCH) Trung ương Đảng (khóa XI) về phát triển KH-CN phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa, thời gian qua Bạc Liêu đã đạt được những kết quả gì nổi bật trên lĩnh vực KH-CN?
TS. Huỳnh Minh Hoàng: Thời gian qua, Bạc Liêu đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. Cụ thể trên lĩnh vực nông nghiệp, tỉnh đã tập trung nghiên cứu thử nghiệm một số loại cây trồng, vật nuôi có thế mạnh của tỉnh, tạo ra các sản phẩm hàng hóa nông nghiệp đặc sản, có giá trị kinh tế cao. Phục tráng và xây dựng quy trình sản xuất lúa Một bụi đỏ an toàn theo hướng GAP ở vùng sản xuất lúa - tôm thuộc 2 huyện Hồng Dân và Phước Long cho năng suất từ 4 - 5 tấn/ha. Đây là giống lúa mùa địa phương chịu mặn cao (6‰), giàu sắt, vitamin… sản xuất theo hướng nông nghiệp hữu cơ nên được nhiều doanh nghiệp ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm. Phục tráng giống lúa Tài nguyên đạt năng suất 5 - 6 tấn/ha và xây dựng nhãn hiệu tập thể cho gạo Tài nguyên Vĩnh Lợi (với diện tích gieo trồng khoảng 10.000ha). Nghiên cứu và phát triển giống nhãn mới (Thanh nhãn), hứa hẹn mang lại hiệu quả kinh tế cao cho vùng đất ven biển Bạc Liêu.
Cùng với đó, xây dựng quy trình sản xuất rau cần nước an toàn, góp phần tăng thu nhập cho hộ trồng rau, hướng tới xây dựng vùng sản xuất rau an toàn. Xây dựng thành công quy trình kỹ thuật và mô hình sản xuất nhân tạo nghêu giống với tỷ lệ trứng thụ tinh đạt 80%, tỷ lệ sống giai đoạn nghêu cám đạt 30 - 40%. Từ đó, mở ra hướng mới trong việc chủ động nguồn nghêu giống nhân tạo phục vụ nghề nuôi nghêu trong tỉnh. Xây dựng thành công mô hình lúa - tôm trong ô đê bao khép kín tại TX. Giá Rai, góp phần nâng cao năng suất, lợi nhuận trên 70 triệu đồng/ha/năm. Nghiên cứu phát triển sản phẩm Artemia trong ruộng muối với diện tích mở rộng 400ha, nâng cao thu nhập nông hộ vùng ven biển. Xác lập chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm muối Bạc Liêu để xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc…
Trên lĩnh vực công nghệ sinh học, nghiên cứu ứng dụng vi sinh vật và một số giải pháp để cải tiến quy trình nuôi tôm sú công nghiệp và đã tuyển chọn, xác định 6 chủng vi sinh vật có hoạt tính đối kháng vi khuẩn gây bệnh tôm; tạo ra 2 loại chế phẩm sinh học cải thiện chất lượng nước, môi trường ao nuôi và bổ sung thức ăn cho tôm. Chuyển giao thành công quy trình sản xuất chế phẩm nấm xanh Ometar trừ rầy nâu hại lúa cho nông dân các huyện: Hồng Dân, Phước Long, Hòa Bình, Vĩnh Lợi và TX. Giá Rai nhằm nâng cao ý thức nông dân trong bảo vệ sức khỏe cộng đồng và bảo vệ môi trường sinh thái đồng ruộng.
Ở lĩnh vực công nghệ thông tin, đầu tư xây dựng 114 điểm khai thác thông tin KH-CN. Mỗi điểm khai thác được trang bị một hệ thống máy tính và các thiết bị thông tin phụ trợ và ổ cứng để lưu trữ 128.000 tài liệu và 800 bộ phim khoa học thuộc các lĩnh vực khoa học - kỹ thuật, nông - lâm - ngư nghiệp, văn hóa - xã hội. Xây dựng và đưa vào hoạt động 18 cổng thông tin điện tử thành phần tại các sở, ban ngành trong tỉnh.
Về lĩnh vực y dược, nghiên cứu sự đa dạng nguồn tài nguyên cây thuốc tại Bạc Liêu, đã xác định danh mục cây thuốc gồm 387 loài dược liệu. Trong đó có nhiều loài không chỉ có giá trị khoa học mà còn có giá trị kinh tế cao như: đước đôi, dái ngựa nước, tràm, hương nhu tía, chùm lé…
Ngoài ra, ngành chức năng còn đề xuất những biện pháp trong công tác phòng chống bệnh tật như nghiên cứu cắt amiđan bằng phương pháp nhiệt điện; nghiên cứu về tình trạng nhiễm viêm gan siêu vi B mạn ở bà mẹ mang thai tại Bạc Liêu; giải pháp phòng ngừa bệnh tăng huyết áp...
PV: Về hoạt động sở hữu trí tuệ, Bạc Liêu đã có những kết quả gì, thưa ông?
TS. Huỳnh Minh Hoàng: Công tác sở hữu trí tuệ đem lại lợi ích thiết thực cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân. Các sản phẩm được bảo hộ về nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý có giá trị cao hơn rất nhiều lần so với thời điểm chưa được cấp chứng nhận bảo hộ.
Hiện nay, Bạc Liêu đã được cấp hai chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm gạo Một bụi đỏ Bạc Liêu, Muối Bạc Liêu và ba nhãn hiệu tập thể là gạo Tài nguyên Vĩnh Lợi, tôm - cua giống Gành Hào, ngò rí Bạc Liêu.
PV: Xin ông cho biết định hướng phát triển KH-CN của tỉnh trong thời gian tới?
TS. Huỳnh Minh Hoàng: Chúng tôi xác định doanh nghiệp là đối tượng trung tâm để tác động, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, nghiên cứu khoa học để cải tiến công nghệ, sản xuất sản phẩm mới, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng, xây dựng thương hiệu.
Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2020 sẽ đổi mới và tăng cường năng lực cho mạng lưới tổ chức KH-CN như thành lập 7 trung tâm thực nghiệm và chuyển giao KH-CN cấp huyện; 20 doanh nghiệp KH-CN làm cơ sở định hướng phát triển KH-CN, tạo tiền đề cho tổ chức KH-CN thật sự phát triển.
Bên cạnh đó, tìm các giải pháp thúc đẩy đầu tư cho Khu công nghiệp Trà Kha và các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong hoạt động nuôi tôm siêu thâm canh, tôm sinh thái, tôm hữu cơ, chế phẩm sinh học… như Tập đoàn Việt Úc, Công ty TNHH MTV chế biến thủy sản xuất khẩu Thiên Phú, Công ty TNHH sản xuất và thương mại Trúc Anh, Công ty Cổ phần sản xuất công nghệ mới Việt Nam AmBio…
Minh Đạt
(thực hiện)