Liên hoan dân ca, dân nhạc, dân vũ khu vực phía Nam - năm 2013: Bạc Liêu trình làng “đặc sản” văn hóa

Liên hoan dân ca, dân nhạc, dân vũ khu vực phía Nam - năm 2013 (gọi tắt là Liên hoan) không chỉ giới thiệu đến mọi người về làn điệu dân tộc - “đặc sản” của mỗi địa phương, mà đây còn là cơ hội để tìm ra những làn điệu, giai điệu dân ca dân tộc đang tồn tại trong dân gian. Qua đó, ngành chức năng và những ai có tâm huyết sẽ có động thái để bảo tồn và phát huy giá trị dân tộc. Liên hoan sẽ khai mạc vào ngày 11/4, tại tỉnh Long An, với sự tham gia của các tỉnh miền Đông và Tây Nam bộ.

Tại Liên hoan lần này, Bạc Liêu tham gia 3 tiết mục. Tuy số lượng ít, nhưng “linh hồn” về nét văn hóa đặc trưng của tỉnh sẽ được khắc họa một cách sinh động. Chính vì thế, những tiết mục được trình làng tại sân chơi năm nay được xem là những gì tinh túy nhất trong kho tàng văn hóa dân gian mà Bạc Liêu cần giữ gìn và phát huy sau này. Thông qua hình thức thi thố tranh tài, những giá trị tinh thần của văn hóa phi vật thể Bạc Liêu một lần nữa lại được khẳng định!

Các diễn viên đang tập dượt tiết mục hát bóng rỗi. Ảnh minh họa: N.V

Nhắc đến các làn điệu dân ca Bạc Liêu, hầu như ai cũng biết đến điệu nói thơ trứ danh đã từng một thời “vào sinh ra tử” cùng với các chiến sĩ như một phương thức giải trí hấp dẫn trong chiến tranh. Còn hiện tại, trong thời bình, tuy “hiệu ứng” tuyên truyền từ làn điệu dân tộc này không còn hiệu quả nữa, nhưng nói thơ Bạc Liêu vẫn là một “đặc sản” văn hóa đối với thế hệ hậu bối! Và một khi nói đến làn điệu nói thơ độc đáo này, không thể không nhắc đến chị em cô Phạm Thu Huê (còn gọi là Năm Nhân), Phạm Thu Ba (Út Bến Hải). Tại Liên hoan lần này, cô Út sẽ mang đến cho khán giả gần xa một làn gió mới qua tiết mục nói thơ do chính mình sáng tác: “Thương anh Vệ quốc quân”, với phần đệm đàn của Thanh Long. Tuy đã bước sang tuổi 80, vậy mà khả năng nói thơ cũng như kỹ năng trình diễn trên sân khấu của cô Út vẫn “sáng” như những ngày cô biểu diễn trong đoàn văn công thuở trước. Chưa bàn đến chuyện có đoạt giải hay không, nhưng qua phần trình diễn này cũng không nằm ngoài ý nghĩa nhắc nhớ rằng: Trong kho tàng dân ca Việt Nam, làn điệu nói thơ đã, đang và sẽ giữ một vị trí nhất định. Và Bạc Liêu vinh hạnh là “chiếc nôi” của làn điệu độc đáo này!

Cùng với tiết mục của cô Út là phần biểu diễn nhạc cụ dân tộc Hoa do Tiên Bình và Ngân Nha đảm nhiệm. Với âm sắc vui tươi từ chiếc đàn tam và đàn nhị hồ sẽ giúp cho khán giả có những giây phút sảng khoái trong một “bữa đại tiệc” với nhiều làn điệu dân tộc. Việc trình diễn thể loại nhạc cụ dân tộc Hoa vẫn là một thế mạnh từ trước đến giờ của Bạc Liêu - một tỉnh có 3 dân tộc anh em Kinh, Hoa, Khmer cùng sống cộng cư.

Ngoài 2 tiết mục được xem là “đặc sản” văn hóa tinh thần thì một điểm mới đối với Bạc Liêu khi tham gia Liên hoan là sự góp mặt của tiết mục biểu diễn múa - hát bóng rỗi. Đây là thể loại múa hát nghi lễ, thường được biểu diễn vào các dịp lễ hội tại các đền miếu ở Nam bộ, cầu cho quốc thái dân an, xóm làng bình yên. Múa - hát bóng rỗi rất khó thực hiện, đòi hỏi người biểu diễn nhiều kỹ năng, với các trò tạp kỷ nên hy vọng rằng, tiết mục này sẽ tạo được điểm nhấn, giúp Bạc Liêu “ghi điểm” so với các tỉnh bạn. Nguyễn Thị Riêng (đơn vị huyện Hồng Dân), người sẽ thực hiện tiết mục này tại Liên hoan sắp tới, cho biết: “Nếu được nghe nhiều lần, tôi tin chắc rằng sẽ có nhiều người mê loại hình hát bóng rỗi. Bởi đây là một thể loại khó thực hiện, vừa có nét của vọng cổ vừa lai dạng ca trù, khi hát thì phải lắc đầu theo nhịp… Tôi sẽ cố gắng hết sức mình để ngày càng có thêm nhiều người biết đến một trong những “đặc sản” văn hóa tinh thần của Bạc Liêu”.

Tham gia 3 tiết mục với 3 sắc thái hoàn toàn khác nhau, và cũng là đại diện cho các thế hệ nối tiếp truyền thống - Bạc Liêu đã sẵn sàng với “kịch bản” của mình và đang tự tin chờ ngày… “rinh” giải về.

Ngọc Trân