Thứ tư, 5-11-25 13:45:07
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Bảo tồn văn hóa các dân tộc thiểu số: Đánh thức giá trị truyền thống

Báo Cà Mau

Dưới mái nhà chung của quê hương Bạc Liêu, các dân tộc thiểu số (DTTS) Khmer, Hoa cộng cư đan xen với người Kinh để tạo ra sự giao thoa, điểm tô vẻ rực rỡ cho “bức tranh” văn hóa của tỉnh.

Thế nhưng, phải thừa nhận là văn hóa của các DTTS luôn tiềm ẩn nguy cơ mai một, dễ bị “tổn thương” trước những tác động của xã hội hiện đại. Thấy được thực trạng này, tỉnh vừa đề xuất với Bộ VH-TT&DL triển khai nhiều chương trình, hoạt động với kỳ vọng sẽ chung tay bảo tồn, đánh thức giá trị của văn hóa truyền thống.

Đoàn nghệ thuật tổng hợp Khmer Bạc Liêu tái hiện tết Chôl-chnăm-thmây tại Ngày hội VH-TT&DL đồng bào Khmer Nam Bộ năm 2017.

ĐIỂM TÔ CHO VĂN HÓA BẠC LIÊU

Được hình thành lâu đời và xuất phát từ đời sống sinh hoạt, lao động sản xuất của người dân, lễ hội truyền thống là minh chứng tiêu biểu cho nét đẹp văn hóa của đồng bào các DTTS. Mỗi lễ hội dù mang ý nghĩa, hình thức sinh hoạt riêng nhưng tất cả đều chứa đựng ước vọng về cuộc sống bình an, hạnh phúc và quê hương được phát triển đẹp giàu. Với sự độc đáo vốn có, thế nên các lễ hội của người Khmer, Hoa đã trở thành những điểm nhấn văn hóa của đất và người Bạc Liêu.

Nhắc đến đồng bào Khmer là nhắc đến “kho tàng” văn hóa đa dạng, đầy sắc màu với nhiều lễ hội truyền thống hầu như được diễn ra tại các ngôi chùa. Đơn cử là tết cổ truyền Chôl-chnăm-thmây còn gọi là tết năm mới. Những ngày này, người người tề tựu về chùa để tham gia các nghi lễ như: tắm Phật, cầu siêu cho người thân đã mất… và chung vui trong các trò chơi dân gian, các điệu múa dân tộc. Đây cũng là dịp để mọi người gặp gỡ, chúc phúc nhau và cầu mong những điều tốt đẹp khi bước sang năm mới.

Ngoài ra, lễ Sen Đôn-ta của người Khmer cũng mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, không chỉ để tưởng nhớ người đã khuất mà còn thể hiện tấm lòng hiếu thảo của con cái với ông bà, cha mẹ còn sống. Bởi thế, dù có đi làm ăn nơi xa xôi thì người Khmer đều sẽ trở về sum họp bên gia đình để giáo dục con cháu gìn giữ nét đẹp về lòng hiếu đạo.

Còn người Hoa ở Bạc Liêu cũng có nhiều lễ hội không kém phần đặc sắc như: vía Thần tài, tết Nguyên tiêu, Kỳ yên… Trong đó, lễ hội Kỳ yên diễn ra ở các đình, miếu vào tháng Giêng mang ý nghĩa cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa. Xen kẽ với các nghi lễ, phần hội trong Kỳ yên còn có tổ chức hát tuồng cổ, các hoạt động trò chơi dân gian tạo nên bầu không khí rộn ràng, vui tươi trong những ngày xuân.

Đội văn nghệ chùa Xiêm Cán biểu diễn nhạc ngũ âm phục vụ du khách. Ảnh: H.T

GẮN VỚI KHAI THÁC GIÁ TRỊ DU LỊCH

Đó là nội dung trọng tâm được UBND tỉnh đề xuất Bộ VH-TT&DL để thực hiện Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch” (gọi tắt là dự án 6). Dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi năm 2024 - 2025.

Theo đó, trong năm 2024 - 2025, tỉnh sẽ triển khai nguồn vốn thực hiện các dự án nghiên cứu, phục dựng bảo tồn lễ hội truyền thống của người Hoa và người Khmer trên địa bàn tỉnh. Cụ thể là thực hiện việc lắp đặt sân khấu, khu vực trình diễn, đầu tư trang thiết bị phục vụ trình diễn, tái hiện các lễ hội Khmer tại chùa Xiêm Cán (xã Vĩnh Trạch Đông, TP. Bạc Liêu). Đồng thời, sản xuất ấn phẩm phim tài liệu về bảo tồn các lễ hội truyền thống của dân tộc Hoa và Khmer; xây dựng các sản phẩm, dịch vụ, kết nối tua, tuyến thu hút khách du lịch.

Cũng trong 2 năm này, UBND tỉnh giao cho các ngành liên quan tổ chức hoạt động khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa các di sản văn hóa truyền thống của người Khmer và Hoa; tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ truyền dạy văn hóa phi vật thể của các DTTS. Bên cạnh đó, hỗ trợ kinh phí cho 2 đội văn nghệ của chùa Xiêm Cán mua sắm trang phục, hoạt động để phục vụ du lịch; tổ chức thi đấu các môn thể thao truyền thống dân tộc Khmer trong các ngày hội, liên hoan về văn hóa, thể thao của đồng bào Khmer.

Dù chỉ mới là những đề xuất và phải chờ Bộ VH-TT&DL tổng hợp đưa vào nội dung thực hiện dự án 6, tuy nhiên đây thật sự là tin vui, góp thêm nguồn lực và các bước đi thiết thực hơn cho công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa các DTTS trên địa bàn tỉnh.

HỮU THỌ

Câu lạc bộ Cao niên – Sống vui, sống khỏe, sống có ích

Trải qua 2 thập kỷ hình thành và phát triển, Câu lạc bộ (CLB) Cao niên thuộc Trung tâm Văn hoá tỉnh khẳng định sức sống bền bỉ của mái nhà chung - nơi những người đã đi qua tuổi trẻ vẫn cháy hết mình với đam mê nghệ thuật, lan toả niềm vui sống và tinh thần cống hiến.

Nét đặc sắc của tín ngưỡng thờ Bà Thiên Hậu ở Cà Mau

Trong dòng chảy văn hoá tại vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc, tín ngưỡng thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu (còn gọi là Bà Thiên Hậu) của cộng đồng người Hoa đã trở thành một nét sinh hoạt tâm linh đặc sắc, góp phần quan trọng trong việc định hình bản sắc văn hóa Cà Mau. Tín ngưỡng này, với tâm điểm là Lễ hội Vía Bà Thiên Hậu, không chỉ là nơi gửi gắm ước vọng an lành mà còn là minh chứng sống động cho sự giao thoa văn hóa các dân tộc Kinh – Khmer – Hoa tại địa phương.

“Mong đợi… ngày sếu trở về”

Vừa qua, tại Ðường Sách TP Hồ Chí Minh (đường Nguyễn Văn Bình, phường Sài Gòn), diễn ra Lễ khai mạc triển lãm và giới thiệu sách ảnh “Sếu đầu đỏ”, với chủ đề “Mong đợi... ngày sếu trở về”, của tác giả - Nghệ sĩ Nhiếp ảnh (NSNA) Nguyễn Trường Sinh.

Bất khuất Nọc Nạng

Có dịp về Cà Mau, du khách hãy ghé qua Di tích Quốc gia Nọc Nạng tại phường Giá Rai, sẽ được nghe kể về trận chiến đẫm máu của gia đình Mười Chức để bảo vệ hạt lúa, thửa ruộng quê hương năm 1928. Ðã gần thế kỷ trôi qua, tinh thần bất khuất trước kẻ thù của những nông dân chất phác nhưng mang khí phách anh hùng mãi là niềm tự hào của xứ sở.

Tiềm năng du lịch văn hoá từ ngôi chùa cổ

Toạ lạc tại ấp Đường Đào, xã Hồ Thị Kỷ, chùa Rạch Giồng (chùa Serymengcol) là một trong những ngôi chùa Khmer Nam tông có lịch sử lâu đời ở tỉnh Cà Mau. Trải qua hơn 230 năm hình thành và phát triển, ngôi chùa không chỉ là trung tâm tín ngưỡng của đồng bào Khmer, mà còn là nơi lưu giữ những giá trị đặc sắc về văn hoá, kiến trúc và nghệ thuật dân gian Nam Bộ.

Về miền biên viễn

Anh Nguyễn Văn Huy vốn mê nhiếp ảnh từ nhỏ, thầm ấp ủ ước mơ sắm được chiếc máy ảnh cho riêng mình. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, anh chưa thể thực hiện đam mê này. Mãi đến năm 2020, ở tuổi gần 50, anh mới bắt đầu chạm vào nhiếp ảnh.

Vùng đất của những lễ hội và di sản văn hoá

Cùng đoàn kết, cộng cư lâu đời trên mảnh đất Cà Mau, 3 dân tộc Kinh - Khmer - Hoa anh em đã kiến tạo cho quê hương cực Nam Tổ quốc nền văn hoá đậm đà bản sắc, đa dạng và độc đáo, vun đắp nền tảng tinh thần xã hội vững chắc, khơi dậy sức mạnh nội sinh để Cà Mau vững bước trên hành trình mới - hành trình cùng cả nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

“Cà Mau - Dấu ấn thời đại” - Rực rỡ chương trình nghệ thuật chào mừng thành công Đại hội  

Tối 18/10, tại Quảng trường Hùng Vương (phường Bạc Liêu), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 (Đại hội), với chủ đề “Cà Mau dấu ấn thời đại”.

Khánh thành Di tích Chiến thắng Đầm Dơi - Cái Nước - Chà Là

Sáng 15/10, Di tích Chiến thắng Đầm Dơi - Cái Nước - Chà Là chính thức được khánh thành. Đây là một trong 11 công trình, dự án chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ I.

Truyền dạy nghệ thuật Khmer và Hoa cho hơn 100 học viên

Sáng 15/10, hơn 100 học viên là nghệ nhân, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số cùng người Khmer và người Hoa sinh sống tại các xã, phường có điểm du lịch trên địa bàn tỉnh tham dự lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng truyền dạy nghệ thuật cổ truyền do Sở VHTT&DL tỉnh phối hợp với Trường Đại học Bạc Liêu tổ chức.