Ý thức từ người dân

Sự đồng thuận và ý thức tự giác của người dân luôn là một trong những nhân tố quan trọng trong bất cứ hành động cách mạng nào. Chủ trương đúng đắn, nhưng thiếu đi những nhân tố cơ bản ấy thì sự thành công chỉ là... khập khiễng và thiếu vững bền.

1. TP. Bạc Liêu đang sôi nổi với phong trào xây dựng thành phố xanh - sạch - đẹp thực hiện Nghị quyết 01 của Tỉnh ủy. Thế nhưng, lại chưa bao giờ vấn đề ý thức... kém văn hóa của người dân lại đưa lên bàn thảo luận của nghị trường “nóng” như bây giờ. Tại kỳ họp thứ 8 HĐND tỉnh khóa VIII vừa qua, để phản ánh tình trạng rác thải bừa bãi, cỏ mọc um tùm trên những dải phân cách, một vị đại biểu đã chụp hình minh họa gửi đến kỳ họp. Việc làm cho thấy một tấm lòng vì 3 chữ “xanh - sạch - đẹp” của môi trường sống của chúng ta, nói gần hơn là của TP. Bạc Liêu, nơi đang có Nghị quyết hẳn hoi về việc xây dựng thành phố xanh - sạch - đẹp. Vấn đề mà đại biểu này quan tâm là kêu gọi trách nhiệm của ngành chức năng, nhưng sâu xa thì đây lại thuộc về phạm vi ý thức của người dân nhiều hơn!

Chúng tôi đã trải nghiệm thực tế trên một số tuyến đường nội ô TP. Bạc Liêu để minh chứng nhận định trên là hoàn toàn khách quan. Hàng ngày, những chiếc áo xanh của công nhân đô thị vẫn miệt mài với công việc được xem là sự hy sinh thầm lặng để làm đẹp phố phường. Họ làm việc không kể ngày đêm, nắng mưa, hỏi ai không chạnh lòng nếu đã từng thức giấc giữa khuya lắng nghe tiếng xạc xào của chổi tre, hay những con người phải chấp nhận rủi ro, sự hôi thối mà chui xuống cống rãnh để khai thông dòng rác thải? Dẫu biết họ làm việc ăn lương, nhưng công việc sao quá đỗi nhọc nhằn và ảnh hưởng đến sức khỏe về lâu dài! Thế mà, ý thức của những người... xả rác lại quá kém, chúng ta quăng một bọc rác không đúng nơi quy định, tống những bọc rác khổng lồ xuống cống rãnh, kênh mương là chúng ta đang chất nỗi nhọc nhằn nặng thêm trên vai những con người đang vất vả hàng ngày với công việc tạo vẻ xanh - sạch - đẹp cho phố phường. Trên những dải phân cách của một số tuyến đường, ý thức văn hóa của người dân có không khi họ vô tư dắt những con cún cưng phóng uế vào những bụi cây xanh mọc trên dải phân cách, hoặc thậm chí là ngay trên lề đường và giữa ban ngày khi dòng người đi qua đi lại cảm thấy muốn... buồn nôn! Hay trên một số dải phân cách khác, người ta vô tư trồng các loại cây trái ngắn ngày, khi con đường chưa được thi công. Mặc dù biết đó là đất trống, nhưng đó là phạm vi công cộng, là bộ mặt đô thi. Chúng ta có thể cải tạo vườn tạp để cải thiện kinh tế bữa ăn cho gia đình, song dải phân cách của đường đi, chứ không phải là vườn tạp, đất tạp!

ĐVTN làm vệ sinh môi trường tại xã Vĩnh Trạch (TP. Bạc Liêu). Ảnh: Y.N

2. Lại còn có chuyện người dân “lén” bỏ rác để không phải đóng “rác phí”. Có một thời gian, hễ xem Đài PT-TH Bạc Liêu vài ngày lại thấy phản ánh chuyện rác thải làm ô nhiễm môi trường ở các khu chợ của một bộ phận nhỏ tiểu thương chây ì, không chịu đóng tiền phí thu gom rác. Tại sao người ta có thể chịu ngửi mùi hôi thối của những đống rác do mình tự tạo ra chứ nhất quyết không chịu bỏ tiền túi một khoản hết sức nhỏ nhoi để giải quyết vấn đề?! Đó là chuyện ở chợ. Còn chuyện ở chính trong nhà dân, một số hộ không chịu đóng tiền kiểu như thế rồi lén để rác ở các dải phân cách hoặc những nơi công cộng, dĩ nhiên họ để như vậy thì công nhân cũng sẽ dọn thôi, vấn đề là họ để không đúng nơi quy định, không đúng giờ giấc, giờ công nhân gõ kẻng thì không đem rác ra, đợi họ đi khuất thì len lén tập kết rác để ngoài đường. Thử hỏi, với cách thải rác như thế dù có “đội quân tinh nhuệ” thu gom rác cũng không thể nào giải quyết nổi bài toán xanh - sạch - đẹp cho môi trường chung!

3. Xác súc vật chết luôn là nỗi ám ảnh của những con đường. Khi phát hiện một con chuột chết, người ta vô tư quẳng nó ra đường để cho xe cộ qua lại “giải quyết”?! Thay vì quăng chúng ra đường, tại sao người ta không gói chúng vào túi nylon để công nhân vệ sinh làm việc ấy?! Còn thêm nạn quăng rác tạp nhạp trên các chuyến xe buýt, xe hơi xuống lòng lề đường một cách vô tội vạ, hoặc nạn khạc nhổ bừa bãi của một số người. Tất cả xuất phát từ sự thiếu ý thức mà ra. Những chuyện hết sức nhỏ nhặt nhưng khổ lắm, nói mãi mà vẫn tồn tại mãi! Đi trên xe ói, ói xong người ta mở cửa xe hơi ném “phế phẩm” xuống lề đường, ngồi trên xe gắn máy “mắc” phun là phun bừa ra đó, trúng ai mặc kệ!

***

Còn đầy rẫy những câu chuyện nho nhỏ về sự thiếu ý thức văn hóa của một bộ phận nhỏ người dân, nhưng lại ảnh hưởng lớn đến phong trào xây dựng một môi trường xanh - sạch - đẹp, văn minh. Đành rằng chuyện giữ gìn bộ mặt cảnh quan đô thị là thuộc về ngành chức năng quản lý, song dân không đồng thuận, nâng cao ý thức trong việc giữ gìn, kiến tạo môi trường sống của mình thì dẫu có tăng cường nhân lực, vật lực để giải quyết vấn nạn này cũng chưa chắc giải quyết được. Môi trường xanh - sạch - đẹp chỉ thật sự có được khi ý thức văn hóa, văn minh của người dân tự khơi dậy. Ở một số nước tiên tiến, người ta xem xả rác là một hành vi tồi tệ, còn chúng ta thì vẫn ngang nhiên làm điều này như một thói quen! Vậy thì bao giờ chúng ta mới vươn tới một môi trường sống đẹp, văn minh như xứ người!

Cẩm Thúy