Thứ tư, 5-11-25 08:47:48
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Hình tượng người thương binh, liệt sĩ trong văn học nghệ thuật

Báo Cà Mau

Trở về cuộc sống đời thường, người thương binh dẫu mang trên mình vết thương của chiến tranh, nhưng họ vẫn hiên ngang trước sóng gió cuộc đời và góp sức dựng xây quê hương giàu đẹp. Những phẩm chất cao quý ấy đã gợi lên cảm hứng cho nhiều thi sĩ, nghệ sĩ… “xứ cơ cầu” sáng tạo nên các tác phẩm văn học nghệ thuật (VHNT) bình dị mà độc đáo đến lạ!

Khi người thương binh, liệt sĩ đi vào VHNT

Người nữ anh hùng Lê Thị Riêng là một trong những nhân vật lịch sử đã đi vào tác phẩm VHNT một cách mượt mà. Có thể cuộc đời ngắn ngủi và “sự nghiệp cách mạng” của chị chưa dễ dàng thâm nhập vào ý thức của thế hệ trẻ khi tìm hiểu về lịch sử. Nhưng những ca từ mộc mạc của giai điệu hò - xự - xang - xê - cống đặc trưng của xứ Bạc Liêu trong bài ca cổ “Lời thơ cho con” (tác giả Vưu Long Vỹ) có lẽ đã làm được điều đó.

Vở cải lương “Sắc hoa đồng đội” của tác giả Quốc Khánh khắc họa sắc nét hình tượng người lính trong thời bình. Ảnh: N.V

Đây chỉ là một ví dụ trong nhiều tác phẩm VHNT mà hình tượng người thương binh, liệt sĩ được lột tả một cách sắc nét. Không ca ngợi suông, mà tác phẩm VHNT đều được các tác giả nhìn vào thực tế, rồi khắc họa nên hình tượng người thương binh, liệt sĩ thật đáng khâm phục. Bom đạn, khói lửa chiến tranh có nghiệt ngã đến mấy thì họ vẫn đủ dũng khí đương đầu và vượt qua. Và dẫu cuộc sống hôm nay của nhiều thương binh vẫn còn khó khăn, nhưng chính ý chí của thế hệ lính Cụ Hồ đã trui rèn cho họ đủ bản lĩnh để vươn lên và không ngừng hoàn thiện mình để làm gương cho thế hệ sau noi theo… Đó là tất cả những gì mà các tác phẩm VHNT đã chuyển tải. “Một thời để nhớ”, “Sắc hoa đồng đội”, “Nghĩa tình người lính”… là những vở cải lương đã sử dụng “chất liệu” người thương binh “tàn nhưng không phế” mà tác giả, đạo diễn Quốc Khánh xây dựng khá thành công. Những câu chuyện của tác giả, đạo diễn Quốc Khánh đã “lấy nước mắt” khán giả bởi những khó khăn, trắc trở mà những người thương binh phải đối mặt trong đời sống thời bình. Rồi nỗi nhớ về chiến trường, về đồng đội bao giờ cũng làm họ quay quắt, khắc khoải bên những kỷ vật thời chiến. Họ sống bằng lý tưởng rất riêng và họ không cho phép mình được gục ngã bởi những khó khăn nhỏ nhặt!

Bài ca cổ “Người không di ảnh”, “Niềm riêng của mẹ”, bút ký “Đi tìm con sáo tật nguyền”, tiểu phẩm “Tờ di chúc”… cũng là những tác phẩm VHNT mà tác giả Vưu Long Vỹ chọn hình tượng người thương binh, liệt sĩ để chấp bút và dàn dựng. Khi trình làng, những tác phẩm này đều để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người mộ điệu nghệ thuật. Hay những ca khúc viết về Anh - người lính Cụ Hồ mà nhiều nhạc sĩ như: Thế Phương, Hoàng Tươi, Thanh Tâm… đều truyền đến cho khán giả cảm xúc khó tả về những người lính dũng khí, ngoan cường.

Không chỉ là ca ngợi…

Đối với nhiều tác giả, nhạc sĩ, thi sĩ... việc lấy “chất liệu” người thương binh, liệt sĩ để sáng tạo không chỉ nhằm thỏa niềm đam mê sáng tác VHNT, mà họ còn muốn cho tác phẩm của mình thực hiện một sứ mệnh cao quý khác: ca ngợi người thương binh, liệt sĩ để động viên, khuyến khích những người may mắn còn sống sau cuộc chiến tiếp tục cống hiến sức mình xây quê hương giàu đẹp. Đồng thời, thông qua VHNT làm cầu nối để thế hệ trẻ có thể hiểu một cách sâu sắc về lịch sử quê hương mình.

Đa số các tác phẩm VHNT viết về người thương binh, liệt sĩ đều cùng mang ý nghĩa như thế! Từ ca cổ, cải lương, kịch, đến thơ, nhạc, bút ký..., hình tượng người thương binh, liệt sĩ bao giờ cũng được các tác giả “đặc tả” bằng nét bút rạng niềm tin. Vẻ đẹp tâm hồn của họ đi vào thơ ca một cách trong sáng, và truyền đến khán giả, độc giả thứ tình cảm rất thiêng liêng. Để từ đó gợi lên trong lòng thế hệ trẻ niềm cảm phục trước sự hy sinh thầm lặng mà cả một thế hệ đã đánh đổi máu xương vì tự do của dân tộc và tự hào trước những con người dù một phần thân xác đã gửi lại chiến trường, nhưng vẫn hiên ngang, lạc quan trong cuộc sống hiện tại.

Khách quan mà nói, tác phẩm VHNT của Bạc Liêu về người thương binh, liệt sĩ thật sự chưa nhiều. Vì vậy, để hình ảnh những con người của một thời hào hùng ấy có thể trường tồn với thời gian, đặc biệt là để làm dồi dào, phong phú cho mảng VHNT viết về người thương binh, liệt sĩ, nên chăng phát động phong trào sáng tác VHNT về đề tài này trong toàn tỉnh, nhất là trong trường học, để học sinh, sinh viên có ý thức tìm hiểu về lịch sử hơn, cũng như chắp cánh cho VHNT vươn xa hơn đến nhiều tầng lớp trong xã hội!

Ngọc Trân

Câu lạc bộ Cao niên – Sống vui, sống khỏe, sống có ích

Trải qua 2 thập kỷ hình thành và phát triển, Câu lạc bộ (CLB) Cao niên thuộc Trung tâm Văn hoá tỉnh khẳng định sức sống bền bỉ của mái nhà chung - nơi những người đã đi qua tuổi trẻ vẫn cháy hết mình với đam mê nghệ thuật, lan toả niềm vui sống và tinh thần cống hiến.

Nét đặc sắc của tín ngưỡng thờ Bà Thiên Hậu ở Cà Mau

Trong dòng chảy văn hoá tại vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc, tín ngưỡng thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu (còn gọi là Bà Thiên Hậu) của cộng đồng người Hoa đã trở thành một nét sinh hoạt tâm linh đặc sắc, góp phần quan trọng trong việc định hình bản sắc văn hóa Cà Mau. Tín ngưỡng này, với tâm điểm là Lễ hội Vía Bà Thiên Hậu, không chỉ là nơi gửi gắm ước vọng an lành mà còn là minh chứng sống động cho sự giao thoa văn hóa các dân tộc Kinh – Khmer – Hoa tại địa phương.

“Mong đợi… ngày sếu trở về”

Vừa qua, tại Ðường Sách TP Hồ Chí Minh (đường Nguyễn Văn Bình, phường Sài Gòn), diễn ra Lễ khai mạc triển lãm và giới thiệu sách ảnh “Sếu đầu đỏ”, với chủ đề “Mong đợi... ngày sếu trở về”, của tác giả - Nghệ sĩ Nhiếp ảnh (NSNA) Nguyễn Trường Sinh.

Bất khuất Nọc Nạng

Có dịp về Cà Mau, du khách hãy ghé qua Di tích Quốc gia Nọc Nạng tại phường Giá Rai, sẽ được nghe kể về trận chiến đẫm máu của gia đình Mười Chức để bảo vệ hạt lúa, thửa ruộng quê hương năm 1928. Ðã gần thế kỷ trôi qua, tinh thần bất khuất trước kẻ thù của những nông dân chất phác nhưng mang khí phách anh hùng mãi là niềm tự hào của xứ sở.

Tiềm năng du lịch văn hoá từ ngôi chùa cổ

Toạ lạc tại ấp Đường Đào, xã Hồ Thị Kỷ, chùa Rạch Giồng (chùa Serymengcol) là một trong những ngôi chùa Khmer Nam tông có lịch sử lâu đời ở tỉnh Cà Mau. Trải qua hơn 230 năm hình thành và phát triển, ngôi chùa không chỉ là trung tâm tín ngưỡng của đồng bào Khmer, mà còn là nơi lưu giữ những giá trị đặc sắc về văn hoá, kiến trúc và nghệ thuật dân gian Nam Bộ.

Về miền biên viễn

Anh Nguyễn Văn Huy vốn mê nhiếp ảnh từ nhỏ, thầm ấp ủ ước mơ sắm được chiếc máy ảnh cho riêng mình. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, anh chưa thể thực hiện đam mê này. Mãi đến năm 2020, ở tuổi gần 50, anh mới bắt đầu chạm vào nhiếp ảnh.

Vùng đất của những lễ hội và di sản văn hoá

Cùng đoàn kết, cộng cư lâu đời trên mảnh đất Cà Mau, 3 dân tộc Kinh - Khmer - Hoa anh em đã kiến tạo cho quê hương cực Nam Tổ quốc nền văn hoá đậm đà bản sắc, đa dạng và độc đáo, vun đắp nền tảng tinh thần xã hội vững chắc, khơi dậy sức mạnh nội sinh để Cà Mau vững bước trên hành trình mới - hành trình cùng cả nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

“Cà Mau - Dấu ấn thời đại” - Rực rỡ chương trình nghệ thuật chào mừng thành công Đại hội  

Tối 18/10, tại Quảng trường Hùng Vương (phường Bạc Liêu), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 (Đại hội), với chủ đề “Cà Mau dấu ấn thời đại”.

Khánh thành Di tích Chiến thắng Đầm Dơi - Cái Nước - Chà Là

Sáng 15/10, Di tích Chiến thắng Đầm Dơi - Cái Nước - Chà Là chính thức được khánh thành. Đây là một trong 11 công trình, dự án chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ I.

Truyền dạy nghệ thuật Khmer và Hoa cho hơn 100 học viên

Sáng 15/10, hơn 100 học viên là nghệ nhân, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số cùng người Khmer và người Hoa sinh sống tại các xã, phường có điểm du lịch trên địa bàn tỉnh tham dự lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng truyền dạy nghệ thuật cổ truyền do Sở VHTT&DL tỉnh phối hợp với Trường Đại học Bạc Liêu tổ chức.