Những nghiên cứu gần đây về xu hướng sử dụng thuốc lá cho thấy, tỷ lệ hút thuốc trong giới trẻ đang gia tăng và tuổi bắt đầu hút thuốc đang ngày càng trẻ hóa. Theo điều tra tình hình sử dụng thuốc lá trong học sinh từ 13 - 15 tuổi năm 2014: Tỷ lệ hút thuốc lá trong học sinh nam là 4,9% và học sinh nữ là 0,2%; trên 47,7% học sinh nhóm tuổi này thường xuyên hút thuốc lá thụ động tại nhà và trên 66,5% hút thuốc lá thụ động tại nơi công cộng. Năm học mới 2018 - 2019 đã bắt đầu, vì thế việc xây dựng môi trường học đường không khói thuốc lá là vô cùng cần thiết.
Diễu hành phòng chống tác hại của thuốc lá trên một tuyến đường của TP. Bạc Liêu. Ảnh: C.K
Hút thuốc càng sớm, bệnh tật càng sớm
Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới. Tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc là 47,4%; nữ giới 1,4% (năm 2010). 33 triệu người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc tại nhà. Trên 5 triệu người trưởng thành không hút thuốc thường xuyên hít phải khói thuốc tại nơi làm việc.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thì mỗi ngày trên thế giới có 80.000 - 100.000 thanh thiếu niên bắt đầu hút thuốc. Thanh thiếu niên có thể dễ dàng nghiện chất nicotine chỉ sau khi hút vài điếu thuốc và trở thành người nghiện thuốc khi bước vào tuổi trưởng thành. Khi bắt đầu hút thuốc, thanh thiếu niên thường chưa nhận thức đầy đủ tính chất gây nghiện của thuốc lá cũng như các nguy cơ bệnh tật từ việc hút thuốc nên thường đánh giá thấp nguy cơ nghiện nicotine. Hút thuốc càng sớm, bệnh tật càng sớm và hậu quả càng nặng nề. Hút thuốc ở trẻ em là nguyên nhân làm tăng khả năng nhiễm các tệ nạn xã hội khác như ma túy, rượu… Việt Nam là nước có dân số trẻ, vì vậy việc phòng chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL) trong trường học giúp các học sinh không hút thuốc, góp phần quan trọng bảo vệ sức khỏe của các thế hệ tương lai của đất nước, giảm tỷ lệ hút thuốc trong cộng đồng, giảm các gánh nặng bệnh tật và kinh tế cho mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội.
Thực hiện trường học không khói thuốc có những ý nghĩa sau:
- Giúp học sinh, thầy cô giáo đảm bảo quyền được hít thở bầu không khí trong lành, tránh khỏi các tác hại nguy hiểm của khói thuốc.
- Ngăn chặn hành vi thử hút thuốc lá của học sinh, giảm tỷ lệ thanh thiếu niên hút thuốc.
- Xây dựng nếp sống văn minh, lịch sự trong trường học.
- Hạn chế được các nguy cơ cháy nổ từ tàn thuốc, diêm, bật lửa… giảm chi phí vệ sinh môi trường.
Mục tiêu trong Chiến lược Quốc gia
Giảm tỷ lệ hút thuốc trong thanh thiếu niên độ tuổi 15 - 24 từ 26% năm 2011 xuống 18% vào năm 2020. Luật PCTHCTL quy định nhiều biện pháp nhằm ngăn ngừa trẻ em, thanh thiếu niên không bắt đầu hút thuốc (cấm quảng cáo, khuyến mại; cấm bao gói nhỏ; cấm sản phẩm thiết kế giống bao/gói thuốc lá; cấm sử dụng hình ảnh thuốc lá trên các xuất bản phẩm dành cho trẻ em...).
Các quy định về PCTHTL trong trường học
Chỉ thị số 6036/CT-BGD ĐT ngày 17/12/2014 của Bộ GD-ĐT có nêu rõ: Tổ chức tuyên truyền, phổ biến về tác hại của thuốc lá, các quy định của Luật PCTHCTL cho toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động, người học tại cơ quan, đơn vị, trường học. Thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà tại các học viện, trường đại học, cao đẳng, cơ quan quản lý giáo dục. Cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và trong phạm vi khuôn viên các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, các trường trung cấp chuyên nghiệp, trung tâm tin học, ngoại ngữ, trung tâm GDTX, trung tâm học tập cộng đồng.
Đưa nội dung PCTHCTL vào kế hoạch hoạt động hằng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ, tiêu chuẩn xét danh hiệu thi đua, khen thưởng của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của cơ quan, đơn vị, trường học. Nghiêm cấm việc mua, bán, quảng cáo, tiếp thị các sản phẩm, hình ảnh liên quan đến thuốc lá tại các cơ quan, đơn vị, trường học, trong các hoạt động giáo dục trong và ngoài nhà trường. Phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện nghiêm quy định cấm bán thuốc lá phía ngoài cổng cơ quan, đơn vị và trường học.
Khánh Châu (tổng hợp)
Xem thêm bình luận