Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá ra đời và có hiệu lực từ năm 2012, trong đó có quy định về cấm hút thuốc lá ở địa điểm công cộng. Thế nhưng, thực tế cho thấy khoảng cách khá lớn giữa Luật trên giấy và việc thực thi trong đời sống đối với hành vi này, khi nhiều người vẫn vô tư vi phạm.
Theo Ðiều 11 và Ðiều 12 của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, hành vi hút thuốc lá sẽ bị cấm tại các địa điểm công cộng, nơi phục vụ chung cho nhu cầu của nhiều người, như: bệnh viện, trường học, bến xe, phương tiện giao thông công cộng, khu vui chơi giải trí... Pháp luật quy định rõ ràng, tuy nhiên, ở các địa điểm này vẫn còn nhiều người hút thuốc.
Tại Bệnh viện Ða khoa Cà Mau, nhiều người vô tư phì phèo khói thuốc, dù có biển cấm. Lực lượng bảo vệ của bệnh viện thường xuyên nhắc nhở, thế nhưng tình trạng hút thuốc trong khuôn viên vẫn diễn ra.
Bác sĩ Nhan Minh Luân, Trưởng phòng Tổ chức cán bộ, Bệnh viện Ða khoa Cà Mau, cho biết: “Chúng tôi đã tuyên truyền, nhắc nhở các hàng quán buôn bán trong khu vực không được bán các loại thuốc lá; treo các biển cấm hút thuốc tại các khu, hành lang của bệnh viện. Chúng tôi cũng thường xuyên cử lực lượng bảo vệ nhắc nhở đối với những người hút thuốc, nhưng không đủ nhân lực giám sát nên nhiều người còn tránh né và cố tình vi phạm”.
Việc thực thi chưa nghiêm, chưa chặt chẽ, thế nên vẫn còn nhiều người vô tư hút thuốc tại khuôn viên bệnh viện. (Ảnh chụp tại Bệnh viện Ða khoa Cà Mau, ngày 30/5/2025).
Tại Bến xe khách Cà Mau, việc hút thuốc lá diễn ra phổ biến, nhắc nhở và xử phạt hành vi này gần như là con số không.
Theo khoản 1, Ðiều 25, Nghị định 117/2020/NÐ-CP của Chính phủ về quy định xử phạt hành chính lĩnh vực y tế, hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200-500 ngàn đồng.
Cơ sở pháp lý để thực thi việc xử phạt đã có, nhưng rất yếu. Chưa có trường hợp nào bị xử phạt về hành vi này trên địa bàn tỉnh, do đó, người dân không biết hoặc không sợ phạt là hiển nhiên.
Hút thuốc lá không chỉ gây hại cho chính người hút mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến những người xung quanh, nhất là đối với trẻ em, phụ nữ mang thai. Tỷ lệ người phơi nhiễm khói thuốc tại nơi công cộng ở nước ta khá cao, đặc biệt là tại các địa điểm như quán cà phê, nhà hàng. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm, thuốc lá gây ra hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu, trong đó khoảng 1,3 triệu người chết do hút thuốc lá thụ động. Riêng tại Việt Nam, thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 100 ngàn ca tử vong mỗi năm.
Hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5/2025, tỉnh triển khai đồng bộ các hoạt động như: phát tờ rơi, tổ chức tuyên truyền trực tiếp tại cộng đồng, trường học, cơ quan và sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng để lan toả thông điệp phòng, chống thuốc lá.
Bác sĩ CKII Trần Hiến Khoá, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, chia sẻ: “Hằng năm, chúng tôi thường xuyên phối hợp với ngành chức năng, trường học tuyên truyền đến giới trẻ, trong đó chú trọng tuyên truyền về Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Bên cạnh đó, chúng tôi đã và sẽ tiếp tục tư vấn cho người dân về các phương pháp cai nghiện thuốc lá. Thế nhưng, quan trọng nhất vẫn do quyết tâm của người cai thuốc”.
Tỉnh đặt các mục tiêu như: Giảm tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 39%, duy trì tỷ lệ nữ hút thuốc dưới 1,4%, giảm tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc xuống 37%; giảm tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc dưới 30% tại nơi làm việc, dưới 75% tại nhà hàng, dưới 80% tại quán bar, cà phê và dưới 60% tại khách sạn; 98% người dân cần hiểu về tác hại của thuốc lá; 92,5% người dân nắm rõ các bệnh do hút thuốc gây ra; 74,5% người dân biết về quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ con người và quy định để thực thi pháp luật về Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã quá rõ ràng, điều thiếu duy nhất chính là quyết tâm và hành động để thay đổi nhận thức trong cộng đồng./.
Lê Chí
Xem thêm bình luận