Thứ sáu, 26-12-25 07:14:51
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Về phum sóc nghe… đờn ca tài tử

Báo Cà Mau

Mùa xuân đang về mang theo luồng sinh khí mới len lõi khắp ngõ ngách quê hương Bạc Liêu. Phum sóc trong những ngày này, hòa vào không gian của đất trời phút giao mùa không chỉ có âm thanh rộn ràng, tưng bừng của âm nhạc dân tộc Khmer, mà còn có những giai điệu mượt mà của nghệ thuật đờn ca tài tử (ĐCTT)…

ĐCTT giao thoa cùng văn hóa phum sóc

Như một sự giao thoa văn hóa độc đáo, nghệ thuật ĐCTT Nam bộ đã được đồng bào Khmer ở các phum sóc Bạc Liêu dang rộng vòng tay đón nhận. Điều đó cho thấy, ĐCTT không chỉ là loại hình nghệ thuật của riêng một dân tộc nào, mà đã trở thành “đặc sản” chung của tất cả người Việt Nam.

Trở lại ấp Tà Ben (xã Ninh Hòa, huyện Hồng Dân) vào những ngày xuân về, chúng tôi đã được đồng bào nơi đây thết đãi một “bữa tiệc” ĐCTT hoành tráng. Trong số 15 thành viên của câu lạc bộ (CLB) ĐCTT ấp thì có đến 9 người là đồng bào Khmer. Phong trào ĐCTT bắt đầu phát triển rầm rộ ở Tà Ben mới chỉ khoảng nửa năm nay. Từ chú cán bộ ấp đến những bác nông dân, anh thanh niên đều mê ĐCTT. Chính niềm đam mê này đã giúp những tâm hồn đồng điệu xích lại gần nhau hơn. Trong số những tài tử của ấp Tà Ben, giọng ca để lại ấn tượng mạnh với chúng tôi là chị Thị Phượng - Bí thư Chi bộ ấp. Với chất giọng ngọt ngào, chị Phượng đã dành tặng cho những người khách phương xa bản Dạ cổ hoài lang bất hủ. “Ban đầu, chúng tôi gặp khá nhiều khó khăn, trở ngại khi tiếp xúc với ĐCTT. Tuy nhiên, càng tìm hiểu chúng tôi càng yêu thích bộ môn nghệ thuật này. Giờ đây, ĐCTT đang dần hòa quyện cùng với nhạc Ngũ âm, Dù kê, Múa lâm thôn… để góp phần làm phong phú bản sắc văn hóa dân tộc Khmer”.

CLB ĐCTT xã Vĩnh Trạch Đông (TP. Bạc Liêu) sinh hoạt ĐCTT dưới tán xoài 300 năm tuổi. Ảnh: H.T

Có mặt tại chương trình nghệ thuật chào mừng lễ hội Đôn-ta tại thị trấn Giá Rai (huyện Giá Rai), chúng tôi thật sự bất ngờ bởi sự có mặt của những tiết mục ĐCTT. Những giai điệu, ca từ mượt mà ấy do những tài tử đến từ Đoàn nghệ thuật tổng hợp Khmer Bạc Liêu biểu diễn. Chẳng hề thua kém các tiết mục đậm sắc màu dân tộc, ĐCTT tài tử Nam bộ đã được thể hiện một cách độc đáo, làm cho ngày hội của phum sóc thêm rộn ràng. Anh Thạch Diễn, một thành viên trong đoàn cho biết: “So với nghệ thuật Khmer, ĐCTT có một sức hấp dẫn, cuốn hút riêng. Để nhạc tài tử đi vào cuộc sống đồng bào ở các phum sóc, chúng tôi sẽ tiếp tục phục vụ loại hình nghệ thuật này trong những ngày lễ hội, tết của dân tộc”.

Chung tay bảo tồn “tinh hoa” dân tộc

Cùng với người Kinh, Hoa ở Bạc Liêu, đồng bào Khmer đang cho thấy những quyết tâm gìn giữ và phát huy “báu vật” ĐCTT.

Từ bé, anh Thạch Hoàng Duy (xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi) đã được cha ca cho nghe những bản tài tử ngọt ngào. Theo thời gian, ĐCTT đã thấm vào máu người thanh niên này. Không chỉ ca hay, anh Hoàng Duy còn có ngón đờn hết sức bùi tai. Những bữa ghiền ca, anh thường mang đờn ra tỉ tê ca ru các con ngủ. Anh bảo: “Tôi luôn tâm niệm phải chung tay với mọi người gìn giữ và phát huy nghệ thuật ĐCTT. Khi các con lớn, tôi sẽ truyền dạy cho chúng niềm đam mê ĐCTT cũng như ngày xưa cha đã từng dạy cho tôi!”.

Theo chân anh cán bộ xã Vĩnh Trạch Đông (TP. Bạc Liêu), chúng tôi tìm đến cây xoài 300 năm tuổi - nơi CLB ĐCTT xã thường xuyên sinh hoạt. Dưới gốc xoài cổ, chúng tôi được thưởng thức những ngón đờn, giọng ca hết sức mùi mẫn. Sở dĩ, CLB chọn cây xoài cổ thụ để làm nơi sinh hoạt là để phục vụ khách du lịch, đồng thời bảo tồn, phát huy bộ môn nghệ thuật này. Ông Phan Minh Kha, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Trạch Đông cho biết: “Từ sau Festival ĐCTT quốc gia lần I - Bạc Liêu 2014, loại hình nghệ thuật này đã gắn bó với đời sống văn hóa của đồng bào Khmer địa phương. Sắp tới, xã sẽ đề nghị cơ quan chức năng tổ chức các lớp dạy ĐCTT cho bà con Khmer trên địa bàn, nhất là thanh niên, học sinh, để đồng bào dân tộc thêm yêu quý và chung tay bảo tồn, phát huy giá trị nghệ thuật ĐCTT”.

Có lẽ không bao lâu nữa, ĐCTT cũng sẽ trở thành loại hình nghệ thuật được yêu thích của đồng bào dân tộc Khmer ở Bạc Liêu.

HỮU THỌ

Chùa Rạch Cui - biểu tượng của đoàn kết và sum họp

Giữa không gian sông nước hiền hoà của xã Khánh Bình, chùa Rạch Cui hiện lên như một dấu son đặc biệt trong đời sống văn hoá tâm linh của đồng bào Khmer Cà Mau. Không chỉ là ngôi chùa Nam tông mang giá trị kiến trúc truyền thống, Rạch Cui còn là nơi ghi dấu lịch sử cách mạng hào hùng, in đậm tinh thần đoàn kết Kinh - Khmer - Hoa trên vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc.

79 thí sinh tham gia Liên hoan Đờn ca tài tử học đường

Tối 19/12, tại Trung tâm Văn hoá tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Liên hoan Đờn ca tài tử học đường tỉnh Cà Mau năm 2025.

Tập huấn xây dựng mô hình trải nghiệm Nhạc trống lớn của người Khmer

Sáng 19/12, tại Nhà sinh hoạt văn hoá ấp Cây Khô, Xã Hồ Thị Kỷ, Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam phối hợp Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm Nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Dự buổi tập huấn có Tiến sĩ Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam.

Trưng bày triển lãm “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”

Sáng 15/12, Bảo tàng tỉnh Cà Mau phối hợp với Đảng uỷ, UBND xã An Trạch và Trường THCS Võ Nguyên Giáp tổ chức khai mạc trưng bày triển lãm chuyên đề “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”.

Một thời hoa lửa

U Minh Hạ mùa sa mưa. Trong cái nắng mới cố xiên mình qua những đám mây đen nặng oằn chực chờ trút xuống, thoang thoảng mùi bông tràm nở muộn.

Biểu tượng hoa cau trong văn hoá Khmer

Hoa cau, biểu tượng thiêng liêng trong hôn lễ của người Khmer, được xem là thước đo phẩm hạnh, phản ánh giá trị văn hoá độc đáo.

Trao thưởng các tác giả đạt Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V

Chiều 12/12, UBND tỉnh Cà Mau tổ chức Lễ trao Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V. Dự lễ có đồng chí Phạm Văn Thiều, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh và đồng chí Ngô Vũ Thăng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Điểm đến giàu tiềm năng du lịch văn hoá - tín ngưỡng

Toạ lạc tại xã Hưng Hội, chùa Soryaram (chùa Giữa) đã tồn tại gần một thế kỷ và vẫn gìn giữ nguyên vẹn vẻ đẹp kiến trúc cổ truyền, lộng lẫy. Không chỉ là nơi sinh hoạt tôn giáo của đồng bào Khmer, chùa còn là không gian văn hoá đặc sắc, hội tụ nhiều giá trị truyền thống, tạo tiềm năng lớn để phát triển du lịch văn hoá - tín ngưỡng.

Tục thờ Môn thần của người Hoa

Trong tín ngưỡng dân gian của cộng đồng người Hoa tại Cà Mau, tục thờ Môn thần là nét văn hoá đặc sắc, gắn liền với quan niệm về sự an cư, bảo hộ và trấn áp tà khí.

Sắc màu văn hoá Khmer qua Lễ Cầu an

Hằng năm, sau Tết Chôl Chnăm Thmây, đồng bào Khmer tại các phum - sóc trên địa bàn tỉnh Cà Mau lại hân hoan tổ chức Lễ Cầu an (Panh Kom San Srok), một trong những nghi lễ truyền thống quan trọng nhất.