Như một duyên may, tôi biết chuyện nhà văn Phùng Quang Thuận vừa hết sức nỗ lực để kịp tự in và phát hành cuốn tiểu thuyết “Muối quê hương” (Nhà xuất bản Tổng hợp TP. HCM, 2024) trước ngày khai mạc Festival không lâu. Đây là tấm lòng của một người con Bạc Liêu, cựu sinh viên Đại học Văn khoa, Viện Đại học Sài Gòn, dành tặng lễ hội Muối ở quê nhà Bạc Liêu.
Là tiểu thuyết, nhưng những trang viết ngồn ngộn tư liệu và tâm huyết từ máu thịt và cuộc sống của diêm dân xứ muối.
“Ở Bạc Liêu có 4 thứ làm cho nghề muối thuận lợi hơn và muối có chất lượng hơn những nơi khác là: đất, nước, nắng và gió. Về đất, đất rộng lớn (đất ngày càng rộng thêm do bờ biển mỗi năm mỗi bồi thêm, làm sở muối vài chục năm sau đất rộng ra thêm cả cây số không tốn tiền mua); đất bằng (đất do phù sa lắng nên bằng phẳng khỏi tốn công ban mặt bằng); đất chặt (đất sét không thấm, mất nước như các nơi đất xốp, pha cát hay đất cát); đất mềm (dễ đào mương dẫn nước, hay lòi muối ra kênh, rạch); đất khoáng (đất bồi lắng do phù sa sông Mekong mang theo nhiều khoáng chất xuống, nên làm muối trên nền đất này muối có vị đặc thù, chất lượng cao hơn nhiều nơi khác); đất mới (đất mới, khỏi khai hoang phá rừng, nhổ cừ gốc để lấy mặt bằng làm sân muối). Đất như sân muối tự nhiên. Về nước, nước mặn biển Đông vô tận; nước ngọt Cửu Long hòa vô nước mặn biển Đông tạo ta một độ mặn lý tưởng để làm muối ngon không đắng chát, cũng không xốp nhẹ; nước kế ruộng muối, chờ nước lớn, nước rong dẫn vô ao, chỉ cần khai bờ bao, không cần công tát hay máy bơm tốn chi phí. Về nắng, Bạc Liêu khí hậu khô, nóng, ẩm, nước mau bốc hơi; mùa nắng liên tục, nắng gắt từ tháng 11 tới tháng 4 (âm lịch). Về gió, gió chướng từ biển Đông thổi sòng (gió mạnh) làm cho nước mau bốc hơi, thời gian kết tinh, rớt muối ngắn; gió mát, công nhân làm việc khỏe, năng suất cao…” (trang 217, 218, 219).
“Trong tương lai sẽ đưa du lịch vào đồng muối ở Bạc Liêu để phát triển nghề muối, giúp những diêm dân tăng thu nhập”, là một nội dung trong tiểu thuyết “Muối quê hương” đề cập. Ảnh minh họa: H.T
“Hùng (nhân vật chính của câu chuyện, một trí thức, do cuộc mưu sinh, phải xuống xứ muối Long Điền học và làm nghề làm muối - PV) bật ra ý tưởng trong tương lai sẽ đưa du lịch vào đồng muối ở Bạc Liêu để phát triển nghề muối, giúp cho những diêm dân tăng thu nhập. Hùng thấy hứng thú với ý nghĩ này: Ừ, làm một khu liên hoàn từ biển vô bãi cát đen, bãi thào lền tới rừng mắm, rừng đước, ao trữ nước, ao lắng, sân phơi, sân kết tinh, ao gom nước ót và khu ăn uống, vui chơi giải trí, nghỉ dưỡng… Khu biển: tắm bùn, trượt trên sình bằng tàu thiệu (ván trượt sình), tàu túi đệm khí chạy bằng quạt gió trên bãi sình, bắt nghêu sò; khu rừng: tham quan các loại thực vật, động vật rừng ngập mặn: cua, cá, sò, ốc, cá thòi lòi, chim biển; khu tắm biển: làm các ao lắng nước biển lớn lấy nước trong xanh dẫn vào các bể tắm lớn, trải lót bạt, trải cát làm bãi tắm nhân tạo có máy tạo sóng; khu đồng muối: tham quan cánh đồng muối, các dụng cụ làm muối, cho du khách trải nghiệm làm ngôi sao, con cá, con trâu… bằng muối; khu chế biến các sản phẩm từ muối: làm trong nhà có mái che, làm kho chứa muối, sản xuất chế biến từ muối, mắm cải, củ cải, cá muối, ba khía… các loại muối tôm, muối ớt, tiêu…; khu tắm nước ót không chìm (trải nghiệm nổi trên mặt nước như tắm ở Biển Chết): hồ tắm lớn trong mái che để mọi người trải nghiệm cảm giác và trị các bệnh ngoài da; khu các hình tượng bằng muối (trong mái che): tượng các nhân vật lịch sử và nhân vật của Bạc Liêu; khu ăn uống, vui chơi giải trí, mua sắm đồ lưu niệm; khu nghỉ dưỡng: cho du khách có thời gian và có nhu cầu ở lại nghỉ dưỡng trị bệnh vài ba ngày...”.
Khi tôi viết và gửi những dòng này đến Tòa soạn Báo Bạc Liêu, người cựu chiến binh nặng lòng với hạt muối quê hương, hội viên Hội Nhà văn TP. Hồ Chí Minh ấy đã đưa mấy vị khách về lại TP. Hồ Chí Minh, trước khi để lại cho tôi địa chỉ phát hành tiểu thuyết “Muối quê hương”: Điểm phát hành - 107 Bà Triệu, khóm 4, Phường 3, TP. Bạc Liêu. ĐT: 0939596575.
Xin trích một đoạn từ trang 225 để kết thúc bài viết nhỏ này: “Muối là đứa con tinh khiết của cha Mặt trời và mẹ Biển cả. Muối đẹp lấp lánh như kim cương, có thể tẩy uế giải độc và khử hết mùi hôi thúi từ những nguồn nước thải do con người đổ ra chảy vào biển. Ở đó muối biến những nước thải đó thành nước biển tinh khiết. Ước gì trong trái tim và trong tâm hồn mọi người có được chất muối quý báu đó để biến những suy nghĩ xấu, những lời cặn bã từ bên ngoài lọt vào tai mình thành những ý nghĩ tốt và những lời thánh thiện”.
Nhã An
Xem thêm bình luận