Loại hình tín dụng “đen” hiện đang phát triển mạnh theo kiểu “núp bóng” ngân hàng, công ty tài chính. Các “tổ chức tín dụng” này thường mời chào với thủ tục cho vay đơn giản, nhanh, gọn thông qua những tờ rơi dán trên tường, cột điện và rải rác khắp các tuyến đường, ngõ hẻm... Thế nhưng, vì nhiều lý do, một khi đã lỡ dính tín dụng “đen” thì người vay phải oằn vai gánh khoản nợ “khủng” với mức lãi suất “cắt cổ”.
Một công ty tài chính quảng cáo cho vay trên mạng xã hội với lãi suất cao. Ảnh: H.H
Tín dụng hay vay nặng lãi?
Gọi đến số điện thoại in trên tờ rơi được dán gần khu vực chợ đêm (phường 3, TP. Bạc Liêu) với nhu cầu cần vay 30 triệu đồng, chúng tôi được hướng dẫn đến Công ty P.H.T nằm ở gần cuối chợ đêm để làm thủ tục. Đón chúng tôi trong ngôi nhà hai tầng với nội thất sang trọng và đầy đủ tiện nghi là 3 người đàn ông mặt mày dữ tợn, tay chân đầy hình xăm... Một người cho biết: “Công ty tài chính của chúng tôi chỉ cho vay đối với những người có hộ khẩu tại TP. Bạc Liêu với mức lãi suất là 20%/tháng. Công ty sẽ giữ lại hộ khẩu gốc, cứ 5 ngày nhân viên của công ty sẽ đến nhà thu tiền một lần. Khi nào khoản nợ được thanh toán xong thì công ty sẽ gửi trả lại giấy tờ cho khách hàng. Cần lưu ý là nếu đóng trễ hạn kỳ thì mức phí phạt sẽ từ 100.000 - 500.000 đồng/ngày, tùy vào số tiền khách hàng vay”. Ngoài ra, Công ty P.H.T còn có nhiều hình thức vay để khách hàng lựa chọn như: vay theo giấy tờ xe, tiền góp ngày, góp nửa tháng..., tùy theo hình thức vay nhưng lãi suất thấp nhất cũng 20%, gấp 10 lần mức lãi suất quá hạn theo Bộ luật Dân sự.
“Núp bóng” ngân hàng, công ty tài chính
Theo nhân viên một ngân hàng cho biết, đa phần các công ty tài chính này đều không có địa chỉ trụ sở rõ ràng, hoặc không có chi nhánh tại địa phương. Để tránh rủi ro, các công ty này đều mua bảo hiểm các gói cho vay để tránh rủi ro; nếu người vay “xù nợ” thì công ty bảo hiểm (là các băng nhóm xã hội đen núp bóng) sẽ chi trả lại tiền cho công ty tài chính. Công ty bảo hiểm sẽ truy lùng, tìm mọi cách, thậm chí buộc người vay phải bán tài sản (nếu có) để trả nợ.
Chúng tôi tìm gặp tư vấn viên của Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng để nhờ tư vấn thủ tục vay tiền mặt. Khi nghe chúng tôi hỏi trụ sở chính của công ty nằm ở đâu và chi nhánh Bạc Liêu nằm ở địa chỉ nào, thì nhân viên tư vấn tỏ vẻ ấp úng cho qua, không có câu trả lời rõ ràng. Hiện nay, không chỉ có mặt tại các cửa hàng kinh doanh, mua sắm mà các công ty tài chính kiểu này còn rầm rộ quảng cáo trên các trang mạng xã hội “núp bóng” với các tên: Công ty TNHH MTV TMDV Vạn An Phát, Công ty TNHH hỗ trợ tài chính QB CREDIT... Chỉ cần khách hàng đăng ký thông tin qua mạng Internet thì nhân viên của các tổ chức tín dụng này sẽ liên hệ làm thủ tục qua online một cách tiện lợi, nhanh chóng.
Đơn cử như trường hợp vay tiền tại Công ty TNHH MTV TMDV Vạn An Phát, với số tiền vay 2,5 triệu đồng, sau 7 ngày, khách hàng phải trả cho phía công ty hơn 2,7 triệu đồng. Chưa hết, ngoài tiền lãi, công ty còn yêu cầu mức phí 600.000 đồng cho một khoản vay lãi suất. Tổng cộng số tiền tính ra lên đến 32%/tuần.
Bất chấp thủ đoạn để đòi nợ
Cách đây không lâu, một tiểu thương mua bán tại chợ phường 2 vì cần trả tiền cá cho chủ vựa đã vay của Công ty P.H.T 50 triệu đồng với mức lãi suất 20%, thời gian trả trong vòng 50 ngày. Đến ngày thứ 20, do buôn bán ế ẩm, chị N.T.A xin khất nợ nhưng phía cho vay không đồng ý và bắt chị phải đóng thêm phần phí nợ quá hạn. Chị N.T.A phản đối vì mức lãi suất “cắt cổ”, vậy là Công ty P.H.T cho đàn em đến, dùng gạch, đá ném vào nhà chị A. trước sự chứng kiến của nhiều người, đồng thời buông lời đe dọa nếu chị không trả số tiền đã vay thì “sẽ xử thẳng tay”.
Một trường hợp dở khóc dở cười khác khi vướng vào “tín dụng đen” là anh M.K (29 tuổi, ngụ phường 7, TP. Bạc Liêu) ăn ngủ không yên. Mấy năm trước, anh K. có vay 25 triệu đồng, mỗi tháng trả góp gần 2 triệu đồng. Sau 9 tháng vay, mặc dù đã thanh toán toàn bộ cả gốc lẫn lãi của khoản vay, nhưng có hôm, đã 22 giờ vẫn có người gọi điện đòi nợ và dùng những lời lẽ vô cùng khó nghe. Bức xúc, anh đề nghị kiểm tra lại thì phía đầu dây bên kia lại bảo rằng mình chỉ có nhiệm vụ đòi nợ xấu, còn việc khác thì không biết. “Nhân viên đòi nợ của Home Credit mất dạy lắm, hăm dọa, chửi bới tôi đủ điều, chưa hết, họ còn gọi điện cho những người thân mà tôi cung cấp trong hợp đồng để điều tra và quấy rối khiến mọi người ăn ngủ không yên” anh M.K bức xúc nói.
Hiện nay, các công ty tài chính như: HD SaSon, FE Cridit, ACS... còn đăng tải thông tin tuyển cộng tác viên đòi nợ xấu một cách vô tư, rầm rộ với mức lương cao trên các trang mạng xã hội và nơi công cộng. Nhiệm vụ của những nhân viên này là trực tiếp đến tận nhà của khách hàng để đòi nợ. Nếu khách hàng không trả nợ thì họ sẽ đăng tải thông tin lên mạng xã hội để bêu xấu, bất chấp mọi thủ đoạn để buộc khách hàng phải trả số tiền đã vay. Đáng ngại hơn, nhiều người vì lỡ dính với tín dụng “đen”, mất khả năng chi trả đã phải “bán tháo bán đổ” tài sản hoặc lẩn trốn đi nơi khác...
N.M
Điều 201 của Bộ luật Hình sự 2015 quy định xử phạt tội cho vay lãi nặng
1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 5 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự, thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng, hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này, hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50 - 200 triệu đồng, hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm.
2. Phạm tội thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng trở lên thì bị phạt tiền từ 200 triệu - 1 tỷ đồng, hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30 - 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm.