Phiên chất vấn tại Quốc hội đang diễn ra với rất nhiều vấn đề nóng hổi được các đại biểu Quốc hội đặt ra với các thành viên Chính phủ. Trong đó có một vấn đề bức xúc được các ĐBQH đặt ra: Tại sao Việt Nam để mất lợi thế lớn nhất của chính mình ngay trên sân nhà - lợi thế về nông nghiệp?
Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Trần Du Lịch (TP. HCM) nhắc lại điều mà từ lâu chúng ta đã nói: Lợi thế lớn nhất của Việt Nam vẫn là nông nghiệp, hiểu nghĩa rộng bao gồm cả ngư nghiệp và rộng hơn nữa là kinh tế biển. Tuy nhiên, thêm một lần nữa ĐB Trần Du Lịch phải xót xa vì dường như bài toán phát triển này chưa được đặt ra một cách tổng thể. Đã có nhiều chính sách, đề án về phát triển nông nghiệp, nhưng không giải quyết được tình hình, không giải quyết được vấn đề như mong muốn. Để rồi, người nông dân Việt Nam cứ mãi lâm vào tình cảnh luẩn quẩn “được mùa mất giá, được giá mất mùa”.
![]() |
Đưa cơ giới hóa vào nông nghiệp. Ảnh: B.T |
Có quá nhiều ví dụ từ thực tiễn để thấy điệp khúc “được mùa mất giá, được giá mất mùa” cứ lặp đi lặp lại hàng năm. Việt Nam cần 6 triệu tấn bắp để chăn nuôi nhưng chủ yếu phải nhập. Vì bắp sản xuất trong nước giá thành cao hơn nhập khẩu (nhập 5.600 đồng/kg nhưng sản xuất trên 6.000 đồng/kg). Bộ NN&PTNT chỉ đạo làm bắp 200.000ha ở ĐBSCL nhưng bắp không bán được. Lý do là chúng ta đã không quan tâm đến vấn đề phương thức sản xuất. Nếu không thay đổi phương thức sản xuất thì không đưa khoa học - công nghệ, tín dụng vào được. Điều này dẫn tới không giảm giá thành cho sản phẩm nông nghiệp. Nghịch lý là Việt Nam lại đang có 12 sản phẩm nông nghiệp về năng suất sinh học đứng đầu thế giới. Năng suất sinh học đứng đầu thế giới nhưng tại sao vẫn nghèo - đó là câu hỏi khiến nhiều ĐBQH ưu tư.
Đó chỉ là một trong số hàng loạt ví dụ cho thấy Việt Nam đang để mất dần lợi thế lớn nhất của mình về nông nghiệp. Đây cũng là bài học ngậm ngùi của cây thanh long, hạt cà phê, con cá tra... trong những năm qua. Là sự cay đắng của biết bao người khi mỗi một năm lại phải nhìn thấy cảnh những xe tải dưa hấu, vải thiều... của Việt Nam bị ùn ứ, thối rữa nơi cửa khẩu biên giới Trung Quốc. Quẩn quanh vẫn là bài toán “được mùa mất giá, được giá mất mùa”, người nông dân vẫn chịu thiệt thòi nhất và họ vẫn phải đang “tự bơi” trong sản xuất và thị trường tiêu thụ.
Thực tế, trong chuỗi hoạt động từ sản xuất đến thu mua, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông sản chưa có sự gắn kết hiệu quả, từ đó dẫn đến các hệ lụy người nông dân phải chịu thiệt thòi trong trao đổi, giao dịch hàng hóa nông sản. Hàng loạt các hệ lụy khác cũng từ đó mà ra, đặc biệt là việc không xây dựng được thương hiệu nông sản Việt Nam. Ngay đến mặt hàng nông sản điển hình nhất là gạo Việt Nam thì đến nay chúng ta vẫn chưa khẳng định được thương hiệu, bởi giá gạo Việt Nam vẫn thấp nhất trong khu vực. Người nông dân vẫn tự hỏi, biết đến khi nào hạt gạo Việt Nam mới đủ sức cạnh tranh với gạo Thái Lan hoặc Indonesia?
Vì vậy, làm sao để gắn kết hơn giữa các doanh nghiệp, công nghiệp chế biến với người sản xuất? Làm sao để tăng cường sự liên kết giữa nhà nông, nhà sản xuất, nhà doanh nghiệp, nhà ngân hàng và nhà tiêu thụ? Đó vẫn là những câu hỏi lớn đối với ngành Nông nghiệp Việt Nam. Đó cũng là điều mà các ĐBQH đều yêu cầu Chính phủ cần phải có chính sách giải pháp cụ thể hơn, quyết liệt hơn để việc tiêu thụ hàng nông sản, thủy sản của người nông dân hanh thông và đảm bảo có lãi 30%. Chỉ khi làm được điều đó thì Việt Nam mới không bị mất lợi thế về nông nghiệp, ngay chính trên sân nhà của mình.
LÂM NGUYÊN