Cùng với sự phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam, ở vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc đã xuất hiện các hoạt động báo chí từ rất sớm. Trải qua các thời kỳ lịch sử của dân tộc, nhất là trong công cuộc đổi mới, công nghiệp hoá - hiện đại hoá, hội nhập quốc tế sâu rộng... báo chí Cà Mau đã tận tâm, tận lực có những đóng góp, cống hiến đáng ghi nhận cho sự phát triển tỉnh nhà.
Trong những giai đoạn lịch sử đầy cam go, thử thách của quá trình đấu tranh vệ quốc vĩ đại do Ðảng, Bác Hồ lãnh đạo, cùng với cả nước, báo chí Cà Mau đã kiên trì vượt qua khó khăn, anh dũng, dùng ngòi bút, tay súng để vừa tuyên truyền, cổ vũ phong trào cách mạng, vừa trực tiếp đấu tranh không khoan nhượng với kẻ thù. Khi đất nước bước vào giai đoạn hoà bình, thống nhất, đổi mới, hội nhập, báo chí Cà Mau tiếp tục thích nghi, không ngừng đổi mới, sáng tạo, đồng hành cùng Ðảng bộ tỉnh Cà Mau viết tiếp những thành tựu mới.
Trong tiến trình đổi mới, hội nhập và phát triển, các cơ quan báo chí ở Cà Mau giữ vai trò then chốt trong việc truyền tải chủ trương, chính sách của Ðảng và Nhà nước đến với Nhân dân. Tại tỉnh Cà Mau - vùng đất cực Nam Tổ quốc, báo chí không chỉ là kênh thông tin thiết yếu mà còn là lực lượng đồng hành, góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển toàn diện về kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng và an ninh địa phương.
Những năm qua, công tác quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị của thành phố luôn được chú trọng. Ảnh: NHẬT MINH
Tinh thần cống hiến, xả thân của người làm báo
Nói về sự cống hiến của báo chí Cà Mau, trước tiên phải nói đến sự anh dũng chiến đấu, hy sinh của bao thế hệ nhà báo được trui rèn từ trong kháng chiến. Cà Mau tự hào khi có đến 5 nhà báo liệt sĩ là Phan Ngọc Hiển, Trần Ngọc Hy, Nguyễn Mai, Trần Thanh Tùng, Hồng Minh. Trong đó, có 3 người được truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân là Phan Ngọc Hiển, Trần Ngọc Hy, Nguyễn Mai. Mỗi nhà báo có hoàn cảnh, điều kiện, giai đoạn hoạt động cách mạng... khác nhau, nhưng ở họ có cùng điểm chung là tinh thần yêu nước, giỏi viết báo, viết văn, có tài tập hợp quần chúng, không quản ngại khó khăn, thử thách, dũng cảm, mưu trí, sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Nói sao hết những hy sinh của các nhà báo liệt sĩ. Ðể ghi nhận sự cống hiến của những nhà báo hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước, nhiều nhà báo được tỉnh Cà Mau đặt tên đường, tên trường, đặt tên cho các giải thưởng báo chí, văn học như: Giải Văn học - Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển, Giải Báo chí Nguyễn Mai và Giải Báo chí Trần Ngọc Hy... Ðặc biệt, từ ý nghĩa lịch sử của cuộc Khởi nghĩa Hòn Khoai năm 1940 do Phan Ngọc Hiển lãnh đạo, ngày 13/12 hằng năm đã trở thành Ngày Truyền thống cách mạng của Ðảng bộ, quân và dân tỉnh Cà Mau.
Tiếp nối tinh thần, lý tưởng xả thân vì quê hương, đất nước, bao lớp người làm báo tỉnh Cà Mau không quản ngại khó khăn, thử thách để viết tiếp truyền thống báo chí cách mạng tỉnh nhà. Ðặc biệt, trong thời điểm dịch Covid-19 bùng phát, đứng trước thách thức, nguy hiểm chưa có tiền lệ, lực lượng làm báo của tỉnh xông vào vùng dịch tác nghiệp, tiếp cận với nguy cơ nhiễm bệnh nhưng vẫn phát huy tinh thần xung kích trên mặt trận tư tưởng. Ðã có nhiều nhà báo, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên, nhân viên bị nhiễm Covid-19, có hàng chục lượt nhà báo, phóng viên bị cách ly tập trung.
Phóng viên tác nghiệp thời điểm dịch Covid-19. Ảnh: HUỲNH LÂM
Trong điều kiện như thế, có nhiều sáng kiến giải pháp, kỹ thuật được triển khai để duy trì công tác xuất bản báo, đảm bảo các chương trình phát thanh, truyền hình vẫn phát sóng bình thường, đều đặn trong điều kiện dịch bệnh hết sức khó khăn. Từ những bài báo, chương trình phát thanh, truyền hình đã tuyên truyền kịp thời sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh, tiếp thêm tinh thần, động lực, phát huy truyền thống đoàn kết của dân tộc, để cả nước nói chung và Cà Mau nói riêng vượt qua đại dịch Covid-19.
Cầu nối cho sự phát triển
Các cơ quan báo chí tại Cà Mau như Báo Cà Mau, Ðài Phát thanh - Truyền hình Cà Mau, cùng các văn phòng đại diện báo chí Trung ương đóng trên địa bàn đã khẳng định vai trò là chiếc cầu nối thông tin vững chắc. Với tinh thần trách nhiệm và bản lĩnh nghề nghiệp, đội ngũ những người làm báo trong tỉnh luôn bám sát thực tiễn, phản ánh trung thực và kịp thời mọi mặt đời sống chính trị - xã hội.
Báo chí đã tích cực đưa tin về hoạt động của các cấp uỷ Ðảng, chính quyền, biểu dương những điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước, đồng thời phản ánh tiếng nói, tâm tư, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân. Qua đó, góp phần củng cố niềm tin của người dân vào sự lãnh đạo của Ðảng và quản lý của Nhà nước.
Cà Mau là tỉnh có lợi thế đặc thù về kinh tế biển và nông nghiệp, đặc biệt là nuôi trồng và chế biến thuỷ sản. Báo chí đã phản ánh rõ nét quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế, khơi dậy tiềm năng địa phương qua những mô hình sản xuất giỏi, ứng dụng công nghệ cao trong nuôi tôm, trồng rừng, phát triển hệ sinh thái rừng ngập mặn.
Thông qua các tuyến bài chuyên đề, phóng sự thực tế, báo chí giúp lan toả những sáng kiến đổi mới, nhân rộng những mô hình hiệu quả trong sản xuất, từ đó tạo động lực giúp nông dân và doanh nghiệp nâng cao hiệu quả kinh tế, đóng góp vào sự tăng trưởng chung của tỉnh.
Trong lĩnh vực thương mại - dịch vụ, du lịch, báo chí cũng là công cụ hữu hiệu quảng bá hình ảnh Cà Mau với các điểm đến như Ðất Mũi, rừng U Minh Hạ, hòn Ðá Bạc..., giúp thu hút đầu tư và khách du lịch, góp phần phát triển kinh tế địa phương bền vững.
Báo Cà Mau vận động Công ty TNHH Dược phẩm Mỹ Anh trao tặng xe đạp, học bổng cho học sinh nghèo xã Tân Ân, huyện Ngọc Hiển. Ảnh: PBT
Một trong những vai trò nổi bật của báo chí hiện đại là phản biện xã hội. Báo chí Cà Mau không ngừng nâng cao chất lượng nội dung, phản ánh kịp thời các vấn đề nóng như quản lý tài nguyên, đất đai, bảo vệ môi trường, tình trạng sạt lở bờ biển, biến đổi khí hậu - những vấn đề đặc thù của vùng đất ven biển.
Không ngại va chạm, nhiều tác phẩm báo chí đã chỉ rõ những bất cập trong quản lý điều hành, thiếu sót trong thực thi chính sách, từ đó giúp chính quyền kịp thời điều chỉnh và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động. Ðây chính là minh chứng cho vai trò của báo chí trong bảo vệ lợi ích cộng đồng và thúc đẩy sự minh bạch, dân chủ trong xã hội.
Không chỉ dừng lại ở việc phản ánh thông tin, báo chí còn đóng vai trò trong việc định hình tư duy, lối sống và giá trị văn hoá. Báo chí tỉnh nhà đã chú trọng giới thiệu các giá trị văn hoá truyền thống, các nhân vật, nghệ nhân tiêu biểu, góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá của người Cà Mau.
Trong bối cảnh hội nhập, báo chí còn đóng vai trò định hướng tư tưởng, nhất là với giới trẻ, góp phần xây dựng lớp người mới “vừa hồng vừa chuyên”, có bản lĩnh, tri thức và tinh thần cống hiến vì quê hương.
Trước làn sóng chuyển đổi số mạnh mẽ, các cơ quan báo chí ở Cà Mau đã và đang tích cực đổi mới phương thức làm báo. Việc ứng dụng công nghệ hiện đại như báo điện tử, truyền hình trực tuyến, mạng xã hội... đã giúp báo chí mở rộng đối tượng tiếp cận, truyền tải thông tin nhanh chóng và linh hoạt hơn.
Hiện nay, các cơ quan báo chí ở Cà Mau đã triển khai việc sản xuất các sản phẩm đa phương tiện và các thể loại báo chí mới như Media, Podcast, Infographic, Longfrom..., tạo ra trải nghiệm thông tin hấp dẫn và hiệu quả cho bạn đọc. Ðiều này cho thấy báo chí tỉnh nhà không đứng ngoài cuộc cách mạng công nghệ mà đang chủ động thích ứng, từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh trong môi trường truyền thông số.
Báo chí đồng hành cùng nhịp sống mới
Dù giai đoạn hình thành các cơ quan báo chí của tỉnh khác nhau, như Báo Cà Mau và Tạp chí Văn nghệ được thành lập trong kháng chiến, Ðài Phát thanh tỉnh phát sóng ngày 19/8/1977, Ðài Truyền hình tỉnh phát sóng ngày 19/8/1988, nhưng các cơ quan báo chí của tỉnh đều có điểm chung là xuất phát điểm rất thấp, cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật thiếu thốn, lạc hậu; trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của người làm báo còn hạn chế, yếu kém; chế độ, chính sách đãi ngộ, đời sống của người làm báo giai đoạn đất nước vừa độc lập đến thời điểm thực hiện công cuộc đổi mới còn nhiều khó khăn.
Song, vượt lên tất cả, các cơ quan báo chí của tỉnh thực hiện tốt chức năng tuyên truyền, cổ vũ phong trào cách mạng; là công cụ sắc bén của Ðảng bộ tỉnh trong việc đưa chủ trương, nghị quyết của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đi vào cuộc sống. Chỉ có niềm đam mê nghề, cùng với quyết tâm chính trị thật cao của những người làm báo được trui rèn, tiếp nối qua nhiều thế hệ mới tạo được những dấu ấn mạnh mẽ về công tác tuyên truyền, góp phần cùng với Ðảng bộ tỉnh vượt qua những giai đoạn lịch sử khó khăn nhất để đạt được những thành tựu to lớn về chính trị, kinh tế, văn hoá - xã hội, quốc phòng - an ninh như hôm nay.
Ðể hoàn thành tốt nhiệm vụ là cơ quan ngôn luận của Ðảng bộ, chính quyền và là diễn đàn Nhân dân trong tỉnh, các cơ quan báo chí không ngừng nỗ lực xây dựng đơn vị vững mạnh về công tác tổ chức bộ máy và nguồn nhân lực. Theo đó, công tác sắp xếp tổ chức bộ máy của Báo Cà Mau, Ðài Phát thanh - Truyền hình Cà Mau, Tạp chí Văn nghệ ngày càng tinh gọn, phát huy hiệu năng, hiệu lực, đặc biệt Báo Cà Mau hiện tại được hợp nhất với Báo ảnh Ðất Mũi, đến nay đã đi vào hoạt động nền nếp, đây là tiền đề, bài học kinh nghiệm quan trọng để hợp nhất Báo Cà Mau và Ðài Phát thanh - Truyền hình Cà Mau.
Buổi họp chi bộ của Phòng Biên tập Báo Cà Mau với tinh thần trao đổi thẳng thắn và xây dựng. Phòng Biên tập không ngừng nỗ lực nâng cao chất lượng nội dung, đáp ứng nhu cầu thông tin đa dạng cho bạn đọc. Ảnh: THÁI BÌNH
Bên cạnh đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ cho lực lượng làm báo được đặc biệt quan tâm. Ðến nay, 100% cán bộ, viên chức trực tiếp thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của các cơ quan báo chí đều có trình độ đại học và sau đại học; hằng năm, Hội Nhà báo tỉnh và các cơ quan báo chí tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ báo chí theo nhu cầu thực tế làm báo đa phương tiện, đáp ứng xu thế phát triển báo chí hiện đại.
Trong công tác tuyên truyền, các cơ quan báo chí của tỉnh luôn bám sát định hướng chỉ đạo của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ (nay là Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh uỷ); thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích của từng loại hình báo chí. Ðứng trước các vấn đề thời sự, thực tiễn đặt ra của đất nước, của tỉnh trong từng giai đoạn lịch sử, các cơ quan báo chí của tỉnh luôn chủ động tham mưu, đề xuất nội dung tuyên truyền, định hướng thông tin, tư tưởng kịp thời, góp phần đưa phong trào cách mạng lan toả sâu rộng vào đời sống xã hội.
Ðiển hình là giai đoạn thực hiện công cuộc đổi mới đất nước; công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập kinh tế quốc tế; tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển dịch cơ cấu sản xuất; thực hiện các nhiệm vụ chính trị trọng tâm như phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; chuyển đổi số quốc gia; về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; về nỗ lực đạt mức tăng trưởng kinh tế hai con số... đều được các cơ quan báo chí của tỉnh cụ thể hoá thành nhiều chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề để tuyên truyền mang tính chuyên sâu. Báo chí của tỉnh góp phần tuyên truyền, quảng bá tiềm năng, thế mạnh của vùng đất, con người Cà Mau để kêu gọi, thu hút đầu tư, thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển, quốc phòng - an ninh được giữ vững.
Báo chí Cà Mau còn thực hiện tốt chức năng “Diễn đàn Nhân dân”, là cầu nối của Ðảng bộ tỉnh với Nhân dân, vừa tuyên truyền đường lối, chủ trương, nghị quyết của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến Nhân dân; vừa phản hồi tâm tư, nguyện vọng chính đáng, hợp pháp của Nhân dân đến với các cơ quan chức năng. Báo chí tích cực tham gia giám sát, phản biện, đóng góp ý kiến xây dựng các chủ trương của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân. Các cơ quan báo chí của tỉnh còn góp phần tổng kết lý luận, thực tiễn các văn kiện, nghị quyết, chỉ thị... của Ðảng các cấp.
Báo chí còn góp phần đề cao giá trị nhân văn, lòng nhân ái, vị tha, cuộc sống tinh thần, mục tiêu, lý tưởng, hoài bão, ước mơ. Nhiều bài báo xúc động, đầy tình người, làm lay động con tim, tạo được sự đồng cảm, chia sẻ của cộng đồng, mang lại niềm tin, động lực, truyền cảm hứng, chia sẻ với người dân và doanh nghiệp; sự giúp đỡ về vật chất và tinh thần đối với những mảnh đời éo le, những số phận bất hạnh, giúp họ tự tin vươn lên trong cuộc sống, làm cho xã hội ngày càng tiến bộ và lành mạnh hơn.
Ghi nhận những nỗ lực không ngừng nghỉ, Báo Cà Mau thường xuyên khen thưởng cho tập thể, cá nhân vì những thành tích nổi bật trong hoạt động và đặc biệt là những bài viết đầy tâm huyết. Ðây là nguồn cổ vũ to lớn để tập thể, cá nhân tiếp tục cống hiến và sáng tạo. Ảnh: MINH TẤN
Ðến nay, Báo Cà Mau, Ðài Phát thanh - Truyền hình Cà Mau vẫn duy trì các chuyên mục “Diễn đàn Nhân dân”, “Hộp thư bạn đọc”, “Trả lời bạn đọc”, “Vấn đề bạn quan tâm”... Ðặc biệt, các cơ quan báo chí của tỉnh rất tích cực tham gia thực hiện công tác an sinh xã hội, như chương trình “Nhịp cầu mơ ước”, chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát... Thông qua các cơ quan báo chí của tỉnh đã huy động sự tham gia của nhiều cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp, mạnh thường quân, với số tiền và công trình quy thành tiền hàng trăm tỷ đồng, góp phần quan trọng vào công tác giảm nghèo, thực hiện chính sách an sinh xã hội, góp phần xây dựng nông thôn mới.
Báo chí tỉnh Cà Mau đã thực sự hoà mình vào dòng chảy của thực tiễn cuộc sống, thể hiện rõ vai trò dẫn dắt, định hướng tư tưởng và đồng hành với sự phát triển của tỉnh nhà, tạo sự lan toả niềm tin, trách nhiệm, khát vọng phát triển trong mọi tầng lớp Nhân dân. Những đóng góp ấy không chỉ là thành quả lao động sáng tạo mà còn là minh chứng cho bản lĩnh, trí tuệ, và trách nhiệm xã hội của đội ngũ báo chí trong việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình.
Với yêu cầu và nhiệm vụ mới đặt ra ngày càng cao và hết sức nặng nề nhưng cũng thật vẻ vang, trong bối cảnh tinh gọn tổ chức bộ máy, những người làm báo tin tưởng rằng, với truyền thống tốt đẹp và những kinh nghiệm phong phú đã tích luỹ được, đội ngũ những người làm báo tỉnh Cà Mau sẽ ngày càng vững vàng về phẩm chất chính trị, năng lực chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp, hoàn thành sứ mệnh cao cả, xứng đáng là lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng - văn hoá của Ðảng; tiếp tục đồng hành cùng Ðảng bộ và Nhân dân tỉnh Cà Mau viết tiếp những thành tựu mới trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.
Nhà báo Ngô Minh Toàn
Phó chủ tịch Hội Nhà báo, Phó Tổng biên tập điều hành Báo và Đài Phát thanh- Truyền hình Cà Mau