Y tế cơ sở - Cơ hội và thách thức

(CMO) Qua gần 2 năm triển khai thí điểm mô hình cơ sở y tế hoạt động theo nguyên lý y học gia đình ứng dụng trên địa bàn tỉnh Cà Mau, đến năm 2020, 100% trạm y tế xã, phường, thị trấn và phòng khám đa khoa khu vực đã triển khai hoạt động theo nguyên lý y học gia đình. Tuy nhiên, để thực hiện đạt hiệu quả, cần có sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền các cấp; sự ủng hộ của các ban, ngành; sự nhiệt tình, quyết tâm của nhân viên y tế các tuyến; đặc biệt là người dân trên địa bàn.

Hiện nay, tỉnh Cà Mau với tổng số nhân lực trạm y tế xã, phường, thị trấn và phòng khám đa khoa khu vực là 694 nhân viên y tế, chiếm 14,44% trong toàn tỉnh. Ðây sẽ là nguồn nhân lực rất quan trọng trong tuyến đầu chăm sóc sức khoẻ, quản lý điều trị bệnh mạn tính, phòng chống dịch bệnh...

Mô hình hoạt động theo nguyên lý y học gia đình cần có ứng dụng công nghệ thông tin để quản lý dữ liệu; quản lý, điều trị và theo dõi tình hình sức khoẻ Nhân dân thông qua hồ sơ sức khoẻ (HSSK) điện tử cá nhân và tổng hợp thống kê báo cáo. Việc ứng dụng công nghệ thông tin tại y tế cơ sở đã qua, có 100% trạm y tế xã và phòng khám đa khoa khu vực thực hiện phần mềm khám chữa bệnh kết nối thanh toán với bảo hiểm y tế (BHYT) và vừa được UBND tỉnh chấp nhận cho Sở Y tế triển khai thực hiện Dự án Hệ thống quản lý y tế cơ sở và HSSK điện tử theo nguyên lý y học gia đình tỉnh Cà Mau giai đoạn 2021-2023.

Nhân viên y tế Trạm Y tế xã Hưng Mỹ, huyện Cái Nước kiểm tra thuốc trước khi cấp cho người dân.

Bác sĩ Trần Quang Khoá, Phó giám đốc Sở Y tế, cho biết: “Hiện nay có 100% trạm y tế xã đảm bảo nguồn nhân lực, cơ cấu đáp ứng nhiệm vụ chăm sóc sức khoẻ Nhân dân theo nguyên lý y học gia đình, đảm bảo ổn định mỗi trạm y tế xã có từ 1-2 bác sĩ. Tất cả trạm y tế xã có đủ điều kiện khám bệnh, chữa bệnh BHYT. Thực hiện được hơn 80% danh mục kỹ thuật ở trạm y tế xã và 85 danh mục kỹ thuật ở trung tâm y tế huyện, thành phố. Ðồng thời, toàn tỉnh đã đạt hơn 80% dân số được tạo lập HSSK điện tử và đang tiếp tục rà soát, cập nhật thông tin. Mỗi lần người bệnh đến khám bệnh tại trạm y tế sẽ cập nhật đầy đủ thông tin trên phần mềm. Người bệnh đến khám bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh công lập trong tỉnh sẽ được trả thông tin về địa phương để theo dõi sức khoẻ”.

Từ khi triển khai mô hình đến nay, có nhiều trạm y tế thực hiện hiệu quả và thành công tích cực bước đầu. Bác sĩ Lý Thanh Bình, Trưởng trạm Y tế xã Hưng Mỹ, huyện Cái Nước, cho biết: “Trạm Y tế xã Hưng Mỹ đã triển khai tạo lập HSSK điện tử cá nhân cho người dân trong xã đạt 99,89%. Việc lập hồ sơ quản lý sức khoẻ điện tử cá nhân bảo đảm thống nhất lưu trữ trong hệ thống quản lý HSSK điện tử quốc gia. Với người dân, khi cần khám chữa bệnh có thể dịch chuyển thông suốt trong hệ thống y tế, các thông tin về sức khoẻ được cung cấp cho thầy thuốc nhanh chóng, chính xác, tạo thuận lợi cho việc chẩn đoán và điều trị, giúp họ được chăm sóc sức khoẻ toàn diện, liên tục và phối hợp, phát hiện bệnh sớm, điều trị kịp thời khi bệnh còn ở giai đoạn sớm, hiệu quả điều trị cao, giảm bớt chi phí”.

Thực hiện mô hình này, các trạm y tế được đầu tư đầy đủ về cơ sở vật chất, giúp hoạt động khám chữa bệnh hiệu quả hơn. Bác sĩ La Bích Ly, Phó trưởng phòng khám Ða khoa khu vực Sông Ðốc, cho biết: “Phòng khám được trang bị máy siêu âm trắng đen, máy điện tim, máy thử đường huyết, máy X-quang, máy xét nghiệm sinh hoá, huyết học tự động… và đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất có đủ buồng, phòng đảm bảo theo quy định để thực hiện tốt các hoạt động chuyên môn”.

Tuy nhiên, vấn đề khó hiện nay mà y tế cơ sở đang phải đối mặt là lượt khám chữa bệnh tại tuyến xã càng giảm khi yêu cầu về chất lượng dịch vụ trong chăm sóc sức khoẻ người dân ngày càng cao.

Bác sĩ Dương Minh Tùng, Phó giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh Cà Mau, cho biết: “Chi phí thanh toán khám chữa bệnh BHYT tại y tế tuyến xã so với tổng chi phí ngoại trú chiếm 4,98%, thấp hơn toàn quốc 7,32%. Lượt khám chữa bệnh tại tuyến xã ngày càng giảm so với lượt khám chữa bệnh ngoại trú toàn tỉnh. Riêng năm 2021 tăng lên 16,5%, chủ yếu do tác động của giãn cách xã hội”. 

Tuy nhiên, vẫn có nhiều cơ hội để cải thiện vấn đề này, khi mà chỉ tiêu về an sinh xã hội nói chung, tỷ lệ BHYT toàn dân được Ðảng, chính quyền và ban, ngành, đoàn thể các cấp đưa vào nghị quyết, kế hoạch hàng năm để phấn đấu thực hiện. Các cơ sở y tế tuyến xã được thanh toán 100% chi phí khám chữa bệnh BHYT, được tiếp nhận người bệnh từ các cơ sở khám chữa bệnh BHYT tuyến trên chẩn đoán, chỉ định điều trị và chuyển về quản lý, theo dõi, cấp phát thuốc tại cơ sở khám chữa bệnh tuyến xã./.

Ðặng Duẩn