Trong những năm kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước, Cà Mau là căn cứ địa cách mạng, là địa bàn đứng chân hoạt động của nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao của Ðảng và Nhà nước. Từ rừng đước, rừng tràm thành làng rừng kháng chiến; từ xóm ấp, chùa chiền, nhà dân thành nơi nuôi chứa cán bộ.

Nhân kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025), hành trình vẻ vang đồng hành cùng dân tộc trong sự nghiệp đấu tranh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của báo chí cách mạng, phóng viên Báo và Ðài Phát thanh - Truyền hình Cà Mau phỏng vấn Nhà báo, Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Nguyễn Thanh Dũng, Uỷ viên Ban Chấp hành Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam tỉnh, để cùng nhìn lại chặng đường đã qua, đánh giá vai trò của báo chí địa phương và định hướng tương lai.

Hoà chung hành trình vẻ vang 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam, những người làm báo ở đất cực Nam Tổ quốc luôn nằm lòng, thực hành lời dạy của Bác, không ngừng rèn luyện, trưởng thành, đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng của quê hương, đất nước qua từng giai đoạn lịch sử.

Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025) - sự kiện chính trị nghề nghiệp có ý nghĩa quan trọng của báo chí cách mạng nước ta, gắn liền với những mốc dịp kỷ niệm trọng đại của đất nước. Ðây là dịp khẳng định sự phát triển mạnh mẽ, những thành tích to lớn của sự nghiệp báo chí Việt Nam trong suốt một thế kỷ lịch sử, biểu dương lực lượng báo chí cách mạng, qua đó khích lệ giới báo chí cả nước thực hiện tốt nhất chức năng, nhiệm vụ cũng như yêu cầu thông tin ngày càng cao của Nhân dân.

Qua 100 năm xây dựng và phát triển, báo chí cách mạng Việt Nam nói chung, báo chí Cà Mau nói riêng đã và đang khẳng định vai trò vũ khí sắc bén trên mặt trận văn hoá tư tưởng, đóng góp to lớn đối với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Ðảng và dân tộc qua các chặng đường lịch sử.

Năm 1943, tốt nghiệp Diplôme, Trần Ngọc Hy về quê tham gia phong trào nông dân đấu tranh chống bọn địa chủ ác bá, chống bọn chính quyền tay sai hà khắc bóc lột nông dân, chống sưu cao thuế nặng.

Báo chí cách mạng không những góp phần động viên, cổ vũ mà còn là “vũ khí sắc bén” trong các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược, thống nhất đất nước. Lịch sử dân tộc Việt Nam là lịch sử của những cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước vĩ đại. Trong nhiều loại vũ khí chống chọi với quân thù, có một thứ vũ khí “thanh cao mà đắc lực”, “có sức mạnh hơn mười vạn quân”. Ðó là văn chương nghệ thuật, đặc biệt là văn chương, báo chí cách mạng Hồ Chí Minh.

Trong dòng chảy của lịch sử báo chí cách mạng nói chung - Báo chí Ðảng bộ Cà Mau - Bạc Liêu từ khi có Ðảng (năm 1930) đã tạo dấu ấn riêng trên vùng đất cuối trời. Ngay khi mới ra đời, báo chí đã tình nguyện xung phong, làm “người lính đi đầu”, trở thành vũ khí sắc bén, là tiếng nói chính thống của Ðảng và Nhân dân, đóng góp tích cực vào công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Tuần báo Tân Tiến số phát hành trung tuần tháng 2/1937, chủ bút Hồ Văn Sao giới thiệu với độc giả: “Bạn tôi Phan Ngọc Hiển, tức Phan Phan, một nhà văn chân chính - lương tâm, bắt đầu đi khắp Nam Kỳ để làm phận sự nhà báo - năm nay lần lượt bạn Phan Ngọc Hiển sẽ hiến cho độc giả: 1. Ðại náo thôn quê - 2. Tinh thần bạn trẻ nước nhà - 3. Giọt nước mắt của dân - 4. Thương - là 4 vấn đề quan hệ xã hội cần thay đổi - muốn tránh sự sơ sót, ngoài những tài liệu của bạn tôi thâu thập trong những lúc gian nan, nay bạn tôi cần đi viếng các làng, dân quê, bạn trẻ... cho cuộc điều tra thêm chu đáo - luôn tiện biết nhau, biết điều sơ sót của Tân Tiến đặng sửa đổi...”.

Suốt chặng đường 100 năm đồng hành cùng đất nước, báo chí cách mạng Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, vị thế của báo chí và người làm báo được tiếp tục khẳng định song hành với sự phát triển của cách mạng Việt Nam.

Người đa tài nhất trong những người cầm bút vùng Tây Nam Bộ những năm đánh Mỹ cứu nước là Nguyễn Mai. Anh viết thạo, viết vững chắc các loại ký, truyện, bình luận, xã thuyết và tuỳ bút... Anh sử dụng được các thể loại thơ, đặc biệt thơ trào lộng.

Mùa khô năm 1964, lần thứ hai tôi theo mẹ từ Bến Tre vào Cà Mau thăm ba tôi đang làm ruộng và dạy học tư ở Kinh Hãng Giữa... Ba tôi bất hợp pháp kể từ năm bác ruột thứ tư của tôi - 1 trong 12 người Việt Minh làng Ba Mỹ bị giặc Pháp bắt chặt đầu ở bót Nhà Việc Mỹ Chánh năm 1946... Lần này, ba tôi không cho tôi trở về quê nữa, vì về ngoải mai mốt lớn lên tụi giặc nó bắt lính... Thế là tôi phải ở lại trong này, thành công dân Cà Mau từ đó.

Đài Nam Bộ Kháng chiến ra đời những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp (1947-1954). Có lúc đóng ở Ðồng Tháp Mười (Long An); có giai đoạn ở Thới Bình, Ðầm Dơi, Ngọc Hiển, U Minh (Cà Mau), hay Kiên Giang, Bạc Liêu; có thời điểm đài đổi tên thành Ðài Tiếng nói Nam Bộ. Tuy vậy, dù ở bất cứ nơi đâu, tên gọi khác nhau, nhưng các thế hệ cán bộ, phóng viên, kỹ thuật viên của đài không ai được đào tạo bài bản về phát thanh nhưng đã làm nên một đài phát thanh vang danh, lừng lẫy; tạo dấu ấn đặc biệt trong lịch sử báo chí Việt Nam nói chung và ngành phát thanh nói riêng. Ðó là tiếng nói của Uỷ ban Nam Bộ Kháng chiến; cầu nối của Ðảng, Bác Hồ với đồng bào Nam Bộ; là ước mong, khát vọng của đồng bào nơi đây về một Việt Nam độc lập, tự do.

Cùng với sự phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam, ở vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc đã xuất hiện các hoạt động báo chí từ rất sớm. Trải qua các thời kỳ lịch sử của dân tộc, nhất là trong công cuộc đổi mới, công nghiệp hoá - hiện đại hoá, hội nhập quốc tế sâu rộng... báo chí Cà Mau đã tận tâm, tận lực có những đóng góp, cống hiến đáng ghi nhận cho sự phát triển tỉnh nhà.

Ðề cao vai trò của báo chí, trân trọng sự cống hiến, đóng góp bằng sự chân tình và trách nhiệm của đội ngũ những người làm báo, Cà Mau luôn xem báo chí là bộ phận không thể tách rời trong sự nghiệp cách mạng của tỉnh, từ đó luôn có sự gắn kết, chia sẻ giữa địa phương với các cơ quan báo chí, cùng chung tay, góp sức vào sự nghiệp phát triển chung.

Những ngày tháng 6, hoà chung không khí cả nước hướng tới kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, đội ngũ người làm báo Cà Mau thành kính tưởng nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ kiệt xuất của dân tộc Việt Nam, Danh nhân văn hoá thế giới, nhà báo vĩ đại, người sáng lập và xây dựng nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Thời gian qua, nhất là từ khi thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tỉnh đến nay, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trên địa bàn tỉnh Cà Mau đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, toàn diện; nhiều hành vi tham nhũng được phát hiện và xử lý nghiêm minh, thu hút sự chú ý của đông đảo dư luận xã hội, được cán bộ, đảng viên và Nhân dân đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao.

​Trong dòng chảy mạnh mẽ của lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam, báo chí Đảng bộ tỉnh Bạc Liêu đã tạo nên một dấu ấn riêng biệt trên vùng đất cuối trời Nam Tổ quốc. Ngay từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (năm 1930), báo chí đã tình nguyện tiên phong, trở thành “người lính đi đầu”, một vũ khí sắc bén, là tiếng nói chính thống của Đảng và Nhân dân, đóng góp tích cực vào công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Phát huy bản lĩnh bộ đội Cụ Hồ trong điều kiện mới là phương châm hành động của Hội Cựu chiến binh (CCB) TP. Bạc Liêu trong thời gian qua.

​Trong những năm qua, công tác tuyên truyền trên Đài Truyền thanh TP. Bạc Liêu đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Nhờ sự quan tâm của các cấp lãnh đạo và sự nỗ lực, cố gắng của đội ngũ cán bộ, viên chức đơn vị, Đài Truyền thanh thành phố đã trở thành kênh thông tin quan trọng, góp phần nâng cao nhận thức của người dân về các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

“Dạ alo anh ơi, em cần báo cáo của ngành trong quý 1”; “Dạ alo em ơi, chị cần nội dung sắp tới mình đi triển khai tuyên truyền pháp luật”… Những cuộc gọi như thế, đối với người làm báo như tôi, là việc thường xuyên diễn ra.

Tại huyện Phú Tân, qua 10 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Ðẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đã tạo sức lan toả, thấm sâu trong nhận thức, hành động của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân. Qua đó, xuất hiện nhiều điển hình tiên tiến, mô hình tiêu biểu trên các lĩnh vực, góp phần hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị ở mỗi đơn vị, địa phương.

Từ những năm 1946, trong giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, tờ báo của Ðảng bộ tỉnh chúng ta ra đời, có tên là báo Chiến, thời đó bao gồm 2 tỉnh, Cà Mau và Bạc Liêu ngày nay. Báo Chiến ra mỗi tuần 1 kỳ, 4 trang, khổ giấy manh, in bằng giấy sáp.

Những ngày tháng 6 lịch sử, khi cả nước hân hoan kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, tại Bạc Liêu, Báo và Đài Phát thanh - Truyền hình (PT-TH) tỉnh đã cùng nhau tổ chức một buổi họp mặt đầy ý nghĩa, ấm áp.

Trong khuôn khổ bài viết này, tác giả xin giới thiệu những nét cơ bản về sự hình thành và phát triển của Báo Cà Mau từ sau tái lập tỉnh đến nay. Năm 1997, tỉnh Minh Hải được chia tách thành 2 tỉnh Cà Mau - Bạc Liêu. Khởi nguồn từ khát vọng góp sức xây dựng quê hương sau ngày tái lập tỉnh, Báo Cà Mau được thành lập, thực hiện sứ mệnh là tiếng nói của Ðảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Cà Mau.

Cà Mau là cái nôi của các cơ quan báo chí Tây Nam Bộ trong thời kháng chiến. Nhiều cơ quan thông tấn báo chí của Tây Nam Bộ và Trung ương Cục miền Nam như Ðài Tiếng nói Tây Nam Bộ, Nhà in, Nhiếp ảnh, Ðiện ảnh... chọn Cà Mau làm "thủ phủ" để xây dựng và phát triển phong trào. Chính vì vậy, nhiều người con Cà Mau có điều kiện tiếp cận rất sớm với nền báo chí cách mạng và trở thành lực lượng nòng cốt, trụ cột của các cơ quan báo chí tỉnh nhà sau ngày giải phóng.

Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng luôn được Ðảng ta xác định là nhiệm vụ cơ bản, hệ trọng trong công tác xây dựng Ðảng và hệ thống chính trị. Phát huy vai trò và sứ mệnh của mình, thời gian qua, các cơ quan báo chí đã thực hiện tốt vai trò, nhiệm vụ là lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng, truyền thông, tích cực thực hiện đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, chăm lo xây dựng Ðảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh.

Trong bối cảnh tự chủ tài chính theo Quy hoạch phát triển báo chí quốc gia, các cơ quan báo chí tại Bạc Liêu đang đẩy mạnh hoạt động truyền thông, hợp tác tuyên truyền để tăng nguồn thu.

Năm 2015, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết 930 về việc thành lập TX. Giá Rai trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của huyện Giá Rai trước đây.

Việc sáp nhập các tỉnh/thành - giảm từ 63 xuống còn 34 là một cải cách hành chính cấp quốc gia với tầm vóc to lớn, không chỉ đơn thuần đổi bản đồ tỉnh thành, mà là một bước ngoặt tái cấu trúc toàn diện để xây dựng nền hành chính tinh gọn, hiện đại, đủ tầm đón đầu cơ hội trong kỷ nguyên mới.