Dưới ánh sáng Nghị quyết 15 năm 1959 của Trung ương Ðảng, cách mạng miền Nam phát triển rất mạnh mẽ, từ sự kiện “Làng rừng” đến phong trào Ðồng khởi ở Cà Mau đã đẩy phong trào cách mạng sang trang mới, từ xây dựng, giữ gìn lực lượng chuyển sang tiến công địch. Tháng 5/1963, Khu uỷ - Ban Quân sự khu họp đánh giá tình hình và quyết định chọn Cà Mau làm điểm mở đầu cho chiến dịch Thu - Ðông. Hướng đột phá then chốt Nam Cà Mau gồm 2 chi khu: Cái Nước, Ðầm Dơi và các đồn bót chung quanh. Khi nhận được ý định của Quân khu, Ðảng bộ, dân, quân Cà Mau rất háo hức, quyết tâm tiêu diệt quân thù, các lực lượng vũ trang trong tỉnh ngày đêm chuẩn bị để sẵn sàng san bằng đồn bót địch.
Chi khu Ðầm Dơi cách Tiểu khu An Xuyên (nay là TP Cà Mau) khoảng 21 km về hướng Ðông Nam, nằm án ngữ trên sông Ðầm Dơi, gồm 1 tứ giác dinh quận, 1 đồn tam giác được xây kiên cố, quân số khoảng 180 tên.
Chi khu Cái Nước cách Tiểu khu An Xuyên 32 km về hướng Tây Nam, án ngữ trên trục lộ xe Cà Mau - Năm Căn. Chi khu có 2 tứ giác (dinh quận), quân số khoảng 200 tên.
Cứ điểm Chà Là cách thị xã Cà Mau 30 km về hướng Ðông Nam, địch đóng 1 đồn tứ giác - dinh quận, 2 đồn tam giác, quân số khoảng 350 tên.
Ở Chi khu Ðầm Dơi, Chi khu Cái Nước, cứ điểm Chà Là, ngoài súng bộ binh trang bị cho cá nhân, địch còn bố trí nhiều loại hoả lực mạnh như: đại liên, trung liên, cối, pháo...
Ðể đánh thắng địch ở Chi khu Cái Nước, Chi khu Ðầm Dơi và cứ điểm Chà Là; Khu uỷ, Quân khu 9 và Ðảng bộ, dân, quân Cà Mau phối hợp chặt chẽ với nhau, Quân khu sử dụng lực lượng các tiểu đoàn chủ lực của khu, Tỉnh uỷ Cà Mau sử dụng lực lượng bộ đội địa phương tỉnh và dân quân du kích, đảm bảo nguồn hậu cần cho cả lực lượng của Quân khu khi đánh địch trên chiến trường Cà Mau. Khi nhận được ý định của Quân khu phối hợp đánh địch, Tỉnh uỷ tiếp tục phát động lời hiệu triệu, lên án chế độ dã man phát xít của nguỵ quân, nguỵ quyền và phát động Nhân dân hãy vùng lên với phương châm “tự mình làm cách mạng cho mình, đem sức ta mà giải phóng cho ta”.
Tiểu đoàn U Minh hành quân tiêu diệt Chi khu Ðầm Dơi. (Ảnh tư liệu)
Chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là đã giáng một đòn chí mạng vào bộ máy nguỵ quân, nguỵ quyền của địch ở Cà Mau, là 1 trong 7 trận thắng lớn của miền Nam năm 1963. Ta đã tiêu diệt nhiều sinh lực địch, gỡ nhiều đồn bót và phá tan nhiều khu, “ấp chiến lược” của địch. Vùng giải phóng Cà Mau được mở rộng, nối 17 xã ở Nam Cà Mau và hàng chục xã ở Bắc Cà Mau. Chiến thắng Chi khu Cái Nước - Ðầm Dơi là trận thắng đầu tiên trong miền Nam cùng một thời điểm ta diệt 2 chi khu. Trận thắng Chà Là ta tiêu diệt nhiều máy bay nhất lúc bấy giờ ở miền Nam, mang ý nghĩa nhiều mặt, vừa về công đồn, diệt viện, phá càn, hạ máy bay, vừa về tiêu diệt sinh lực địch, mở rộng vùng giải phóng... Chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là chứng minh lực lượng vũ trang của ta đã phát triển mạnh. Lần đầu tiên ta đánh cùng lúc 2 chi khu, mở màn cho lực lượng vũ trang đánh vào các chi khu của địch; đồng thời cổ vũ mạnh mẽ phong trào phá ấp chiến lược của địch trên khắp chiến trường Cà Mau.
Diệt Chi khu Cái Nước. (Ảnh tư liệu)
Từ chiến thắng cho chúng ta bài học kinh nghiệm trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay. Ðó là, quán triệt tư tưởng tiến công, táo bạo, dám đánh và sáng tạo ra nhiều cách đánh đạt hiệu quả chiến đấu, chiến dịch cao. Phát huy sức mạnh tổng hợp của 3 thứ quân, 3 mũi giáp công, kết hợp đánh điểm, diệt viện, phá ấp chiến lược và phát động quần chúng nổi dậy, kết hợp chặt chẽ với đánh hiểm, đánh đau vào hậu cứ phía sau địch, tạo thành thế căng kiềm địch giành thắng lợi lớn.
Chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là thể hiện sự chuẩn bị chu đáo về lực lượng, vũ khí trang bị, huy động sức người, sức của tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng... Từ đó, dân, quân Cà Mau đoàn kết một lòng cùng các đơn vị của Quân khu giáng một đòn chí mạng vào nguỵ quân, nguỵ quyền trên chiến trường Cà Mau, đánh bại các chiến thuật tân kỳ của địch, tạo điều kiện thuận lợi cho phong trào quần chúng nổi dậy 3 mũi tiến công địch, không ngừng phát triển, giữ vững và mở rộng vùng giải phóng.
Xác định được đúng thời cơ thuận lợi, mạnh dạn khắc phục khó khăn, liên tục tiến công bằng cách đánh bồi, đánh nhồi, phối hợp chiến trường trên diện rộng, căng kiềm địch buộc chúng phải phân tán đối phó. Trong chỉ đạo chiến dịch cần phải đánh thắng trận mở đầu giòn giã mới tạo khí thế cho chiến dịch và phong trào chung phát huy thắng lợi. Chủ động tiến công tạo thế trận chiến tranh Nhân dân mạnh mẽ, rộng khắp, buộc địch phải đánh theo ý định của ta. Rèn luyện cho bộ đội đánh được trên tất cả các địa hình đồng bằng, sông nước, nhiều kênh rạch.
Một góc thị trấn Cái Nước hôm nay. Ảnh: LÊ TRỌNG PHÚC
60 năm trôi qua, Cà Mau hôm nay đang hừng hực sức sống mới, tự hào về quá khứ, xây dựng tương lai tươi đẹp để xứng đáng với sự hy sinh của các anh hùng liệt sĩ. Thời gian đi qua nhưng dư âm oai hùng, bất khuất của chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là sẽ còn sống mãi trong lòng dân tộc./.
Ðại tá Nguyễn Văn Hùng
Xem thêm bình luận