(CMO) Hệ thống chính sách an sinh xã hội (ASXH) là một trong những nhân tố cơ bản thể hiện xã hội dân chủ, công bằng, văn minh của mỗi quốc gia. Ở nước ta, cấu trúc của hệ thống chính sách ASXH cơ bản gồm: BHXH, BHYT, ưu đãi xã hội và bảo trợ xã hội. Trong đó, BHXH, BHYT là 2 chính sách song hành và trụ cột chính của hệ thống chính sách ASXH.
Ở tỉnh Cà Mau, thực tiễn 25 năm triển khai, thực hiện chính sách BHXH, BHYT đã thực sự xứng đáng là trụ cột chính của hệ thống chính sách ASXH, góp phần ổn định cuộc sống, nâng cao sức khoẻ Nhân dân và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Đến nay, đã có trên 1 triệu người tham gia BHYT, 69.847 người tham gia BHXH; Mỗi năm thu, chi quỹ BHXH, BHYT khoản 4 ngàn tỷ đồng.
Mở rộng BHXH cho người lao động, BHYT toàn dân
 |
| Ngành BHXH luôn nỗ lực để chỉ số hài lòng của người dân tham gia giao dịch với cơ quan BHXH đạt từ 80% trở lên. Ảnh: Hồng Phượng |
Chính sách BHXH được triển khai trên địa bàn tỉnh từ năm 1995, chính sách BHYT triển khai từ năm 1992. Lúc đầu chỉ thực hiện đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang, tiếp sau đó triển khai đến các doanh nghiệp có sử dụng từ 10 lao động trở lên. Đến nay đã được mở rộng đối với mọi người lao động và Nhân dân trong tỉnh, đặc biệt là việc mở rộng cho nông dân tham gia loại hình BHXH tự nguyện, để hưởng chế độ hưu trí, tử tuất.
Số người tham gia BHXH, BHYT không ngừng phát triển. Nếu như năm 1995, cả tỉnh Minh Hải chỉ có vài ngàn người tham gia BHXH, 67 ngàn người tham gia BHYT, đến năm 1998 - sau một năm tách tỉnh có 26.389 người tham gia BHXH, 65.860 người tham gia BHYT. Năm 2007, sau một năm thực hiện Luật BHXH, toàn tỉnh có 263.854 người tham gia BHXH, BHYT, trong đó có 45.861 người tham gia BHXH. Năm 2009, sau một năm thực hiện Luật BHYT, có 450.138 người tham gia BHXH, BHYT. Đến năm 2019, toàn tỉnh có 1.035.011 người tham gia BHXH, BHYT, tăng 1.121,98% so với năm 1998. Trong đó, tham gia BHXH là 69.847 người, tốc độ tăng 264,68%, đạt 92% lực lượng lao động thuộc diện tham gia; BHYT 1.026.191 người, tốc độ tăng 1.558,14%, đạt 90% dân số.
Nếu như vào năm 2008, năm đầu tiên thực hiện chính sách BHXH tự nguyện, toàn tỉnh chỉ có 60 người tham gia, thì đến cuối năm 2019 có 8.922 người tham gia BHXH tự nguyện.
Tổng số thu quỹ BHXH, BHYT năm 2008 là 224,76 tỷ đồng, đến năm 2019 tổng thu quỹ BHXH, BHYT, BHTN là 1.950 tỷ đồng, tỷ lệ tăng 867,08%. Năm 2020 kế hoạch thu quỹ BHXH, BHYT, BHTN dự kiến 2.100 tỷ đồng, đây là nguồn tài chính quan trọng đảm bảo chi trả các chế độ BHXH, BHTN và chi khám chữa bệnh BHYT góp phần quan trọng ổn định đời sống kinh tế và chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ cho người tham gia BHXH, BHYT.
Đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHXH, BHYT
BHXH, BHYT đảm bảo chăm lo suốt cả cuộc đời của mỗi con người. Khi người mẹ mang thai có tham gia BHXH, BHYT sẽ được trợ cấp khi khám thai, lúc sinh được chi trả chế độ thai sản. Từ lúc sinh ra đến khi trưởng thành, đối tượng tham gia BHYT (trẻ em dưới 6 tuổi, học sinh, sinh viên) sẽ được BHXH chi trả khi ốm đau, bệnh tật. Khi người lao động tham gia BHXH, BHYT nếu bị rủi ro, ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp… làm giảm hoặc mất thu nhập thì sẽ được BHXH chi trả trợ cấp từ quỹ BHXH, BHTN để đảm bảo ổn định cuộc sống cho bản thân và gia đình; Đến khi già yếu hết tuổi lao động được quỹ BHXH chi trả lương hưu hàng tháng; Khi từ trần, thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng phí, trợ cấp tiền tuất. Những khoản trợ cấp nêu trên thể hiện ý nghĩa nhân đạo và tính nhân văn sâu sắc của chính sách BHXH, BHYT, góp phần đảm bảo ASXH, xoá đói, giảm nghèo và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Gần 25 năm qua, cùng với nhiệm vụ thu và phát triển đối tượng tham gia, hàng năm, BHXH tỉnh Cà Mau luôn đảm bảo nguồn chi trả lương hưu, các loại trợ cấp ngắn hạn và thanh toán, chi trả chi phí khám, chữa bệnh kịp thời, đầy đủ cho hàng triệu người tham gia BHXH, BHYT, BHTN. Thống kê từ năm 1998-2019, có trên 389 ngàn lượt người hưởng các chế độ BHXH, BHTN. Năm 1998, tổng chi trả các chế độ BHXH gần 12 tỷ đồng, năm 2019 là hơn 944 tỷ đồng. Việc trả lương hưu và các chế độ trợ cấp BHXH, BHTN, thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT được thực hiện đầy đủ, kịp thời, chủ yếu chi qua tài khoản của tổ chức, cá nhân người thụ hưởng và qua dịch vụ bưu chính, hạn chế tối đa chi trả, thanh toán bằng tiền mặt tại cơ quan BHXH.
Hiện nay, hàng năm có khoảng 3 triệu lượt người khám chữa bệnh BHYT với tổng số tiền chi trả hàng ngàn tỷ đồng; Bình quân hàng năm, tỉnh có khoảng 26 ngàn lượt người hưởng trợ cấp BHXH, 7 ngàn người hưởng trợ cấp thất nghiệp, hỗ trợ học nghề. Hàng tháng, BHXH tỉnh đảm bảo chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH cho trên 8 ngàn người với số tiền hàng trăm tỷ đồng.
Việc chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH, BHTN được thực hiện qua dịch vụ chi trả của bưu điện, qua tài khoản ATM của người thụ hưởng; Những cán bộ hưu trí già yếu được tổ chức chi trả tại nhà riêng. Việc chi trả luôn đảm bảo kịp thời, đầy đủ vào những ngày đầu tháng.
Hiện nay, BHXH tỉnh Cà Mau đã ký hợp đồng với 112 cơ sở y tế phục vụ khám, chữa bệnh cho người tham gia BHYT. Hàng năm, có gần 3 triệu lượt người khám, chữa bệnh BHYT với tổng số tiền chi trả hơn 1 ngàn tỷ đồng. Năm 2005, tổng chi khám, chữa bệnh BHYT là hơn 22 tỷ đồng; Năm 2019 hơn 1.226 tỷ đồng. Nhiều trường hợp sử dụng kỹ thuật cao, chi phí lớn, được quỹ BHYT chi trả hàng trăm triệu đồng cho mỗi đợt điều trị. Quỹ BHYT thực sự là cứu cánh quan trọng giúp người bệnh giữ được mạng sống, thoát khỏi các căn bệnh hiểm nghèo, đồng thời giảm thiểu những tổn thất về tài chính khi chẳng may bị bệnh tật nguy hiểm, kéo dài. Chính sách BHYT đối với người nghèo, cận nghèo và các đối tượng trợ cấp xã hội, người có công, thân nhân người có công... góp phần không nhỏ trong công tác xoá đói, giảm nghèo bền vững và đảm bảo ASXH của tỉnh.
Nâng cao năng lực thực hiện chính sách BHXH, BHYT
Để phục vụ tốt người tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT, góp phần đảm bảo ASXH của tỉnh. Ngành BHXH tỉnh nhà không ngừng phát triển, nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống tổ chức BHXH. Năm 1998, BHXH tỉnh có 5 phòng nghiệp vụ với 57 biên chế, nay đã phát triển lên 11 phòng nghiệp vụ, 9 cơ quan BHXH huyện, thành phố trực thuộc với 194 biên chế. Hầu hết là đội ngũ trẻ, năng động, sáng tạo, 100% biên chế làm chuyên môn, nghiệp vụ có trình độ đào tạo đại học, trên đại học. Toàn ngành đã tuyển dụng, đào tạo trên 30 kỹ sư và hàng chục kỹ thuật viên tin học, ở BHXH huyện, thành phố đều có từ 1 đến 2 kỹ sư tin học, các thao tác nghiệp vụ đều thực hiện trên máy. Ứng dụng hiệu quả các chương trình phần mềm quản lý nghiệp vụ của ngành từ tỉnh đến huyện, hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu người lao động tham gia và thụ hưởng các chế độ BHXH, BHYT. Việc thẩm định hồ sơ giải quyết hưởng chế độ BHXH cũng như quản lý những người đã được giải quyết hưởng, đang hưởng thường xuyên trước đây làm bằng thủ công nay đã được thay thế bằng các chương trình công nghệ tin học, đảm bảo nhanh, chính xác, khoa học.
Công tác tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả cho tổ chức, cá nhân được thực hiện bằng cơ chế một cửa liên thông. BHXH tỉnh đã triển khai thực hiện và công bố hệ thống quản lý chất lượng tại BHXH tỉnh phù hợp tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2008. Nhờ ứng dụng tốt công nghệ thông tin mà các hoạt động nghiệp vụ của BHXH các cấp trong tỉnh được đảm bảo kịp thời, nhanh chóng, chính xác, rút ngắn thời gian giải quyết, xử lý công việc, ít tốn kém nguồn nhân lực. Đến nay, BHXH tỉnh đã cơ bản hoàn thiện dữ liệu quản lý của ngành, mở rộng giao dịch điện tử toàn diện trên các lĩnh vực; Công tác truyền thông có bước đột phá cả chiều rộng lẫn chiều sâu; Quản lý tài chính thu, chi quỹ BHXH, BHYT, BHTN đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Phấn đấu đạt chỉ số hài lòng từ 80% trở lên
Những kết quả đạt được qua 25 thành lập BHXH tỉnh Cà Mau góp phần quan trọng trong việc chăm lo, bảo vệ, ổn định đời sống người lao động, cũng như người dân trong tỉnh, góp phần tích cực trong việc đảm bảo ASXH, thúc đẩy kinh tế - xã hội trong tỉnh phát triển.
Năm 2020 và những năm tiếp theo, nhiệm vụ của ngành BHXH tỉnh nhà là làm thế nào để thực hiện đạt được chỉ tiêu, nhiệm vụ được BHXH Việt Nam, Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh giao. Đồng thời phấn đấu đến năm 2021 phải đạt 25% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH và 20% lực lượng lao động trong độ tuổi lao động tham gia BHTN, từ 92% dân số trở lên tham gia BHYT, có từ 15% những người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu từ quỹ BHXH cũng như trợ cấp hưu trí xã hội. Đạt mục tiêu 100% giao dịch điện tử và cung cấp dịch vụ công trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN cấp độ 4. Theo đó, chỉ số hài lòng của người dân tham gia giao dịch với cơ quan BHXH đạt từ 80% trở lên.../.
Trịnh Trung Kiên
Xem thêm bình luận