(CMO) Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc ngành giáo dục năm 2020 sáng ngày 31/10, Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam dẫn lời câu nói của Bác Hồ: "Cái gì cũ mà xấu thì phải bỏ. Cái gì cũ mà không xấu, nhưng phiền phức thì phải sửa đổi cho hợp lý. Cái gì cũ mà tốt thì phải phát triển thêm. Cái gì mới mà hay thì phải làm". Qua đó đề nghị ngành giáo dục trong quá trình đổi mới cần phải có chọn lọc; đổi mới giáo dục là quá trình lâu dài, liên tục, phải kiên trì, kiên định theo xu thế thế giới.
Năm học “đặc biệt”
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho rằng, năm học 2019-2020 là năm học “đặc biệt”, diễn ra trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến kế hoạch của cả năm học. Nhưng đây cũng là năm học ghi nhận tinh thần vượt khó, nỗ lực của toàn ngành giáo dục để hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại hội nghị
Đến thời điểm này, sau 2 đợt dịch Covid-19 bùng phát tại Việt Nam, gần 1,5 triệu giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục các cấp và gần 24 triệu học sinh, sinh viên cả nước đều an toàn trước dịch bệnh. Sự an toàn của học sinh, sinh viên và giáo viên được đảm bảo nhưng không vì thế các hoạt động giáo dục bị ngưng trệ, không bị “đứt gãy” giáo dục như một số nước đã gặp phải có thể ảnh hưởng tới một thế hệ học sinh. Trái lại, “trong nguy có cơ”, các phương pháp, hình thức giáo dục mới được các thầy cô, các nhà trường sáng tạo, linh hoạt, nhất là trong dạy học trực tuyến, góp phần hoàn thành kế hoạch cả năm học và tạo tiền đề thúc đẩy chuyển đổi số mạnh mẽ trong ngành Giáo dục. Điều này không chỉ thể hiện sự nỗ lực mà còn cho thấy sức “chịu đựng” của ngành Giáo dục trước những biến động lớn, mang tính toàn cầu.
Những kết quả nổi bật
Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, Bộ GD&ĐT đã tổ chức thành công Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020 thay cho kỳ thi THPT quốc gia. Năm nay, cả nước có 528.038 chỉ tiêu tuyển sinh, tăng 7,84% so với năm 2019. Cập nhật đến hết ngày 27/9, có tổng số 275.530 thí sinh điều chỉnh nguyện vọng, tỷ lệ điều chỉnh đạt 42,49%. Đến thời điểm này, công tác tuyển sinh Đại học, Cao đẳng sư phạm cơ bản ổn định, chất lượng được đảm bảo.
Triển khai Nghị quyết số 88/2014/QH13 về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Hầu hết các địa phương có đề án cụ thể về chuẩn bị cơ sở vật chất phục vụ. Tính đến nay, bình quân cả nước đạt 0,98 phòng học/lớp, đa số các trường đủ điều kiện thực hiện được phương án tổ chức dạy học từ 30 tiết trở lên. Các tỉnh chưa đủ tỉ lệ 1 phòng học/lớp đều có giải pháp, lộ trình tăng cường đầu tư xây dựng, mở rộng trường lớp, thực hiện quy hoạch, dồn ghép điểm trường theo hướng ưu tiên cho lớp 1.
Công tác phổ cập giáo dục mầm non được quan tâm. Theo đó, tỷ lệ huy động trẻ mẫu giáo 5 tuổi đạt 99,98% (năm 2015 mới chỉ đạt 85,8%).
Bộ GD&ĐT đã tổ chức thành công Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020 thay cho kỳ thi THPT quốc gia trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp
Duy trì và nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học, trung học cơ sở. Tỷ lệ đi học đúng độ tuổi ở tiểu học là 99,35%; ở trung học cơ sở là 92,27%.
Công tác xóa mù chữ, chống tái mù chữ được thực hiện hiệu quả, nhất là những khu vực đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa.
Về chất lượng giáo dục phổ thông đại trà tiếp tục được nâng lên. Trong kỳ đánh giá PISA 2018 (công bố vào năm 2019), Việt Nam đạt 543 điểm khoa học, điểm số cao thứ 4/79 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia, tăng 4 bậc so với năm 2015; đạt 505 điểm đọc hiểu, điểm số cao thứ 13/79 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia, tăng 19 bậc so với năm 2015. Kết quả đạt được của Việt Nam đã gây bất ngờ lớn cho cả thế giới, qua đó khẳng định chất lượng giáo dục phổ thông của Việt Nam sánh ngang với các nước có nền giáo dục tiên tiến.
Giáo dục phổ thông mũi nhọn tiếp tục giữ vững thành tích đáng tự hào trên đấu trường quốc tế. Mặc dù xảy ra dịch Covid 19 trên quy mô toàn cầu nhưng học sinh Việt Nam vẫn nỗ lực tham gia các kỳ thi lớn của quốc tế và đạt được những kết quả rất đáng khích lệ. Trong đó, đội tuyển quốc gia môn Hóa học đạt thành tích xuất sắc nhất từ trước đến nay với 4/4 thí sinh đoạt Huy chương Vàng, xếp thứ 2 thế giới. Đội tuyển Toán học có 6/6 học sinh dự thi đều đoạt giải, trong đó lần đầu tiên có một học sinh lớp 10 tham dự đội tuyển giành Huy chương Vàng và đứng thứ 4 thế giới.
Kiên trì, kiên định thực hiện đổi mới
Nhìn lại 6 năm thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao những kết quả toàn diện của ngành giáo dục, đó là sự nỗ lực của toàn ngành để làm nên những bước tiến rất mạnh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Đổi mới giáo dục hướng đến đáp ứng yêu cầu của các cấp học
Phó Thủ tướng cho rằng, đổi mới giáo dục là một quá trình, do đó phải rất kiên trì, kiên định khi triển khai thực hiện đổi mới. Ngành giáo dục cần tiếp thu những ý kiến đóng góp của toàn dân, toàn ngành để khắc phục, sửa chữa kịp thời những hạn chế, yếu kém. Đổi mới giáo dục phải phù hợp với tình hình đất nước, nhưng cũng phải hội nhập quốc tế, theo xu hướng thời đại. Một trong xu thế giáo dục phổ thông cần nhất là phải đủ trường, đủ lớp, đủ giáo viên, đáp ứng tối đa nhu cầu người học; phải tạo điều kiện cho người học được học bình đẳng; cần quản lý trường học theo 5 thành phần: chính quyền địa phương, hiệu trưởng nhà trường, cán bộ giáo viên, người dân và kể cả học sinh.
Phó Thủ tướng đề nghị ngành giáo dục thúc đẩy chuyển đổi số, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục và đào tạo, tập trung hoàn thiện chính sách phát triển, phương thức đào tạo trực tuyến, quản lý giáo dục trên môi trường mạng. Thời gian tới, ngành cần rà soát các vấn đề giáo dục và đào tạo trong toàn ngành để chủ động chỉ đạo giải quyết, khắc phục dứt điểm những hạn chế, bất cập.
Trước đó, Bộ GD&ĐT tổ chức quyên góp, đồng thời kêu gọi toàn ngành hỗ trợ thầy cô, học sinh miền Trung bị ảnh hưởng do bão, lũ. Bộ GD&ĐT cũng đã có công văn gửi các tổ chức quốc tế tại Việt Nam như UNICEF, Save the Children, Plan International... và các tổ chức, đơn vị, cá nhân để kêu gọi hỗ trợ học sinh miền Trung bị ảnh hưởng bão, lũ. Theo đó, nguồn quỹ ủng hộ ưu tiên tặng sách, vở, dụng cụ học tập cho học sinh vùng bão, lũ, đảm bảo tất cả học sinh có sách, vở đến trường./.
Băng Thanh