ĐT: 0939.923988
Thứ năm, 21-11-24 21:33:15
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Ðồng chí Ba Duẩn và mảnh đất sâu nặng ân tình

Báo Cà Mau Từ những tháng đầu quý IV/2016, tại tỉnh Quảng Trị bắt đầu diễn ra các hoạt động hướng tới kỷ niệm 110 năm ngày sinh cố Tổng Bí thư Lê Duẩn (7/4/1907-7/4/2017). Riêng hội thảo khoa học về chủ đề này sẽ được tổ chức trong năm 2017, tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh - Hà Nội.

Một ngày đầu tháng 10/2016, anh Lê Vĩnh Nhiên, Phó Giám đốc Ðài Phát thanh - Truyền hình (PT-TH) tỉnh Quảng Trị bỏ nhỏ rằng đơn vị đang thực hiện phim tài liệu về cố Tổng Bí thư Lê Duẩn để kỷ niệm 110 năm ngày sinh của ông. Ðoàn làm phim rất mong có những thước phim về Nam Bộ bởi đây chính là mảnh đất của sự dấn thân, tình yêu và khát vọng thống nhất luôn cháy bỏng trong trái tim đồng chí Lê Duẩn. Thời gian càng dần xa thì nhân chứng lịch sử còn lại càng hiếm hoi, việc thực hiện không dễ dàng.

Ðồng chí Lê Duẩn về thăm Cà Mau những năm đầu mới giải phóng. Ảnh tư liệu

Tôi hứa chắc với anh rằng, nếu Ðài PT-TH tỉnh Quảng Trị về thực hiện tại Cà Mau hẳn sẽ thu nhận được nhiều thông tin thú vị. Bởi cách đây gần 15 năm, tôi có dịp cùng các anh ở Bảo tàng tỉnh Cà Mau thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm tài liệu, tư liệu cũng như các nhân chứng lịch sử đã từng có công đùm bọc, bảo vệ cố Tổng Bí thư Lê Duẩn trong thời gian bí mật hoạt động ở đây để chỉ đạo phong trào cách mạng miền Nam (năm 1955), đồng thời khởi thảo và hoàn thành “Ðề cương cách mạng miền Nam” - một kiệt tác cách mạng chi phối xuyên suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ.

Trong hồi ký của mình, đồng chí Cao Ðăng Chiếm (nguyên Uỷ viên Trung ương Ðảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ) viết: “Tôi cảm phục anh Ba một lòng gắn bó với Nam Bộ, với miền Nam của Tổ quốc”. Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt từng viết: “Mấy năm gắn bó sống chết với chiến trường Nam Bộ sau Hiệp định Geneve đã giúp anh Ba tổng kết những kinh nghiệm thực tiễn xương máu, làm tiền đề hình thành đường lối đấu tranh của cách mạng miền Nam mà anh thể hiện trong dự thảo Ðường lối cách mạng Việt Nam ở miền Nam”... “Sau này tài liệu đó được quen gọi là Ðề cương cách mạng miền Nam và tư tưởng của nó được thể hiện đầy đủ trong Nghị quyết 15 của Trung ương Ðảng khoá II”.

Nghị quyết 15 khai thông dòng thác cách mạng miền Nam, xua tan những ảo tưởng “thống nhất đất nước bằng thi đua hoà bình giữa hai miền”, tâm lý sợ chiến tranh lan rộng, dao động trước sức mạnh của Mỹ… Qua đó, cả nước đã xác định rõ ràng, dứt khoát: miền Nam là tiền tuyến lớn, miền Bắc là hậu phương lớn.

Trong dòng chảy lịch sử cuộc đời cố Tổng Bí thư Lê Duẩn, mảnh đất Nam Bộ nói chung, Cà Mau nói riêng là một mối duyên nợ “đặc biệt sâu nặng”. Theo ông Phan Minh Tánh, nguyên cán bộ Thanh vận tỉnh Bạc Liêu, nguyên Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Ðảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương, thời kỳ đầu, đồng chí Bí thư Xứ uỷ Nam Bộ Lê Duẩn hoạt động ở Cà Mau, từ năm 1949-1954, có lúc là Bí thư Trung ương Cục miền Nam. Từ năm 1955-1956, đồng chí Lê Duẩn đảm nhận nhiệm vụ Bí thư Xứ uỷ mới thành lập - vẫn ở Cà Mau, nhưng chuyển vào hoạt động bí mật nên ít cán bộ cách mạng có điều kiện gặp.

Ngày 7/2/1955, tại vàm sông Ông Ðốc, huyện Trần Văn Thời, chuyến tàu cuối cùng kéo còi đưa cán bộ hoạt động tại miền Nam tập kết ra Bắc theo tinh thần của Hiệp định Geneve. Người ra đi đưa 2 ngón tay thay cho lời hẹn ước 2 năm sau sẽ quay trở về đoàn tụ trong niềm vui chiến thắng. Trong bối cảnh đó, có một người cũng lên tàu như bao người khác nhưng rồi bí mật bước xuống một con xuồng nhỏ để trở lại bờ. Người cán bộ cao cấp ấy được Ðảng và Bác Hồ chọn làm người ở lại để thực hiện sứ mệnh lịch sử mà chính đồng chí đã tiên đoán trước cục diện và những sóng gió mà con tàu cách mạng Việt Nam phải đương đầu trong hành trình đến bến bờ thống nhất. Ðồng chí Lê Duẩn - người cán bộ đó đã ở lại miền Nam như thế.

Mấy năm sau là thời kỳ đầy thách thức, nguy hiểm đối với anh Ba. Tình hình hết sức căng thẳng, phức tạp. Thế nhưng, cán bộ và Nhân dân Cà Mau đã hết lòng bảo vệ, đùm bọc không để xảy ra bất cứ tình huống bất lợi nào cho quá trình hoạt động cách mạng. Nhắc đến Cà Mau là nhắc đến những đồng chí, đồng đội, người anh em nặng ân tình hơn cả ruột thịt như ông Năm Hắc Hổ, Bông Văn Dĩa, Ba Pháo…

Ðồng chí Lê Duẩn đã nhận một người anh nuôi và coi như người thân trong gia đình là Năm Hắc Hổ (tên thật là Tiết Văn Phát) - một trang hào kiệt đất phương Nam. Năm Hắc Hổ là một người nghĩa hiệp, giỏi võ nghệ và ham săn bắn. Sau khi gặp thầy giáo Phan Ngọc Hiển, ông được thầy giác ngộ cách mạng. Từ đó, Năm Hắc Hổ là học trò cưng của thầy giáo Phan. Ngày 13/12/1940, ông theo thầy Phan Ngọc Hiển dựng cờ khởi nghĩa tại Hòn Khoai. Cuộc khỏi nghĩa thất bại, ông bị đày ra Côn Ðảo. Tại đây, Năm Hắc Hổ gặp đồng chí Lê Duẩn.

Sau khi đồng chí Lê Duẩn bí mật quay trở lại miền Nam đến ở bãi Khai Long, huyện Ngọc Hiển, ông Năm Hắc Hổ cơm nắm lên rừng nhiều ngày cùng với ông Ba Pháo (cũng là bạn tù tại Côn Ðảo) tìm cách chữa khỏi bệnh hen suyễn nặng cho đồng chí Lê Duẩn.

Ðồng chí Lê Duẩn thăm tỉnh Minh Hải vào tháng 9/1978.        Ảnh tư liệu

Sau khi đất nước thống nhất, năm 1978 đồng chí về thăm Minh Hải trong sự chào đón nồng ấm của Ðảng bộ và Nhân dân tỉnh nhà, đến ngày 30/9/1985, đồng chí một lần nữa về thăm Ðảng bộ và Nhân dân Minh Hải, trong đó đặc biệt ông gặp gỡ những người đã có công đùm bọc che chở ông trong những năm kháng chiến ở huyện Ngọc Hiển, Trần Văn Thời, Cái Nước và U Minh.

Với tình cảm thiết tha dành cho “anh Ba”, “ông Chín”, tháng 4/2012, Ðảng bộ tỉnh Cà Mau xuất bản quyển sách “Bí thư Xứ uỷ Nam Bộ, Bí thư Trung ương Cục miền Nam Lê Duẩn hoạt động tại Cà Mau”. Trong lời nói đầu quyển sách, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Ðảng, Bí thư Tỉnh uỷ Cà Mau Dương Thanh Bình nhấn mạnh: “Ðây không phải là loại sách chuyên đề về lý luận. Nội dung cuốn sách này chủ yếu được thể hiện trong những hồi ký sống động miêu tả “con người thật”, “sự việc thật”, phản ánh bản lĩnh, khí phách, tài năng, trí tuệ, phát huy cao độ chủ nghĩa anh hùng cách mạng và lòng trung thành vô hạn của đồng chí Lê Duẩn đối với Ðảng, với Tổ quốc và Nhân dân”./.

Ðoàn Phương Nam

Những "ngôi nhà cách mạng"

Thời chiến tranh chống giặc ngoại xâm, Cà Mau là căn cứ địa đặc biệt quan trọng đối với phong trào cách mạng cả nước. Từ thành thị đến làng rừng có rất nhiều địa điểm ghi dấu ấn, nay là di tích lịch sử cách mạng.

Chuyện xin giống cây vú sữa trồng ở Phủ thờ Bác

Tại Phủ thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, xã Trí Lực, huyện Thới Bình (mọi người thường gọi thân thương là “Phủ thờ Bác xã Trí Lực”), hiện có cây vú sữa được nhân giống từ cây vú sữa của má Lê Thị Sảnh (Ấp 10, xã Trí Phải, huyện Thới Bình) gửi Tiểu đoàn 307 mang ra miền Bắc tặng Bác Hồ trên chuyến tàu tập kết năm 1954. Cây vú sữa này cũng đã cho trái từ mấy chục năm qua, khắc sâu thêm tình cảm thiêng liêng của người dân Cà Mau đối với Bác. Thế nhưng, chuyện xin cây vú sữa mang về trồng như thế nào và từ khi nào, cũng là thắc mắc của nhiều người.

Vụ thảm sát Cái Sắn qua lời kể của nhân chứng U100

Ông Phạm Văn Quang (Hai Quang), Chủ tịch Hội Khuyến học huyện Thới Bình, là người tâm huyết với công tác khuyến học, hầu như khóm, ấp nào trong huyện cũng có bước chân ông. Một hôm, ông phấn khởi điện cho tôi: “Chú biết có ông cụ này tuổi hơn 90, còn minh mẫn lắm, biết rất nhiều chuyện xưa của vùng đất Thới Bình, trong đó có vụ thảm sát ở Cái Sắn. Sắp xếp rồi chú đưa đi gặp cụ”.

Việt Nam trân trọng độc lập, phát triển bền vững

Tuyên ngôn Độc lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố trước quốc dân, đồng bào và toàn thế giới ngày 2/9/1945 đã khẳng định Việt Nam là một quốc gia tự do, độc lập. Ở đó người dân có quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc… Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đến nay chúng ta ngày càng có cơ sở vững chắc để khẳng định sự thật chúng ta đã trở thành nước tự do độc lập, người dân ngày càng ấm no hạnh phúc…

Tự hào 79 mùa thu lịch sử

Cách đây 79 năm, với thắng lợi Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Ðộc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà, ngày 2/9/1945 trở thành ngày Tết độc lập đầu tiên của Tổ quốc trong thời đại Hồ Chí Minh - thời đại của độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; Nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước với ánh sáng chân lý của sự nghiệp cách mạng mà Bác Hồ và Ðảng ta soi đường, dẫn lối. Một mùa thu vạch ngang lịch sử, được lịch sử lựa chọn để đi vào bất tử.

Tri ân hai vị lãnh đạo nghĩa quân

Những ngày tháng Tám lịch sử, chúng tôi có dịp tháp tùng cùng Nhà báo Ðỗ Văn Nghiệp (Sáu Sơn), hiện là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Kể chuyện lịch sử (do Bảo tàng tỉnh thành lập) về thăm, thắp hương tại Khu tưởng niệm hai lãnh đạo nghĩa quân, Ðỗ Thừa Luông - Ðỗ Thừa Tự (toạ lạc tại ấp Bùng Binh, xã Hoà Thành, TP Cà Mau) - Di tích lịch sử cấp tỉnh.

Món quà nghĩa tình tri ân mẹ

Thiêng liêng gì bằng Tổ quốc và mẹ. Mẹ đã cống hiến tuổi xuân, tài sản lớn nhất là chồng, là con cho Tổ quốc. Bằng tấm lòng tôn kính, cảm phục, việc xuất bản quyển kỷ yếu "Bà mẹ Việt Nam anh hùng tỉnh Cà Mau” thể hiện trách nhiệm và là món quà mang nặng nghĩa tình của Ðảng bộ và Nhân dân tỉnh Cà Mau gửi đến các Mẹ Việt Nam anh hùng (VNAH) còn sống, thay nén tâm hương dâng lên những mẹ đã khuất.

Chuyện về liệt sĩ nằm lại vùng đất lửa

Cách đây 5 năm, trong chuyến về nguồn cùng Tỉnh đoàn Cà Mau, đó là lần thứ 3 tôi được đặt chân đến Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn (tỉnh Quảng Trị). Mang theo tấm lòng của người con miền Nam đến thắp nén tâm hương cho những vị anh hùng của Tổ quốc, như một sự tình cờ kỳ diệu, giữa hơn 10 ngàn ngôi mộ liệt sĩ nằm lại ở vùng đất lửa, đoàn chúng tôi bất ngờ tìm được một phần mộ đặc biệt. Ðó chính là nơi an nghỉ của Liệt sĩ Nguyễn Ngọc Xinh, quê tại xã Tân Lộc, huyện Thới Bình.

Những địa chỉ thiêng liêng

Trong 2 cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, lớp lớp những người con Cà Mau lên đường đánh giặc, quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Ðể đổi lấy ngày độc lập, chỉ trên quê hương Cà Mau đã có 17.678 liệt sĩ, 16.467 thương binh, 2.510 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, gần 17 ngàn người đang hưởng trợ cấp hằng tháng.

Làm đẹp địa chỉ đỏ

Trải qua hai cuộc chiến tranh ác liệt, xương máu của lớp lớp thế hệ ông cha đã thấm đẫm trên từng tấc đất quê hương. Ðể tưởng nhớ công ơn các anh hùng liệt sĩ, tại các xã, thị trấn trong huyện Ngọc Hiển đều xây dựng các đài tưởng niệm, nhà bia ghi danh liệt sĩ. Những công trình này vừa thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, vừa góp phần giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang của dân tộc cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.