Trong kỷ nguyên số, chuyển đổi công nghệ không chỉ là xu thế tất yếu mà còn trở thành động lực sống còn của ngành ngân hàng. Thế nhưng, bên cạnh các sáng kiến số hoá sản phẩm, quy trình hay dữ liệu thì yếu tố ngày càng khẳng định vai trò nền tảng, đó là văn hoá số. Nhiều ngân hàng thương mại (NHTM) đang từng bước kiến tạo hệ giá trị văn hoá số sáng tạo và gắn kết, đặt nền móng cho sự phát triển bền vững từ bên trong.
Văn hoá doanh nghiệp từ lâu được ví như “chất keo” gắn kết các cá nhân trong tổ chức. Trong bối cảnh chuyển đổi số, văn hoá doanh nghiệp không còn dừng lại ở những giá trị truyền thống, mà cần được tái cấu trúc để thích ứng với môi trường số. Ðây là lý do khiến cụm từ “văn hoá số” ngày càng quen thuộc trong chiến lược phát triển nhân sự của các NHTM.
Theo ông La Thiên Tứ, Giám đốc Ngân hàng TMCP Lộc Phát (LPBank) chi nhánh Cà Mau, chuyển đổi số không chỉ là chuyện thay phần mềm hay triển khai app mới. Nếu nhân viên không thay đổi tư duy và hành vi để làm chủ công nghệ, thì các sáng kiến số sẽ không thể phát huy hiệu quả. Văn hoá số chính là yếu tố giúp tạo ra điều đó. Khi nhân viên được truyền cảm hứng đổi mới, được khuyến khích chia sẻ sáng kiến và cộng tác trên nền tảng số, thì sự chuyển đổi mới thực sự thẩm thấu vào bên trong tổ chức.
Trong cách tiếp cận mới, thay vì ép nhân viên thích nghi với công nghệ, nhiều ngân hàng chuyển sang tạo môi trường để mỗi cá nhân phát huy tối đa năng lực thông qua công nghệ. Những chương trình như: “Số hoá một ngày làm việc”, hay “Innovation Days”, cho thấy sự nỗ lực biến công nghệ thành công cụ khơi gợi sáng tạo.
Ngân hàng Quân đội (MB) là điển hình về việc gắn kết văn hoá doanh nghiệp với chiến lược chuyển đổi số. Không chỉ thay đổi cách thức vận hành, MB đã tái định hình toàn bộ cấu trúc tổ chức và chiến lược nhân sự. Bà Ðặng Minh Huyền, Giám đốc Nhân sự MB, chia sẻ: “Chúng tôi không xem chuyển đổi số là xu hướng tạm thời, mà đó là con đường tất yếu để MB thích nghi và phát triển trong thời đại mới”.
Với tư duy ấy, MB tăng cường tuyển dụng nhân sự trẻ, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ và số hoá. Ðồng thời, ngân hàng đã triển khai hệ sinh thái làm việc linh hoạt, sáng tạo nơi các cá nhân không bị bó buộc trong mô hình quản trị truyền thống, mà được khuyến khích chia sẻ ý tưởng và chủ động đổi mới.
Ðiểm nhấn đặc biệt trong chiến lược phát triển của MB là văn hoá doanh nghiệp “rất MB”, không áp đặt, không hình thức, mà phát huy tính tự nguyện và trách nhiệm cá nhân. Bà Huyền chia sẻ: “Khi nhân viên cảm thấy mình là một phần không thể thiếu, họ sẽ không e ngại trước công nghệ, mà chủ động phát triển những kỹ năng mà máy móc không thể thay thế, đó là tư duy sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề”.
Techcombank cũng có hướng đi riêng, với tinh thần “Dám nghĩ lớn - Dám khác biệt”. Ngân hàng đầu tư mạnh vào hạ tầng dữ liệu để trao quyền cho nhân viên đưa ra quyết định nhanh, chính xác. Các sáng kiến cải tiến từ nhân viên được ngân hàng ghi nhận thông qua các chương trình thi đua có thưởng, gắn liền với chỉ số đo lường công việc. Mô hình quản trị theo các mục tiêu và kết quả vốn hiếm thấy trong ngành ngân hàng, giúp Techcombank duy trì sự minh bạch và hướng đến hiệu suất tập thể.
Trong khi đó, Ngân hàng Á Châu (ACB) lại chọn cách tiếp cận giàu tính nhân bản khi xây dựng văn hoá số. ACB triển khai chương trình ACB NextGen từ năm 2021, đặt trọng tâm vào phát triển năng lực công nghệ song song với kỹ năng con người. Ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc ACB, nhiều lần nhấn mạnh: “Công nghệ là nền tảng, nhưng yếu tố con người mới quyết định tốc độ và chất lượng chuyển đổi”.
Văn hoá doanh nghiệp ACB được xây dựng dựa trên sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, khuyến khích sự học hỏi và phát triển không ngừng của nhân viên.
Với triết lý đó, ACB xây dựng hệ sinh thái đào tạo nội bộ qua nền tảng số ACB Learning Hub, cho phép nhân viên tự học theo lộ trình cá nhân hoá. Song song đó, ACB tổ chức các chương trình coaching nội bộ với chuyên gia công nghệ cấp cao. Ðặc biệt, các sự kiện “ACB Talk”, nơi lãnh đạo đối thoại trực tiếp với nhân viên qua livestream, trở thành hoạt động định kỳ, giúp ngân hàng duy trì kết nối, trao quyền và truyền cảm hứng sáng tạo.
Một trong những thách thức lớn nhất của các NHTM hiện nay là duy trì sự gắn kết nhân sự trong môi trường làm việc phân tán với nhiều phòng giao dịch khắp tỉnh, thậm chí có cả nhân viên làm việc từ xa. Văn hoá số nếu được thiết kế đúng, có thể trở thành cầu nối hiệu quả.
Ông Mạch Quốc Phong, Giám đốc Ngân hàng TMCP Kiên Long (Kienlong-bank) Chi nhánh Cà Mau, kể lại: “Trước đây, các buổi đào tạo tập trung thường chỉ áp dụng được cho các thành phố lớn. Nay với nền tảng E-learning và thực tế ảo (VR), chúng tôi có thể tổ chức lớp học mô phỏng giao dịch cho mọi nhân viên của ngân hàng”.
Nhiều NHTM tại địa phương cũng sáng tạo trong các hoạt động nội bộ số hoá từ team building online, thi đua gamification, đến tổ chức Hackathon toàn hệ thống. Ðây không chỉ là phương tiện gắn kết mà còn giúp ngân hàng “kích hoạt” tiềm năng sáng tạo của từng cá nhân trong môi trường làm việc mới.
Sự thay đổi về văn hoá số không chỉ giúp tăng nội lực tổ chức, mà còn mang lại hiệu ứng tích cực đến khách hàng - mục tiêu tối thượng của mọi ngân hàng. Ông Lê Chí Tâm, Giám đốc Phòng Giao dịch LPBank Thới Bình, chia sẻ: “Từ khi triển khai chương trình đào tạo văn hoá số, chất lượng phục vụ giữa các chi nhánh đồng đều hơn. Khách hàng cảm thấy được quan tâm và hài lòng hơn trước rất nhiều”.
Theo báo cáo từ một số NHTM, chỉ số hài lòng khách hàng (CSAT) đã tăng dao động từ 12-18% sau khi triển khai các sáng kiến văn hoá số. Không dừng lại ở đó, trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn đang được tích hợp để cá nhân hoá dịch vụ từ tư vấn đến quản lý tài chính phù hợp hơn với từng phân khúc khách hàng.
Văn hoá số không còn là một phần phụ trong chiến lược chuyển đổi, mà chính là “hệ điều hành” mới cho toàn bộ tổ chức. Khi mỗi nhân viên cảm thấy mình là một phần của hành trình chuyển đổi được trao quyền, truyền cảm hứng và công nhận thì chuyển đổi số mới thực sự thẩm thấu và phát huy hiệu quả. Một ngân hàng không thể số hoá thành công nếu thiếu sự đồng lòng từ bên trong. Chỉ khi tinh thần đổi mới, chủ động, gắn kết lan toả trong toàn tổ chức, tương lai số của ngành ngân hàng mới thực sự bền vững./.
Việt Mỹ
Xem thêm bình luận