Tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XV, ngày 29/10/2024, Quốc hội dành phần lớn thời gian buổi sáng thảo luận, tranh luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi).
Đại biểu Nguyễn Duy Thanh, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau, phát biểu ý kiến tại hội trường.
Đại biểu Nguyễn Duy Thanh, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau phân tích làm rõ và đề xuất một số vấn đề còn bất cập của Luật quản lý thuế và dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng, như sau:
Hiện Luật quản lý thuế và dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng còn một số điểm bất cập, hoạt động của công ty hoàn toàn ở địa phương, nhưng Luật quản lý thuế và dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng quy định nộp về Trung ương.
Hoạt động của công ty gồm sử dụng đất, lao động, nguyên liệu và bán hàng tại địa phương, nhưng công ty không nộp thuế cho địa phương, địa phương không được hưởng thuế giá trị gia tăng (VAT).
Chẳng hạn, tại Cà Mau, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) thực hiện bán khí cho các Công ty thuộc Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau thông qua đường ống dẫn khí PM3 Cà Mau. Từ năm 2021 trở về trước, PVN thực hiện xuất hoá đơn, kê khai nộp thuế GTGT phát sinh đối với hoạt động bán khí nêu trên tại tỉnh Cà Mau theo hướng dẫn tại Công văn số 14477/BTC-TCT ngày 23/12/2012 của Bộ Tài chính, theo nguyên tắc “Người nộp thuế kê khai, nộp thuế GTGT tại địa phương nơi sản xuất, kinh doanh”. Riêng năm 2021 đã nộp ngân sách tỉnh Cà Mau 936 tỷ đồng. Nguồn thu trên đã góp phần tăng thu ngân sách khá lớn cho tỉnh, ổn định cân đối thu, chi ngân sách nhà nước tỉnh Cà Mau, và tạo động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển.
Từ năm 2022, thực hiện theo quy định của chính sách thuế mới, cụ thể:
- Theo quy định tại Khoản 4, Điều 45 Luật quản lý thuế số 38/2019/QH14, Quốc hội giao Chính phủ quy định cụ thể địa điểm nộp hồ sơ khai thuế đối với trường hợp: “b) Người nộp thuế thực hiện hoạt động sản xuất, kinh doanh ở nhiều địa bàn;…”
- Căn cứ quy định trên tại Luật quản lý thuế, Chính phủ quy định địa điểm nộp hồ sơ khai thuế tại khoản 5 Điều 11 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP, cụ thể:
“Công ty mẹ - Tập đoàn Dầu khí Việt Nam nộp hồ sơ khai các khoản thu thuộc ngân sách nhà nước phát sinh từ hoạt động dầu khí theo quy định của Chính phủ tại quy chế quản lý tài chính của Công ty mẹ - Tập đoàn Dầu khí Việt Nam tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp người nộp thuế”.
Thực hiện theo các quy định nêu trên, từ năm 2022 đến nay, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) kê khai, nộp thuế tập trung tại trụ sở chính, nộp ngân sách Nhà nước tại Trung ương, bao gồm cả thuế GTGT phát sinh từ hoạt động kinh doanh khí tại tỉnh Cà Mau; ảnh hưởng giảm thu ngân sách tỉnh Cà Mau hằng năm khoảng 1.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 20% tổng thu ngân sách hàng năm của tỉnh.
Việc này đã làm ảnh hưởng, kéo giảm trần nợ vay của chính quyền địa phương, làm giảm quy mô, khả năng đầu tư phát triển của tỉnh, nhất là đầu tư hạ tầng. Hiện Cà Mau là tỉnh có rất nhiều khó khăn do chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu, sạt lở, sụt lún đất, cách xa các trung tâm kinh tế lớn, hạ tầng giao thông kết nối yếu kém, địa hình chia cắt bởi sông rạch chằng chịt, nền đất yếu, vật liệu xây dựng không có tại chỗ, suất đầu tư cao hơn nhiều so với các tỉnh lân cận, thu hút đầu tư còn hạn chế, chưa tự cân đối được ngân sách.
Việc tỉnh Cà Mau không được hưởng đầy đủ các nguồn thu ngân sách từ hoạt động sản xuất kinh doanh của Cụm Dự án Khí -Điện - Đạm Cà Mau là chưa phù hợp với những đóng góp, nỗ lực, chia sẻ, đồng hành của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Cà Mau trong suốt quá trình hình thành và phát triển của Cụm Dự án Khí - Điện - Đạm Cà Mau. Bởi vì, hoạt động kinh doanh khí của PVN phát sinh tại Cà Mau, nhưng không nộp ngân sách tại địa phương trong khi tỉnh phải cân đối rất nhiều nguồn lực, tài lực, vật lực để xử lý các vấn đề môi trường, đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn phòng chống cháy nổ, cũng như tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để Cụm Dự án Khí - Điện - Đạm Cà Mau hoạt động ổn định, an toàn và hiệu quả.
Từ những lý do đó, đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định tại Khoản 4, Điều 45 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 như sau: “Người nộp thuế thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh trên nhiều địa bàn cấp tỉnh khác nơi người nộp thuế có trụ sở chính thì kê khai, nộp thuế GTGT tại địa phương nơi sản xuất, kinh doanh”.
Đề nghị Chính phủ sửa đổi, bổ sung Khoản 5, Điều 11, Nghị định số 126/2020/NĐ-CP của Chính phủ: “Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng tại địa phương nơi sản xuất, kinh doanh”. Còn lại “Các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước phát sinh từ hoạt động dầu khí theo quy định của Chính phủ tại quy chế quản lý tài chính của Công ty mẹ - Tập đoàn Dầu khí Việt Nam thực hiện khai, nộp thuế tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp người nộp thuế.” giữ nguyên theo quy định hiện tại.
Về áp dụng thuế giá trị gia tăng đối với phân bón, tôi thống nhất với phương án do Chính phủ trình là đưa mặt hàng phân bón vào đối tượng chịu thuế nhằm: (1) hỗ trợ sản xuất trong nước tạo cơ hội đầu tư phát triển nâng cao công nghệ tạo công ăn việc làm tự chủ về phân bón góp phần bảo đảm an ninh lương thực; (2) doanh nghiệp trong nước được khấu trừ đầu vào bảo đảm tối ưu chi phí có cơ hội giảm giá buôn bán cho nông dân nông nghiệp; (3) tạo sự bình đẳng trong sản xuất kinh doanh với hàng hóa nhập khẩu hiện nay.
Đỗ Trung Tín lược ghi
Xem thêm bình luận