Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn là một trong những sự kiện môi trường quan trọng được Liên Hiệp Quốc phát động trên phạm vi toàn cầu, với mục tiêu để cộng đồng dân cư trên thế giới liên kết lại cùng tham gia bảo vệ môi trường. Năm 2015, với chủ đề: “Hãy hành động vì môi trường nông thôn bền vững” nhằm nhấn mạnh vai trò quan trọng của khu vực nông thôn hướng đến một nền sản xuất tiên tiến và phát triển bền vững.
VẪN CÒN KHÓ KHĂN
Chủ đề của năm 2015 đã phản ánh sự cấp thiết và cần có ngay các giải pháp để ứng phó với những thách thức do quá trình sản xuất tạo ra. Đó là nạn ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí... làm ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và cuộc sống của người dân ở vùng nông thôn.
![]() |
![]() |
* Xử lý phân loại rác tại bãi rác tập trung ở thị trấn Châu Hưng (huyện Vĩnh Lợi). * Lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật sẽ gây ô nhiễm môi trường nông thôn. Ảnh: Lâm Hỷ |
Phần lớn lượng rác thải chủ yếu được xử lý bằng hình thức đốt, chôn lấp, hoặc thải trực tiếp xuống các con sông lớn, kênh nội đồng. Riêng các xã nông thôn mới, trung tâm các huyện tuy có tổ chức thu gom rác thải, nhưng hình thức xử lý vẫn còn thô sơ, gây ô nhiễm môi trường. Việc xả thải một cách bừa bãi dẫn tới tình trạng ô nhiễm môi trường cục bộ tại các khu vực nông thôn, làm ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng, suy giảm các loài thủy sinh và mất cân bằng hệ sinh thái...
Cùng với rác thải, tài nguyên nước cũng được xếp vào nhóm bị lạm dụng khai thác và ô nhiễm do quá trình sản xuất tạo ra. Đơn cử như việc đua nhau khoan giếng nước ngầm phục vụ nuôi tôm, trồng màu và sinh hoạt gây cạn kiệt, ô nhiễm nguồn nước ngầm. Theo thống kê, Bạc Liêu có hơn 104.600 giếng khoan và lưu lượng khai thác 257.918m3 nước/ngày.
Thêm vào đó, việc sử dụng các loại hóa chất cấm, độc hại trong sản xuất lúa, nuôi trồng thủy sản và việc thiếu ý thức trong xả thải ra môi trường của các doanh nghiệp, hộ nông dân cũng làm cho tình trạng ô nhiễm nguồn nước, đất ngày càng trở nên nặng nề.
VÌ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
Theo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đến năm 2020 và tầm nhìn 2030, Bạc Liêu sẽ phải đối đầu với nhiều thách thức do quá trình phát triển tạo ra. Theo tính toán của các nhà khoa học, đất nông nghiệp sẽ giảm còn khoảng 3.765ha, nhưng giá trị sản xuất nông nghiệp phải tăng cao. Do vậy, phải tăng cường sử dụng đất lên gấp 2,5 lần và kéo theo đó là các loại thuốc bảo vệ thực vật cũng tăng theo. Hay trong nuôi trồng thủy sản, với hơn 100.000ha áp dụng các mô hình nuôi tôm CN-BCN và quảng canh sẽ phát sinh khoảng 13.500m3 nước thải/ha/vụ và có khoảng 200 tấn bùn thải/ha/vụ. Với diện tích nuôi như trên, mỗi năm sẽ có hơn 2 tỷ mét khối nước thải và 5,4 triệu tấn bùn đáy ao nuôi có chứa các hoại hóa chất phục vụ nuôi trồng thải ra môi trường. Bên cạnh đó, quá trình chuyển dịch cơ cấu sản xuất theo hướng giảm dần sản xuất nông nghiệp, phát triển công nghiệp, xây dựng, thương mại... cũng tạo thêm áp lực đối với khu vực nông thôn. Đây thật sự là áp lực nặng nề và sẽ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, nếu như không có ngay các giải pháp ứng phó, chung tay hành động ngay từ bây giờ.
Để phát triển bền vững và góp phần bảo vệ môi trường nông thôn, thời gian qua Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách phát triển nông nghiêp - nông thôn. Trong đó, đặc biệt quan tâm đến giữ gìn và bảo vệ môi trường nông thôn. Cũng như trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM), bảo vệ môi trường nông thôn được xác định là một nhiệm vụ trọng tâm trong thực hiện 19 tiêu chí về xây dựng NTM. Qua đó cho thấy việc nâng cao ý thức, tăng cường đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường không chỉ mang ý nghĩa sống còn, mà còn góp phần cho phát triển bền vững trong tương lai.
THANH BÌNH