Dòng sông, kênh mương, thậm chí lòng lề đường cũng trở thành nơi đổ rác của nhiều hộ dân thiếu ý thức. Bên cạnh đó, dịch vụ vệ sinh môi trường ở thành thị lẫn nông thôn vẫn chưa xử lý rác thải một cách triệt để. Vì vậy, rác thải đang là vấn đề đáng quan tâm hiện nay.
Ao, kênh đầy rác!
Đã nhiều năm nay, cái ao nằm trong con hẻm nhỏ thuộc khóm Nhà Mát (phường Nhà Mát, TP. Bạc Liêu) đã trở thành nơi chứa rác. Mọi rác thải của khoảng 20 hộ gia đình đều được tuôn xuống ao. Ngày nắng, rác nổi lềnh bềnh trên mặt ao gây ra mùi hôi thối, còn ngày mưa hay lúc triều cường dâng thì rác theo nước trôi vào những nhà lân cận.
![]() |
![]() |
Rác làm tắc nghẽn con mương tại ấp Đồng Lớn, xã Vĩnh Mỹ B, huyện Hòa Bình (ảnh trên). Và con đường gần chân cầu Tôn Đức Thắng cũng là địa điểm để nhiều người bỏ rác (ảnh dưới). Ảnh: H.T |
Bà Q.T - người dân sống trong hẻm này bức xúc nói: “Tình trạng đổ rác xuống ao của một số gia đình ngụ tại hẻm đã diễn ra trong nhiều năm nay. Mỗi khi có gió thì mùi hôi thối theo gió lan xa, nhiều gia đình phải hứng chịu. Còn gia đình tôi do có nhiều trẻ nhỏ nên phải đóng cửa suốt ngày. Khi trời mưa lớn, những hộ nền nhà thấp thì bị nước bẩn mang theo rác vào nhà”.
Con kênh Cầu Xáng (phường 1, TP. Bạc Liêu) cũng trở thành kênh rác. Mặc dù ngành chức năng đã đặt biển báo “cấm vứt rác xuống kênh”, nhưng nhiều người vẫn vứt rác. Hiện nay, nhiều đoạn kênh đã tắc nghẽn do rác nằm chặn dòng chảy. Đây là môi trường thuận lợi để ruồi, muỗi, các ký sinh trùng gây bệnh phát sinh, phát tán vào không khí và nguồn nước, là nguyên nhân dẫn đến bệnh sốt xuất huyết và các bệnh liên quan đường hô hấp ở trẻ em.
Cách xử lý rác của một bộ phận người dân là vứt chúng xuống kênh, rạch hay lòng lề đường. Đơn cử như tại điểm giết mổ gia cầm tự phát dưới lòng cầu Kim Sơn (phường 3, TP. Bạc Liêu), sau khi giết mổ, những phế phẩm gia cầm đều được đổ xuống dòng sông Bạc Liêu. Chất thải và thức ăn dư thừa của gia cầm ứ đọng dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe của những cư dân xung quanh khu vực này.
Môi trường ở nông thôn còn bị đe dọa bởi nhiều vỏ chai thuốc trừ sâu, vỏ bao đựng thức ăn nằm rải rác khắp nơi. Ngoài ra, chợ ở nông thôn cũng là nơi tập kết đủ loại rác không qua phân loại. Và những kênh, rạch nằm gần chợ cũng chứa đầy rác.
Nâng cao nhận thức của người dân
Một số địa phương đã có cách làm nhằm góp phần bảo vệ môi trường, như xây hố rác tự hoại, thành lập đội thu gom rác thải… Điển hình như huyện Hòa Bình có đội thu gom rác tư nhân do ông Quách Văn Lâm thành lập. Đội gồm 4 thành viên (1 tài xế, 3 công nhân). Mỗi ngày, rác thải sẽ được đội thu gom đưa về khu bãi rác tập trung của huyện. Cách làm này đã góp phần giải quyết đáng kể tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn huyện trong thời gian qua.
Ông Trần Văn Lịnh, Phó trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Hòa Bình, cho biết: “Chúng tôi đã làm việc với các xã, thị trấn trên địa bàn huyện và yêu cầu các địa phương này ký hợp đồng thu gom rác với các cơ sở thu gom rác tư nhân. Ngoài ra, đặt thùng rác ở các khu vực chợ, khu đông dân cư để tạo thói quen giữ gìn vệ sinh nơi công cộng cho người dân. Đối với vùng nông thôn, chúng tôi sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân thu gom và xử lý rác theo quy định”.
Theo ông Nguyễn Đình Quang, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ đô thị tỉnh: “Do lực lượng của đơn vị quá mỏng nên chúng tôi phải hợp đồng với người dân tiếp sức trong việc thu gom rác. Hiện nay, việc ký hợp đồng với người dân để thu gom rác đã được triển khai và thực hiện tại phường 1 (TP. Bạc Liêu). Sau khi tỉnh phê duyệt về mức thu phí vệ sinh mới, chúng tôi sẽ triển khai ở tất cả các phường, xã”.
Nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đã và đang thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Vì vậy, bảo vệ môi trường là tiêu chí quan trọng góp phần trong việc phát triển của địa phương. Song, để giải quyết vấn đề này, cần có sự quan tâm, đầu tư của chính quyền các cấp nhằm tìm ra những hình thức xử lý rác thải một cách phù hợp và hiệu quả.
Bên cạnh sự nỗ lực của ngành chức năng, thì ý thức của người dân là yếu tố quyết định để bảo vệ môi trường. Do đó, mỗi người cần nâng cao ý thức, hạn chế tối đa việc xả rác bừa bãi. Bởi, xây dựng môi trường xanh - sạch - đẹp, thân thiện là trách nhiệm của toàn xã hội.
Hiếu – Thọ Xử lý vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường * Điều 4, hình thức xử lý cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ gây ô nhiễm môi trường, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng: 1. Tạm thời đình chỉ hoạt động cho đến khi thực hiện xong các biện pháp bảo vệ môi trường cần thiết. 2. Buộc di dời cơ sở đến vị trí xa khu dân cư và phù hợp với sức chịu tải của môi trường. 3. Cấm hoạt động. * Điều 22 về vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản: 1. Phạt tiền từ 10 - 15 triệu đồng đối với chủ khu chăn nuôi tập trung có một trong số các hành vi sau đây: a. Không có hệ thống thu gom, xử lý nước thải, khí bụi, mùi hôi thối, mùi khó chịu đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về chất thải. b. Chất thải rắn trong chăn nuôi không được quản lý theo quy định về quản lý chất thải rắn, phát tán ra ngoài môi trường. c. Xác vật nuôi bị chết do dịch bệnh không được quản lý theo quy định về quản lý chất thải nguy hại. 2. Phạt tiền từ 20 - 30 triệu đồng đối với khu nuôi thủy sản tập trung có một trong các hành vi sau đây: a. Chất thải không được thu gom, xử lý đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về chất thải. b. Không phục hồi môi trường ngay sau khi ngừng hoạt động nuôi trồng thủy sản. c. Không bảo đảm điều kiện vệ sinh môi trường, sử dụng hóa chất độc hại hoặc tích tụ độc hại. 3. Phạt tiền từ 30 - 50 triệu đồng đối với hành vi xây dựng khu nuôi trồng thủy sản tập trung trên bãi bồi đang hình thành vùng cửa sông ven biển; phá rừng ngập mặn để nuôi trồng thủy sản. (Trích Nghị định số 117/2009/NĐ-CP về xử lý vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường)