(CMO) Đám giỗ (hay còn gọi là đám cúng cơm) là nét đẹp trong đời sống văn hoá truyền thống của người Việt Nam. Ðây là dịp để con cháu tưởng nhớ về tổ tiên, ông bà, bày tỏ lòng thành kính, hiếu đạo với người đã khuất; cũng là dịp để người trong họ hàng sum họp, thắt chặt tình nghĩa với nhau.
Nhưng trong mùa dịch Covid-19, lo đám giỗ sao cho đơn giản, không linh đình rình rang, không rượu bia, hát hò, cũng là cách đảm bảo an toàn sức khoẻ và giữ đạo hiếu với tổ tiên, người đã mất.
Theo truyền thống của dòng họ, cha tôi là con trai út nên là người giữ hương hoả, lo việc thờ cúng ông bà, tổ tiên. Vì vậy, nhà tôi mỗi năm đều có tới 4 cái đám giỗ, gồm cúng ông, bà cố và ông, bà nội.
Mỗi lần có giỗ, mẹ tôi phải lo chuẩn bị trước cả tuần lễ, nào là mời cô, bác dòng họ và hàng xóm đến cúng giỗ; chọn thực đơn, rồi tính toán số lượng để đi mua sắm nguyên liệu dần dần, làm sao để đám giỗ được chu toàn, vui vẻ nhất. Trước đám giỗ một ngày, cô bác, con cháu, hàng xóm gần nhà đến phụ nạo dừa, gói bánh. Vào ngày đám chính, con cháu ở gần, ở xa đều tụ họp về, mang bánh trái dâng lên tổ tiên, ông bà. Bà con trong xóm đến góp mặt để phụ giúp. Vì vậy, hàng năm, mỗi lần nhà tôi có giỗ là không bao giờ dưới 50 người. Con cháu khắp nơi cùng về tưởng nhớ ông bà, tổ tiên. Bạn bè, xóm giềng thân thiết được mời đến như cách gia đình trả nghĩa.
Nhưng từ khi dịch Covid-19 bùng phát đến nay, đã 2 lần làm đám giỗ, cha mẹ tôi chỉ làm đủ mâm cúng và có đại diện gia đình của 4 cô, bác là anh em ruột của cha tôi tề tựu trong ngày này. Trước khi ra đường, ai cũng đeo khẩu trang, xịt rửa tay sát khuẩn cho an toàn. Sáng sớm, cô bác đến, mỗi người phụ một tay và mẹ tôi đã chuẩn bị sẵn nguyên liệu trước đó một ngày nên mâm cơm cúng cũng gọn gàng và đầy đủ các món, như thịt kho tàu, lẩu giò heo, khổ qua xào thịt bò, gỏi cuốn. Mâm cúng được dọn lên, con cháu thắp nén nhang tỏ lòng thành kính, khấn vái ông bà tổ tiên phù hộ mọi điều tốt đẹp, may mắn cho gia đình. Cúng xong mấy anh chị em ngồi lại với nhau ăn bữa cơm, uống miếng nước, tâm sự, bàn bạc chuyện làm ăn, học hành của con cái.
 |
| Mâm cơm mặn với đầy đủ các món cúng tổ tiên, ông bà trong ngày giỗ. |
Nói về chuyện đám tiệc thì cô bác ở quê tôi thường hay nói: “Tiền đi đám tiệc còn nhiều hơn tiền ăn hàng tháng. Vì thân, quý nên người ta mới mời, mà không lẽ mình không dự. Ði cho có tình, có nghĩa. Nào là đám cưới, đám gả, đám giỗ, đám ma, đầy tháng, thôi nôi, tân gia, sinh nhật..., hàng chục đám mỗi tháng và chỉ có tăng chứ không giảm”.
Nhưng từ khi dịch bệnh bùng phát, thực hiện giãn cách, số lần cha mẹ tôi đi đám, tiệc giảm hẳn. Nhiều gia đình đã dời ngày tổ chức lễ cưới, hỏi; tiệc tân gia, sinh nhật cũng hạn chế hẳn. Tuy nhiên, theo truyền thống thì có những đám tiệc không huỷ được, như đám giỗ, đầy tháng, thôi nôi... hay có người quen mất, thì cha mẹ tôi gởi phúng điếu chứ cũng hạn chế đến dự.
Kết thúc ngày đám giỗ chỉ trong buổi sáng, mọi người hỏi han nhau rồi cô bác tôi ai về nhà nấy, chứ không còn nhậu nhẹt, hát hò đến xế chiều như lúc trước nữa. Những ngày bình thường thì cô bác và cha mẹ tôi thường xuyên liên lạc bằng cách gọi điện hỏi han nhau, rồi bảo nhau rằng “Giờ đang dịch, ai ở nhà nấy, an toàn là trên hết”.
Mỗi người, mỗi gia đình có suy nghĩ và cách để tổ chức đám tiệc trong hoàn cảnh và tình hình hiện tại. Dù có giảm không khí đông vui nhưng vẫn đủ đầy, đầm ấm. Mỗi sự thay đổi có thể nói là tích cực này, đến từ nhận thức, ý thức và trách nhiệm để cùng thích nghi cuộc sống mới trong mùa dịch./.
Thảo Mơ
Xem thêm bình luận