Rạng sáng 20/9 theo giờ Việt Nam, chính quyền Tổng thống Mỹ - Donald Trump đã đơn phương tuyên bố khôi phục hoàn toàn các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc (LHQ) nhằm vào Iran, đồng thời cảnh báo trừng phạt bất kỳ nước nào vi phạm. Động thái này gây lo ngại sẽ làm gia tăng những căng thẳng quốc tế vốn chưa được giải quyết liên quan tới hồ sơ hạt nhân của Nhà nước Hồi giáo.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Iran - Hassan Rouhani. Ảnh minh họa: Internet
Trong một thông cáo, Ngoại trưởng Mỹ - Michael Pompeo tuyên bố, Mỹ hoan nghênh việc áp đặt trở lại gần như toàn bộ các lệnh trừng phạt của LHQ nhằm vào Iran, vốn đã được dỡ bỏ trước đó trong khuôn khổ thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 giữa Iran và nhóm P5+1. Ngoại trưởng Mỹ cho rằng: “Iran vẫn là nước tài trợ khủng bố lớn nhất thế giới và chúng tôi không tin rằng họ có thể tiếp tục buôn bán vũ khí chiến tranh mà không bị trừng phạt. Chúng tôi sẽ tái áp đặt các lệnh trừng phạt của LHQ đối với Iran để lệnh cấm vận vũ khí với nước này sẽ kéo dài vô thời hạn”. Theo ông Pompeo, các biện pháp trừng phạt, bao gồm lệnh cấm vận vũ khí, bắt đầu có hiệu lực từ 20 giờ ngày 19/9 (giờ Mỹ). “Thế giới sẽ an toàn hơn trước Iran”, Ngoại trưởng Mỹ lập luận.
Quyết định của Mỹ được cho là kết quả của một chuỗi những nỗ lực bất thành tại LHQ, từ đề xuất gia hạn lệnh cấm vận vũ khí tới việc tái áp đặt trừng phạt chống Iran. Điểm gây tranh cãi nhất chính là việc Mỹ lấy danh nghĩa là một bên ký kết thỏa thuận hạt nhân để buộc LHQ phải hành động, dù nước này đã rút khỏi văn kiện từ năm 2018. Lệnh cấm vận vũ khí của LHQ cấm Iran xuất khẩu vũ khí cũng như các nước bán vũ khí cho quốc gia này đã bước sang năm thứ 13. Bất chấp sự chỉ trích của Mỹ, Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ hồi tháng trước đã bỏ phiếu không gia hạn lệnh cấm vận này, vốn dự kiến sẽ hết hạn vào tháng 10 tới.
Cùng với tuyên bố khôi phục hoàn toàn các lệnh cấm vận chống Iran, chính quyền Tổng thống Donald Trump còn cảnh báo thiết lập một hệ thống trừng phạt thứ cấp để trừng phạt bất kỳ quốc gia hay thực thể nào vi phạm.
Ngoại trưởng Iran - Mohammad Javad Zarif chỉ trích việc Mỹ sử dụng biện pháp trừng phạt và kêu gọi các nước cần phải lên tiếng, nếu không họ sẽ là nạn nhân tiếp theo của Mỹ. Ông khẳng định Mỹ sẽ không thể khôi phục các lệnh trừng phạt từng được áp đặt trước năm 2015 đối với Tehran trong ý định đơn phương tại HĐBA LHQ, đồng thời cho rằng cộng đồng quốc tế cần phản đối việc Washington sử dụng các biện pháp trừng phạt trên. Trong bài phát biểu được phát trên kênh truyền hình quốc gia Iran, Ngoại trưởng Zarif nhấn mạnh Mỹ đã đánh mất thẩm quyền đối với thỏa thuận hạt nhân lịch sử khi đơn phương rút khỏi thỏa thuận này vào năm 2018. Theo ông, bản thân các quan chức Mỹ cũng hiểu rõ những biện pháp trừng phạt là “vô ích”, song vẫn buộc phải sử dụng chính sách theo kiểu “bắt nạt” này trong quan hệ quốc tế.
H.L.K (theo QĐND)
Xem thêm bình luận