(CMO) Từ ngày 1/7/2021, khi Luật Cư trú có hiệu lực, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú cho đến hết ngày 31/12/2022. Như vậy, kể từ ngày 1/1/2023, các thủ tục hành chính (TTHC) liên quan đến hộ khẩu cần phải được điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung quy định cho phù hợp.
Tuy nhiên, hiện nay, việc rà soát, đề xuất phương án sửa đổi, bổ sung vẫn chưa được thực hiện, do đó, nếu không có giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện kịp thời thì việc thực hiện các TTHC có liên quan sẽ hết sức khó khăn sau thời điểm hết giá trị của sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.
Nếu như trước đây, đối với địa bàn cấp huyện, các thủ tục cư trú gồm hộ khẩu, tách hộ, thường trú, tạm trú, tạm vắng… do công an xã thực hiện; còn tại địa bàn TP Cà Mau thì do Ðội Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Công an TP Cà Mau thực hiện. Sau khi có Quyết định số 5548/QÐ-BCA-C06 ngày 6/7/2021 của Bộ Công an thì giao về cho công an cấp xã, phường thực hiện. Vì vậy, nếu công an thực hiện thì chuyển bộ phận về công an hợp lý hơn.
Tuy nhiên, theo ông Hồ Chí Linh, Giám đốc Trung tâm Giải quyết TTHC tỉnh, còn những TTHC thực hiện liên thông nên giao cho UBND cấp có thẩm quyền giải quyết đầu mối. Như thủ tục khai sinh - BHYT trẻ em - thủ tục đăng ký thường trú giao cho UBND cấp xã, khi đó người dân chỉ cần nộp hồ sơ và nhận kết quả tại bộ phận một cửa cấp xã, phường, thị trấn. Bộ phận một cửa phải có trách nhiệm luân chuyển hồ sơ với các đơn vị phối hợp đảm bảo thực hiện TTHC liên thông đúng thời gian quy định, không để người dân phải đi lại nhiều nơi, nhiều lần.
 |
| Người dân đến giải quyết TTHC tại Bộ phận một cửa UBND thị trấn Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển. |
Nhiều thủ tục liên quan đến hộ khẩu
Qua rà soát, có trên 30 TTHC thuộc lĩnh vực hành chính quản lý của các cơ quan chuyên môn UBND tỉnh, huyện đang thực hiện và nhiều giao dịch dân sự có quy định liên quan đến lĩnh vực này (chủ yếu là về sổ hộ khẩu và sổ tạm trú), như thủ tục liên quan đến đăng ký hộ tịch (khai sinh, khai tử, kết hôn, điều chỉnh, cải chính hộ tịch…); liên quan đến thủ tục cấp giấy tờ tuỳ thân (căn cước công dân, hộ chiếu…); thủ tục liên quan đến quyền tài sản (sang tên, chuyển nhượng tài sản nhà đất, bất động sản và tài sản có giá trị khác); thủ tục đăng ký xác lập quyền sở hữu (sở hữu phương tiện tham gia giao thông, sở hữu phương tiện khai thác thuỷ, hải sản; tàu bè…); thủ tục liên quan đến an sinh, bổ trợ sản xuất kinh doanh (vay vốn ngân hàng, lắp đặt điện, nước…); thủ tục liên quan đến y tế, giáo dục (thủ tục đăng ký nhập học, bảo hiểm y tế…). Việc xác định quan hệ nhân thân để hưởng quyền lợi và thực hiện nghĩa vụ công dân (như về hưởng thừa kế, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, hộ nghèo, cận nghèo, chính sách miễn giảm…).
Ông Hồ Chí Linh dẫn chứng, nếu một người đi làm thủ tục liên quan đến tài sản phải chứng minh quan hệ nhân thân, khi đó phải đem theo giấy đăng ký kết hôn hoặc hộ khẩu. Tuy nhiên, theo quy định của Luật Cư trú, đến ngày 31/12/2022 không còn sử dụng hộ khẩu giấy nữa, mà họ không có giấy đăng ký kết hôn thì thủ tục này sẽ được giải quyết như thế nào? Hay khi cần chứng minh quan hệ giữa cha mẹ với con cái để hưởng các thủ tục liên quan đến thừa kế phải đi trích lục hộ khẩu tại công an huyện, thành phố. Ngay cả các thủ tục liên quan đến các các chính sách được miễn giảm, như khi mua BHYT hộ gia đình, làm thế nào xác định được khi không còn sử dụng hộ khẩu để đảm bảo quyền lợi cho người dân…
Cần chủ động nhiều giải pháp
Ðể đảm bảo tính thông suốt cho TTHC khi không còn sử dụng hộ khẩu giấy nữa, các địa phương cấp xã, huyện, các sở, ngành cần chủ động rà soát lại các thủ tục có liên quan để tìm giải pháp thay thế, tránh bị động.
Ví dụ, như hiện nay trích lục về hộ khẩu cần phải qua công an để thực hiện, khi đó có thể lưu trữ lại trên phần mềm cá nhân để các cơ quan có liên quan tra cứu hay người khai cam kết lời khai đúng sự thật, cũng có thể là một giải pháp và giao thẩm quyền xác thực lời khai của người dân về bộ phận tư pháp thực hiện. Ðây có thể là giải pháp để đảm bảo thủ tục được thực hiện khi không còn hộ khẩu giấy.
Ðối với các thủ tục liên quan đến các quyền sở hữu thì tuỳ theo điều kiện xem xét. Vì các thủ tục này liên quan rất nhiều nghị định, thông tư, nếu chờ sửa đổi sẽ rất mất thời gian, khi đó sẽ thiệt thòi cho người dân khi phải chờ đợi để được giải quyết thủ tục. Như thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cấp giấy các loại tài sản do cơ quan chuyên môn của UBND cấp tỉnh, cấp huyện hay cấp xã đều có liên quan đến hộ khẩu.
Tương tự, các thủ tục liên quan đến tài chính, ngân hàng đều cần có sổ hộ khẩu. Tuy nhiên, hiện nay không thể nào rà soát được hết và ban hành theo hết được mà thường một nghị định được Chính phủ ban hành để sửa nhiều nghị định, nên việc sửa đổi gặp nhiều khó khăn, khó rà soát hết được các quy định.
Hay những thủ tục an sinh xã hội liên quan đến hộ khẩu cần xem xét, điều chỉnh phù hợp khi hộ khẩu giấy không còn giá trị sử dụng. Như thủ tục đăng ký nhập học cho con thường xét tuyển theo hộ khẩu, rồi các cơ sở y tế, cơ sở giáo dục đại học chuyên nghiệp, THPT…
Ông Hồ Chí Linh cho biết, để giải quyết vướng mắc này một cách căn cơ, triệt để thì Văn phòng UBND tỉnh nên giao cho Trung tâm Giải quyết TTHC tỉnh phối hợp với các cấp, các ngành có liên quan khẩn trương rà soát các thủ tục hành chính bắt buộc phải có sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, để có biện pháp xử lý phù hợp. Ðẩy nhanh lộ trình thực hiện số hoá dữ liệu sổ hộ khẩu, sổ tạm trú và các giấy tờ liên quan đến lĩnh vực lưu trú, căn cước công dân..., thiết lập nền tảng dữ liệu số về thông tin hộ khẩu, lưu trú của công dân (theo hình thức thu thập mới hoặc chia sẻ dữ liệu), bảo đảm hoàn thành trước 31/12/2022 để bảo đảm thuận lợi cho người dân khi giao dịch các TTHC có liên quan đến hộ khẩu thường trú, tạm trú.
Song song đó, các sở, ban, ngành, UBND các huyện, TP Cà Mau, UBND các xã, phường, thị trấn rà soát các TTHC có liên quan đến sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, quy định về cư trú, báo cáo về Văn phòng UBND tỉnh (thông qua Trung tâm Giải quyết TTHC tỉnh) trước ngày 30/6/2022 để đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét sửa đổi, đơn giản hoá các TTHC có yêu cầu phải cung cấp thông tin liên quan đến hộ khẩu, tạm trú và các quy định liên quan đến lưu trú. Làm thế nào trước ngày 31/12/2022 tất cả các thủ tục liên quan đến hộ khẩu đều có giải pháp thay thế để đảm bảo việc giải quyết TTHC cho người dân đúng thời gian quy định./.
Phúc Duy
Xem thêm bình luận