Mới đây, một nhóm nghiên cứu đã tiến hành nghiên cứu “Gánh nặng tài chính của hút thuốc lá đối với hộ gia đình” nhằm mục tiêu nghiên cứu, tập hợp những bằng chứng về gánh nặng kinh tế, tài chính của thuốc lá gây ra đối với hộ gia đình; bằng chứng về tình trạng hút thuốc, tỷ lệ chi tiêu cho thuốc lá so với các chi tiêu cơ bản khác; tỷ lệ nghèo và bất bình đẳng do thuốc lá gây ra…
 |
| Mít-tinh phòng chống tác hại của thuốc lá. Ảnh: B.T |
Ước tính bằng cách tính tổng số sản xuất trong nước và số thuốc lá nhập lậu (xuất khẩu thuốc lá chưa đáng kể) cho thấy năm 1988, sản lượng thuốc lá của sản xuất trong nước là 2,14 tỷ bao, thuốc nhập lậu ước tính là 200 triệu bao. Như vậy tổng chi thuốc lá tại Việt Nam là 5.834 tỷ đồng. Dựa trên kết quả khảo sát mức sống dân cư, ước tính dựa vào chi trung bình của người hút thuốc và số lượng người hút thuốc tại Việt Nam cho thấy, tổng số tiền chi mua thuốc lá tại Việt Nam năm 1998 là 6.564 tỷ đồng. Dựa vào ĐTYTQG, tỷ lệ hút thuốc của nam giới là 38,8%, số nam giới độ tuổi 15 trở lên là 31 triệu người, và chi thuốc lá trung bình của một người hút thuốc là 682.800 đồng/năm; ước tính số tiền chi tiêu cho thuốc lá là 8.213 tỷ đồng năm 2002.
Do kết quả khảo sát mức sống dân cư và ĐTYTQG khác nhau nên xu hướng về tỷ lệ hút thuốc chưa được khẳng định. Theo kết quả từ cuộc ĐTYTQG cho thấy, tỷ lệ hút thuốc của nam giới trên 15 tuổi là 56,1%, còn của nữ giới là 1,8%. Tỷ lệ hút thuốc trong các nhóm nghèo cao hơn nhiều so với các nhóm giàu ở cả khu vực thành thị và khu vực nông thôn. Còn nếu xét theo loại thuốc hút thì tỷ lệ hút thuốc lá cao hơn trong nhóm giàu và tỷ lệ hút thuốc lào cao hơn trong nhóm nghèo. Phần lớn những người hút thuốc bắt đầu hút thuốc trong độ tuổi 15 - 25, và người nghèo bắt đầu hút thuốc sớm hơn người giàu. Tỷ lệ bỏ thuốc tăng lên rõ ràng ở nhóm chi tiêu nhiều hơn.
Gánh nặng chi tiêu cho thuốc lá lớn hơn đối với hộ gia đình nghèo. Tỷ lệ chi thuốc lá so với chi giáo dục của nhóm nghèo là 150,7%, của nhóm cận nghèo là 108,2%, của nhóm trung bình là 94,2%, của nhóm cận giàu là 68,1% và của nhóm giàu là 46,4%. Khuynh hướng tương tự cũng được thể hiện rõ ở tỷ lệ chi cho thuốc lá so với chi cho chăm sóc sức khỏe và tổng chi tiêu ở các nhóm chi tiêu khác nhau. Kết quả phân tích bằng mô hình hồi quy cho thấy, chi tiêu cho thuốc lá có tương quan ngược chiều với chi cho thực phẩm, giáo dục và tổng chi tiêu của hai nhóm nghèo và cận nghèo. Ngược lại, chúng có quan hệ thuận chiều ở hai nhóm cận giàu và giàu.
Thuốc lá là nguyên nhân làm nhiều hộ gia đình rơi vào nhóm nghèo. Nếu số tiền chi tiêu cho thuốc lá được sử dụng cho mua lương thực thực phẩm cho gia đình thì 11,2% trong số hộ gia đình nghèo sẽ thoát nghèo. Tiêu dùng thuốc lá không chỉ gây nên nghèo đói mà còn làm tăng khoảng cách của bất bình đẳng, tăng khoảng cách giàu nghèo…
Nghiên cứu cho thấy rõ gánh nặng tài chính đối với hộ gia đình nghèo. Sự xói mòn chi tiêu của hộ do chi cho thuốc lá là điều cần được nhấn mạnh trong giáo dục truyền thông về tác hại của thuốc lá. Hộ nghèo cần là đối tượng đích quan trọng trong các chương trình giáo dục truyền thông phòng chống tác hại của thuốc lá.
Tiểu My (tổng hợp)
Xem thêm bình luận