Chủ đề Ngày Môi trường thế giới năm nay là “Hãy nghĩ về môi trường trước khi tiêu thụ thực phẩm”. Đây là một chiến dịch chống lãng phí thực phẩm, khuyến khích giảm những tác động môi trường từ việc sử dụng thực phẩm.
![]() |
Thực phẩm dư thừa ở chợ vừa gây lãng phí, vừa gây ô nhiễm môi trường. (Ảnh chụp tại chợ Trần Huỳnh, TP. Bạc Liêu). Ảnh: K.P |
Theo tính toán của Tổ chức Lương thực thế giới, hiện chúng ta đang lãng phí gần 1/3 sản lượng lương thực. Lãng phí lương thực cũng chính là lãng phí các nguồn tài nguyên thiên nhiên, đồng thời cũng gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.
Chủ đề năm nay nhắc nhở chúng ta hãy hành động từ chính gia đình mình, sau đó là đến sự cộng hưởng từ cộng đồng, sự cần phải giảm lãng phí lương thực, tiết kiệm tài chính, giảm tối đa các tác động đến môi trường từ việc sản xuất lương thực và từ đó thúc đẩy quy trình sản xuất trở nên hiệu quả hơn.
Bởi, trên thực tế, để sản xuất lương thực, chúng ta phải sử dụng diện tích đất lưu trú, tiêu tốn lượng nước ngọt. Đó là còn chưa nói đến nạn chặt phá rừng để lấy đất trồng trọt, các nhà máy sản xuất, chế biến xả khí thải và nhiều chất có hại đến môi trường. Chất thải thực phẩm cũng góp phần đáng kể phát sinh khí thải gây hiệu ứng nhà kính, gây biến đổi khí hậu.
Ngoài các vấn đề nhân đạo liên quan đến tình trạng, nơi thì lãng phí thức ăn, nơi lại có quá nhiều người thiếu đói, lãng phí thực phẩm, nói đơn giản chính là sự lãng phí nguồn tài nguyên thiên nhiên. Vì để làm ra thực phẩm, con người cần các yếu tố đầu vào như đất, nước, vật tư nông nghiệp, nhiên liệu… và sức lao động cũng bị lãng phí.
Như vậy, để có thể đưa ra một quyết định sáng suốt, chúng ta nên chọn các loại thực phẩm ít ảnh hưởng đến môi trường hơn. Ví dụ như các loại thực phẩm hữu cơ không sử dụng hóa chất trong quá trình sản xuất. Chọn mua những sản phẩm ngay tại địa phương cũng có nghĩa là thực phẩm không phải bay nửa vòng trái đất và khi đó có thể hạn chế khí thải. Và khi mua, sử dụng bất cứ thực phẩm nào, chúng ta cũng cần dừng lại vài giây để suy nghĩ: chúng ta mua bao nhiêu là đủ dùng và không bỏ phí nó trong tủ lạnh, để rồi sau đó phải mang bỏ vào sọt rác.
Không lãng phí thực phẩm còn là cách để chúng ta học tập tiết kiệm một cách hiệu quả, nhất là trong thời kỳ lạm phát như hiện nay. Mỗi chúng ta hãy bắt đầu tập thói quen suy nghĩ trước khi ăn, trước khi mua thực phẩm để làm sao sử dụng chúng một cách hiệu quả nhất.
Ngày Môi trường thế giới 5/6 là dịp để tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm và ý thức tự giác về bảo vệ môi trường cho mọi người. Việt Nam tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới từ năm 1982 và đã trở thành một hoạt động cụ thể, thiết thực góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Công văn số 1383/BTNMT-TCMT ngày 11/4/2013 đề nghị các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương; UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới năm 2013. Trong đó, nhấn mạnh việc truyền thông hướng dẫn về chủ đề tiết kiệm, tránh lãng phí thực phẩm tới cán bộ, công nhân viên và cộng đồng dân cư, đặc biệt là tại các nhà hàng, khách sạn, chợ, trung tâm thương mại và khu du lịch. Từ đó hình thành ý thức tiêu dùng thân thiện với môi trường cho mỗi người. Đồng thời tổ chức mít-tinh và các hoạt động cụ thể, thiết thực hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới năm 2013 như: Tổ chức ngày hội tái chế, ra quân làm vệ sinh môi trường, thu gom xử lý chất thải, rác thải; giải quyết những vấn đề môi trường bức xúc, tồn đọng trên địa bàn dân cư; khơi thông dòng chảy, nạo vét ao hồ, kênh mương, hệ thống thoát nước; diễu hành, cổ động về bảo vệ môi trường và các hoạt động thiết thực khác phù hợp với đặc điểm của từng ngành, từng địa phương.
Kim Phượng