ĐT: 0939.923988
Thứ năm, 21-11-24 21:54:01
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Cảm xúc văn nghệ kháng chiến

Báo Cà Mau (CMO) Tuy không là nghệ sĩ, diễn viên chuyên nghiệp như lực lượng của Ðoàn Văn công, song những người lính có năng khiếu đờn, ca đã hoạt động sôi nổi thời bom đạn. Văn nghệ đối với người lính, khi là liều thuốc tinh thần giúp đồng đội vơi bớt gian lao, khổ cực, khi là vũ khí đấu tranh, kêu gọi địch quy hàng… Nay họ đã ngót nghét tuổi 70 vẫn đam mê truyền lửa dòng nhạc cách mạng, lan toả sức sống và giá trị theo thời gian của những ca khúc hào hùng.

Những tiết mục ca ngợi Ðảng, ca ngợi Bác Hồ vang lên hào hùng chào mừng Ðại hội đại biểu Hội Cựu chiến binh tỉnh lần thứ VII, nhiệm kỳ 2022-2027. Cả hội trường chăm chú theo dõi ngợi khen, đầy vẻ kính trọng. Ðối với các cô, các chú, mỗi lần đứng trên sân khấu là được sống lại ký ức một thời văn nghệ kháng chiến, cái thời không cầu kỳ nhạc khí, đèn màu nhưng cảm xúc mãnh liệt.

Tiết mục dự thi của CLB cao niên Trung tâm Văn hoá tỉnh tại Liên hoan Tiếng hát tuổi cao niên tỉnh Cà Mau.

Bà Phạm Thuý Hằng, Chủ nhiệm CLB cao niên Trung tâm Văn hoá tỉnh, nhớ lại thời gian làm y tá của Quân y tỉnh. Bà là thành viên Ban Chấp hành Ðoàn thanh niên, có giọng hát ngọt ngào, ca cổ và ca nhạc đều hay, nên khi đơn vị tổ chức sự kiện hay lễ, tết, bà là nhân vật chính trong phần văn nghệ. Nhiều bộ đội nằm bệnh, biết bà có năng khiếu nên chép bài hát gửi tặng bà, rồi yêu cầu bà ca, để mọi người thoải mái tinh thần, tiếp thêm động lực lên đường chiến đấu.

“Hồi đó tôi thường hát mấy bài như: “Lòng mẹ hậu phương”, “Nặng tình xưa”, “Cô gái Sài Gòn đi tải đạn”… Chỉ là hát chay chứ đâu có đàn. Tiếng vỗ tay nhịp nhàng như thay cho tiếng nhạc”, bà Hằng xúc động hồi nhớ.

Chồng bà cũng là quân y, có mặt ở khắp chiến trường để kịp thời cứu chữa cho cán bộ, chiến sĩ. Ðôi lần bà đến thăm chồng, tận mắt chứng kiến những hy sinh, sẻ chia của cán bộ, chiến sĩ, bà không kiềm được xúc động. Bà kể, khi hết nước biển, mọi người cùng nhau bẻ dừa, cẩn thận mang về, truyền cho đồng đội bị thương. Liên hoan mừng công chỉ là hát múa bên ánh lửa thay cho lời động viên cùng nhau vững bước tiến công, mong đến ngày giải phóng.

Còn đối với ông Nguyễn Văn Hoà ở Phường 4, TP Cà Mau, ở tuổi ngoài 70, quý giá nhất là miền ký ức năm tháng nơi chiến trường với những lần biểu diễn văn nghệ mừng chiến thắng, thả tù binh và làm công tác binh vận. Cây đàn mandolin và cây đàn ghi-ta được ông giữ gìn cẩn thận suốt mấy mươi năm qua. Ngẫu hứng, ông vừa đàn vừa hát “Bài ca người đi săn máy bay”: “Khi trên bầu trời xanh ta thấy máy bay lượn quanh, chúng rải chất độc xuống quê ta, chúng bắn giết người lương thiện, dù dưới mưa bom tay súng ta vững vàng, nào ngắm cho đúng đầu máy bay, ta bắn cho chúng nhào lăn quay”.

Sống lại cảm xúc ngày nào, ông Hoà kể với chúng tôi về đêm biểu diễn văn nghệ, chỉ vài anh em trong đơn vị tập hợp lại đàn, hát những ca khúc cách mạng, người dân quanh vùng chèo xuồng đến xem rất đông vui. Theo ông Hoà, phong trào văn nghệ còn là cách để tập hợp quần chúng, vừa lồng ghép sinh hoạt chính trị, giáo dục cách mạng qua những lời ca, tiếng hát. Sau những buổi sinh hoạt văn nghệ còn tổ chức nói chuyện cách mạng, giáo dục tinh thần yêu nước. Có lần ông được giao nhiệm vụ cùng nghệ sĩ của Ðoàn Văn công tỉnh đi tuyên truyền, vận động. Tới gần bót địch, cả đội đào giao thông hào, hướng loa vào đồn địch, hát các bài “Dậy mà đi”, “Ðoàn vệ quốc quân”, “Giải phóng miền Nam”… để lôi kéo người dân trở về với dân tộc, đứng lên cùng Nhân dân chống xâm lược.

Ông Nguyễn Văn Hoà đàn mandolin để thành viên CLB cùng tập bài “Vinh quang Mặt trận Tổ quốc ta”.

Sau hoà bình, các cô, các chú nặng gánh lo toan cuộc sống mới, nên ít khi tham gia các phong trào văn hoá, văn nghệ ở địa phương. Ðến nay, trở thành lớp người cao tuổi, họ tiếp tục mang lời ca, tiếng hát để rèn luyện tinh thần, góp sinh khí cho những sự kiện ở địa phương.

Bà Phạm Thuý Hằng bộc bạch: “Không nhờ tham gia ca hát chắc bây giờ tôi bệnh nặng lắm. Năm 2001, tôi và chồng chia tay, lúc đó tôi chỉ biết nằm vùi, đóng cửa khóc suốt ngày. Bạn bè đến thăm, rủ rê tôi vào đội văn nghệ của phường, hoạt động ca hát giúp tôi nghĩ thoáng hơn và tâm lý dần ổn định”. 

Từ đó, bà Hằng kêu gọi bạn bè có năng khiếu văn nghệ tham gia vào CLB cao niên, cùng mang lời ca, điệu múa làm đẹp cho đời. Bà Võ Kim Sáng, thành viên CLB, chia sẻ: “Ngay từ nhỏ tôi đã rất thích những bài hát cách mạng, khi tham gia vào CLB, được cùng mọi người múa, hát những tiết mục ca ngợi Ðảng, Bác Hồ, bộ đội… tôi thấy vô cùng ý nghĩa. Các con tôi công tác ở cơ quan Nhà nước, mỗi khi có dịp họp mặt là chúng rất thích nghe tôi hát mấy bài nhạc kháng chiến”.

Vừa đoạt giải Nhì tại Liên hoan Tiếng hát tuổi cao niên tỉnh Cà Mau, mấy ngày nay, thành viên của CLB cao niên Trung tâm Văn hoá tỉnh lại tất bật tập dượt tiết mục ca múa “Vinh quang Mặt trận Tổ quốc ta”, để chuẩn bị biểu diễn tại Ngày hội Ðại đoàn kết toàn dân tộc ở khu dân cư.

Xã hội phát triển, xuất hiện ngày càng nhiều loại hình giải trí, tưởng chừng những sáng tác trong thời kỳ đất nước còn chiến tranh chỉ “sống” theo giai đoạn lịch sử, nhưng thực tế đã thấy điều ngược lại, vì nhạc đỏ vẫn đang toả đi muôn nơi, đến mọi hoạt động đời sống xã hội và sống trong lòng các thế hệ. Bằng lời ca, điệu múa, những nghệ sĩ cao niên ở Cà Mau đang không ngừng truyền lửa, giáo dục cho lớp trẻ về văn hoá tốt đẹp của dân tộc, niềm tự hào và tình yêu quê hương, đất nước./.

 

Mộng Thường

 

Những "ngôi nhà cách mạng"

Thời chiến tranh chống giặc ngoại xâm, Cà Mau là căn cứ địa đặc biệt quan trọng đối với phong trào cách mạng cả nước. Từ thành thị đến làng rừng có rất nhiều địa điểm ghi dấu ấn, nay là di tích lịch sử cách mạng.

Chuyện xin giống cây vú sữa trồng ở Phủ thờ Bác

Tại Phủ thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, xã Trí Lực, huyện Thới Bình (mọi người thường gọi thân thương là “Phủ thờ Bác xã Trí Lực”), hiện có cây vú sữa được nhân giống từ cây vú sữa của má Lê Thị Sảnh (Ấp 10, xã Trí Phải, huyện Thới Bình) gửi Tiểu đoàn 307 mang ra miền Bắc tặng Bác Hồ trên chuyến tàu tập kết năm 1954. Cây vú sữa này cũng đã cho trái từ mấy chục năm qua, khắc sâu thêm tình cảm thiêng liêng của người dân Cà Mau đối với Bác. Thế nhưng, chuyện xin cây vú sữa mang về trồng như thế nào và từ khi nào, cũng là thắc mắc của nhiều người.

Vụ thảm sát Cái Sắn qua lời kể của nhân chứng U100

Ông Phạm Văn Quang (Hai Quang), Chủ tịch Hội Khuyến học huyện Thới Bình, là người tâm huyết với công tác khuyến học, hầu như khóm, ấp nào trong huyện cũng có bước chân ông. Một hôm, ông phấn khởi điện cho tôi: “Chú biết có ông cụ này tuổi hơn 90, còn minh mẫn lắm, biết rất nhiều chuyện xưa của vùng đất Thới Bình, trong đó có vụ thảm sát ở Cái Sắn. Sắp xếp rồi chú đưa đi gặp cụ”.

Việt Nam trân trọng độc lập, phát triển bền vững

Tuyên ngôn Độc lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố trước quốc dân, đồng bào và toàn thế giới ngày 2/9/1945 đã khẳng định Việt Nam là một quốc gia tự do, độc lập. Ở đó người dân có quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc… Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đến nay chúng ta ngày càng có cơ sở vững chắc để khẳng định sự thật chúng ta đã trở thành nước tự do độc lập, người dân ngày càng ấm no hạnh phúc…

Tự hào 79 mùa thu lịch sử

Cách đây 79 năm, với thắng lợi Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Ðộc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà, ngày 2/9/1945 trở thành ngày Tết độc lập đầu tiên của Tổ quốc trong thời đại Hồ Chí Minh - thời đại của độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; Nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước với ánh sáng chân lý của sự nghiệp cách mạng mà Bác Hồ và Ðảng ta soi đường, dẫn lối. Một mùa thu vạch ngang lịch sử, được lịch sử lựa chọn để đi vào bất tử.

Tri ân hai vị lãnh đạo nghĩa quân

Những ngày tháng Tám lịch sử, chúng tôi có dịp tháp tùng cùng Nhà báo Ðỗ Văn Nghiệp (Sáu Sơn), hiện là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Kể chuyện lịch sử (do Bảo tàng tỉnh thành lập) về thăm, thắp hương tại Khu tưởng niệm hai lãnh đạo nghĩa quân, Ðỗ Thừa Luông - Ðỗ Thừa Tự (toạ lạc tại ấp Bùng Binh, xã Hoà Thành, TP Cà Mau) - Di tích lịch sử cấp tỉnh.

Món quà nghĩa tình tri ân mẹ

Thiêng liêng gì bằng Tổ quốc và mẹ. Mẹ đã cống hiến tuổi xuân, tài sản lớn nhất là chồng, là con cho Tổ quốc. Bằng tấm lòng tôn kính, cảm phục, việc xuất bản quyển kỷ yếu "Bà mẹ Việt Nam anh hùng tỉnh Cà Mau” thể hiện trách nhiệm và là món quà mang nặng nghĩa tình của Ðảng bộ và Nhân dân tỉnh Cà Mau gửi đến các Mẹ Việt Nam anh hùng (VNAH) còn sống, thay nén tâm hương dâng lên những mẹ đã khuất.

Chuyện về liệt sĩ nằm lại vùng đất lửa

Cách đây 5 năm, trong chuyến về nguồn cùng Tỉnh đoàn Cà Mau, đó là lần thứ 3 tôi được đặt chân đến Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn (tỉnh Quảng Trị). Mang theo tấm lòng của người con miền Nam đến thắp nén tâm hương cho những vị anh hùng của Tổ quốc, như một sự tình cờ kỳ diệu, giữa hơn 10 ngàn ngôi mộ liệt sĩ nằm lại ở vùng đất lửa, đoàn chúng tôi bất ngờ tìm được một phần mộ đặc biệt. Ðó chính là nơi an nghỉ của Liệt sĩ Nguyễn Ngọc Xinh, quê tại xã Tân Lộc, huyện Thới Bình.

Những địa chỉ thiêng liêng

Trong 2 cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, lớp lớp những người con Cà Mau lên đường đánh giặc, quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Ðể đổi lấy ngày độc lập, chỉ trên quê hương Cà Mau đã có 17.678 liệt sĩ, 16.467 thương binh, 2.510 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, gần 17 ngàn người đang hưởng trợ cấp hằng tháng.

Làm đẹp địa chỉ đỏ

Trải qua hai cuộc chiến tranh ác liệt, xương máu của lớp lớp thế hệ ông cha đã thấm đẫm trên từng tấc đất quê hương. Ðể tưởng nhớ công ơn các anh hùng liệt sĩ, tại các xã, thị trấn trong huyện Ngọc Hiển đều xây dựng các đài tưởng niệm, nhà bia ghi danh liệt sĩ. Những công trình này vừa thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, vừa góp phần giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang của dân tộc cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.