Hội thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng lần thứ I (2014 - 2015): Những điều cần rút ra

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn đời sống và từ những vật dụng đơn giản, các bạn trẻ đã tạo ra những sản phẩm độc đáo phục vụ cộng đồng. Đó cũng là ưu điểm nổi bật tại hội thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng lần thứ I (2014 - 2015).

Ban tổ chức cuộc thi trao giải Khuyến khích cho các em học sinh.Ảnh H.T

Tận dụng vỏ lon bia, lon nước ngọt và dựa vào sự quan sát, theo dõi về tập tính, lối sống của loài chuột, nhóm tác giả Nguyễn Tuấn Duy và Tô Lê Hoàng Huy (học sinh Trường THPT Giá Rai) đã đưa ra giải pháp “Bẫy chuột bằng lon bia”. So với các phương pháp khác, bẫy chuột bằng lon bia có ưu điểm là chi phí thấp, không ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người. Các lon bia, lon nước ngọt sau khi được mài bỏ nắp, đem cố định bằng cách vùi xuống đất quay miệng lon lên thẳng đứng sao cho miệng lon cao hơn mặt đất khoảng 2cm, cho thức ăn vào đáy lon và xung quanh miệng lon. Khi chuột ăn thức ăn trong lon thì cắm đầu vào đáy lon, 2 chân sau không có điểm tựa và đầu không quay lại được, nên chuột không thể thoát ra khỏi lon. Do đó, có thể bắt được số lượng chuột đáng kể mà không tốn nhiều công sức. Cùng với sáng kiến “Trà xanh trừ muỗi” của nhóm học sinh Trường THPT Chuyên Bạc Liêu, sáng kiến bẫy chuột bằng lon bia đã đoạt giải Nhì tại hội thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng lần thứ I (không có giải Nhất). Ngoài ra, 2 sáng kiến này còn đoạt giải Khuyến khích cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc.

Đây là cuộc thi sáng tạo lần đầu do Liên hiệp các hội KH-KT phối hợp với Tỉnh đoàn, Sở GD-ĐT tổ chức dành cho thanh thiếu niên nhi đồng nhằm tạo sân chơi bổ ích, lý thú về khoa học. Các sáng kiến gửi về dự thi tập trung ở các lĩnh vực gần gũi với đời sống học sinh: đồ dùng học tập, phần mềm tin học, sản phẩm thân thiện với môi trường, các dụng cụ sinh hoạt gia đình, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế. Trong tổng số 17 giải pháp dự thi, Ban tổ chức đã chọn 7 giải pháp để trao giải, gồm 2 giải Nhì, 1 giải Ba và 4 giải Khuyến khích. Theo đánh giá của Ban tổ chức, bên cạnh những ưu điểm, hội thi vẫn còn một số hạn chế. Đó là chưa thu hút đông đảo thanh thiếu niên nhi đồng tham gia. So với tổng số 130.000 học sinh THCS, THPT trong tỉnh thì con số 33 tác giả dự thi với 17 sản phẩm là khá khiêm tốn. Một số tác phẩm dự thi tuy ấn tượng, nhưng ít ý tưởng mới, tính sáng tạo không nhiều…

Một vấn đề đặt ra trong hội thi là tính ứng dụng của những sáng tạo sau khi được xếp loại, trao giải? Đơn cử như 2 sáng kiến “Trà xanh trừ muỗi” và “Bẫy chuột bằng lon bia”. Ưu điểm của những sáng kiến này là không độc hại đối với con người, không gây hại môi trường, vật dụng đơn giản, dễ làm; tuy nhiên làm sao để đưa những sáng kiến ấy vào đời sống vẫn là chuyện cần bàn. Để không lãng phí công sức cũng như khích lệ tinh thần sáng tạo của thanh thiếu niên nhi đồng, thiết nghĩ các đơn vị chức năng cần có giải pháp giúp những ý tưởng của các bạn trẻ hoàn thiện hơn nữa để sớm ứng dụng vào thực tiễn.

Tuấn Anh