Đờn ca tài tử (ĐCTT) được vinh danh là niềm tự hào lớn lao đối với người dân Bạc Liêu - mảnh đất được xem là một trong những “chiếc nôi” nuôi dưỡng và phát triển loại hình nghệ thuật độc đáo này. Song, bên cạnh niềm vui là nỗi lo của những người yêu quý và gắn bó với ĐCTT tỉnh nhà: làm thế nào để giữ gìn và phát huy giá trị nghệ thuật ĐCTT trước làn sóng văn hóa ngoại lai đang ồ ạt xâm nhập? Từ những trăn trở đó, Bạc Liêu đã đề ra kế hoạch cũng như những giải pháp thiết thực cho sự phát triển của ĐCTT.
Khởi sắc từ phong trào
Với những giai điệu mượt mà, ca từ đơn sơ, mộc mạc dễ đi vào lòng người, nên từ bao đời nay, ĐCTT đã trở thành “món ăn tinh thần” không thể thiếu trong đời sống của người dân. Tuy là loại hình nghệ thuật bình dân, nhưng muốn chơi được ĐCTT thì không phải dễ, đòi hỏi người chơi phải có năng khiếu và niềm đam mê thực thụ mới có thể theo đuổi được. Vùng đất Bạc Liêu, nơi sản sinh ra nhiều nghệ nhân, nghệ sĩ có những đóng góp to lớn trong việc gìn giữ, lưu truyền và đưa ĐCTT phát triển đi vào lòng người mộ điệu. Hiện nay, toàn tỉnh có 158 câu lạc bộ (CLB) ĐCTT. Trong đó, có 103 CLB ĐCTT duy trì hoạt động tốt, thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa - văn nghệ thu hút đông đảo người dân tham gia. Một số CLB ĐCTT gắn với phát triển du lịch như: CLB ĐCTT TP. Bạc Liêu, CLB ĐCTT Hồ Nam, CLB ĐCTT xã Hiệp Thành… Đội ngũ nghệ nhân, nghệ sĩ tham gia các CLB hiện trên 1.500 người. Ngoài giao lưu học hỏi kinh nghiệm, thành viên trong các CLB ĐCTT còn thể hiện những bài hát tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; những thành tựu kinh tế, văn hóa - xã hội; phong trào xây dựng nông thôn mới… Cùng với đó, việc thưởng thức ĐCTT của người dân địa phương giờ đây cũng có sự thay đổi, họ không chỉ thưởng thức ở góc độ của khán giả, mà tập tành trình bày các bản tài tử theo phong cách riêng. Mặc dù thể hiện chưa hay, nhưng qua đó đã mang lại cho họ cảm giác thích thú, thêm yêu mến và gắn bó với ĐCTT.
![]() |
Sinh hoạt ĐCTT tại Khu du lịch Vườn nhãn (xã Hiệp Thành, TP. Bạc Liêu). Ảnh: M.H |
Nhằm tạo điều kiện cho ĐCTT tiếp tục phát triển lâu dài, bền vững, đồng thời duy trì tốt hoạt động các CLB ĐCTT ở cơ sở, thời gian qua, Bạc Liêu đã và đang khẩn trương xây dựng đề án về quản lý và khai thác có hiệu quả nghệ thuật ĐCTT, trong đó tập trung đưa ra một số giải pháp cụ thể để nâng chất cho phong trào. Trước hết, cần khai thác triệt để không gian ĐCTT với biểu tượng 21 chiếc nón lá quanh bờ Hồ Nam thơ mộng. Tại đây, sẽ tổ chức giao lưu ĐCTT 2 buổi/tuần cho các CLB ĐCTT trên địa bàn tỉnh. Việc làm này sẽ góp phần củng cố và phát triển phong trào, tạo sân chơi văn hóa - văn nghệ bổ ích cho người dân trong tỉnh và thu hút du khách gần xa đến thưởng ngoạn...
Bên cạnh đó, tiếp tục mở các lớp dạy ĐCTT để khuyến khích những người đam mê loại hình nghệ thuật này học tập; xây dựng nhiều mô hình ĐCTT, tận dụng tối đa các thiết chế văn hóa ở cơ sở làm điểm sinh hoạt, giao lưu ĐCTT cho người dân địa phương; đưa ĐCTT vào phục vụ tại các khu du lịch trọng điểm của tỉnh nhằm góp phần quảng bá hình ảnh đất và người Bạc Liêu và tăng nguồn doanh thu cho ngành Du lịch. Đặc biệt là khai thác và đưa Khu lưu niệm nghệ thuật ĐCTT Nam bộ và nghệ nhân Cao Văn Lầu trở thành điểm nhấn, nơi giáo dục, tuyên truyền nghệ thuật ĐCTT cho người dân địa phương; đề xuất và tham mưu với UBND tỉnh thành lập quỹ “Bảo tồn và phát triển nghệ thuật ĐCTT Nam bộ Lê Tài Khí” nhằm hỗ trợ các hoạt động liên quan đến ĐCTT cũng như giúp đỡ các nghệ nhân, nghệ sĩ có hoàn cảnh khó khăn, để họ tiếp tục cống hiến tài năng và truyền ngọn lửa đam mê nghệ thuật cho thế hệ hậu bối.
Việc đưa ra những kế hoạch, giải pháp trong bảo tồn và phát triển phong trào ĐCTT cho thấy tầm nhìn, tầm chiến lược của những người có trách nhiệm trên bước đường đưa “Bạc Liêu đi lên từ văn hóa”, nhất là xây dựng Bạc Liêu trở thành một trong những trung tâm ĐCTT của cả nước.
Huỳnh Hiếu