ĐT: 0939.923988
Thứ bảy, 8-2-25 04:57:55
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Nỗi ám ảnh sạt lở

Báo Cà Mau (CMO) Mỗi khi vào mùa mưa bão, cụm từ “sạt lở” lại trở thành nỗi ám ảnh đối với người dân. Hàng ngàn hộ dân sống ven nhiều tuyến sông lại rơi vào cảnh thấp thỏm, bất an trước sự đe doạ cả tính mạng và tài sản đến từ sạt lở.

Nhắc đến vùng sông nước Cà Mau, hẳn nhiều người sẽ nhớ ngay đến con sông Cửa Lớn. Nhiều người biết đến nó không chỉ bởi sự độc đáo đặc biệt là nối từ một đầu là biển Ðông và một đầu đổ ra biển Tây, mà còn bởi vai trò vô cùng quan trọng trong phát triển sản xuất, giao thương hàng hoá và cả quốc phòng an ninh…

Từ bao đời nay, phù sa từ con sông Cửa Lớn đã góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế của nhiều xã, huyện mà nó đi qua. Nhiều trung tâm hành chính, trung tâm giao thương trao đổi hàng hoá sầm uất đã được hình thành dọc theo tuyến sông này, có thể kể đến như: Viên An, Viên An Ðông, chợ Thủ Tam Giang, huyện Ngọc Hiển; chợ Vàm Ðầm, huyện Ðầm Dơi; hay như chợ Hàng Vịnh và đặc biệt là khu đô thị thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn….

Con sông mang lại giá trị lớn cả về kinh tế, văn hoá và cả quốc phòng, an ninh…, nhưng nó cũng lấy đi không ít công sức của người dân do tình trạng sạt lở hàng năm. Có không ít hộ đã có tất cả từ sự phóng khoáng của con sông này và cũng mất gần như tất cả từ chính con sông này.

Dù đã qua hơn 4 năm, nhưng hình ảnh vẻ mặt thất thần của ông Nguyễn Thái Khương (ấp Xóm Lớn Ngoài, xã Hàng Vịnh, huyện Năm Căn) khiến tôi không sao quên được. Cặm cụi thu nhặt những gì còn lại của căn nhà, nhưng ông Khương vẫn không tin đây là sự thật. Tích góp gần cả đời mới đủ tiền xây cất được căn nhà cơ bản để ở, những tưởng phần đời còn lại sẽ được ấm cúng hơn, nhưng chỉ qua một đêm, công sức cả đời ông còn lại chỉ là một đống đổ nát.

Cùng cảnh ngộ mất trắng nhà cửa do sạt lở như gia đình ông Khương thời điểm đó còn có gia đình anh Nguyễn Gia Phước, Nguyễn Văn Tư, ở Khóm 8, thị trấn Năm Căn, sống ven tuyến Kênh Tắc, một nhánh của con sông Cửa Lớn chảy từ thị trấn Năm Căn vào sông Bảy Háp tại Ðầm Cùng, huyện Cái Nước. Nhiều năm qua, không ít hộ dân sống ven theo tuyến kinh này thuộc khu vực thị trấn Năm Căn lâm cảnh “màn trời chiếu đất” vì sạt lở. Và hiện nay, khu vực này vẫn là điểm nóng về sạt lở trên địa bàn huyện Năm Căn. Chủ tịch UBND huyện Năm Căn Lê Văn Ngời cho biết, tình trạng dông, lốc xoáy và sạt lở đã gây thiệt hại nghiêm trọng trên địa bàn huyện. Từ đầu năm đến nay, trên địa bàn huyện đã xảy ra 18 vụ sạt lở và 11 vụ lốc xoáy, tổng thiệt hại ước tính hơn 2 tỷ đồng và ảnh hưởng 1 tuyến lộ nông thôn.

Sông Bảy Háp xuất phát từ đầu kinh xáng Ðội Cường chảy ra biển Tây tại khu vực Gò Công, xã Rạch Chèo, huyện Phú Tân với độ dài hơn 48 km. Giống như sông Cửa Lớn, sông Bảy Háp là một trục kinh vô cùng quan trọng từ kinh tế, xã hội cho đến quốc phòng, an ninh… Giá trị mang lại là vô cùng lớn, nhưng tình trạng sạt lở ven sông trên trục sông Bảy Háp trong những năm qua đã trở thành nỗi ám ảnh của hàng ngàn hộ dân và nhiều công trình công cộng. Ven tuyến sông Bảy Háp, đoạn đi qua địa bàn các xã Ðông Thới, Ðông Hưng, huyện Cái Nước là điểm nóng sạt lở thời gian qua. Kể từ đầu tháng 6 đến nay, khu vực này có ít nhất hơn 70 m lộ giao thông nông thôn bị dòng chảy của con sông Bảy Háp cuốn trôi.

Không chỉ vậy, hiện nay nhiều nhánh sông nối với sông Bảy Háp cũng xảy ra tình trạng sạt lở nghiêm trọng trước tác động từ dòng chảy xiết của sông Bảy Háp. Là một nhánh của sông Bảy Háp, con sông Bào Chấu phải chịu ảnh hưởng trực tiếp từ dòng chảy mạnh và độ chênh lệch nước lớn khi triều lớn và ròng, từ đó tình trạng xói lở ở khu vực này diễn ra khá nhanh. Tuyến lộ ven sông Bào Chấu, chạy dài từ cầu Cái Ðài đến cống Bào Chấu, xã Việt Thắng, huyện Phú Tân trong những năm qua thường xuyên xảy ra nhiều điểm sạt lở. Ðoạn lộ khu vực cống Bào Chấu, xã Việt Thắng dù đã được đầu tư xây dựng kè, thế nhưng hiện tượng sạt lở vẫn tiếp diễn ngay trong khu vực kè. Theo đó, trung tuần tháng 4 vừa qua, đoạn kè dài 570 m đã có khoảng 30 m bị sạt lở hoàn toàn xuống sông và xuất hiện 2 đoạn tiếp tục có nguy cơ sạt lở với chiều dài hơn 40 m.

Số vụ sạt lở đất ven sông liên tục tăng khiến nhiều người không khỏi quan ngại, lo lắng. Chỉ trong tháng 7 vừa qua, toàn tỉnh đã xảy ra 55 vụ sạt lở đất ven sông với tổng chiều dài sạt lở 1.104 m, làm thiệt hại 22 căn nhà, 1 trại tôm giống, 1 cổng chào, 1 cống xổ vuông; ước tổng thiệt hại do sạt lở đất 1,936 tỷ đồng. Còn nếu tính từ đầu năm đến nay, có đến 117 vị trí ven sông bị sạt lở với chiều dài 2.380 m; trong đó làm thiệt hại hơn 639 m lộ bê-tông, 2 mố trụ cầu, 40 m bờ kè, 100 m lộ cấp VI... Tổng giá trị thiệt hại về tài sản do thiên tai lên trên 6,2 tỷ đồng.

Sạt lở đã khiến cuộc sống của không ít gia đình xáo trộn. Bởi lẽ, phần lớn trường hợp mất nhà vì sạt lở đất là hộ nghèo ở ven sông, không có đất sản xuất, vì cuộc sống mưu sinh mà đành chấp nhận đối diện với nguy cơ sạt lở đang chực chờ. Tình trạng này đã diễn ra từ nhiều năm nay và đang tiếp tục tiếp diễn ở hầu khắp các huyện, nhất là trên địa bàn Ðầm Dơi, Năm Căn, Cái Nước và Ngọc Hiển.

Khu vực chợ xã Tân Tiến, huyện Ðầm Dơi là một trong những điểm nóng về sạt lở những năm gần đây.

Ðể giúp người dân hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do sạt lở, nhiều giải pháp đã được chính quyền địa phương triển khai thực hiện như xây dựng kè chống sạt lở, tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức cảnh giác, di dời dân vào những nơi an toàn, bố trí tái định cư… Tuy nhiên, do còn khó khăn về nguồn vốn, nên nhiều khu vực người dân vẫn đang phải đối diện nguy cơ sạt lở./.

 

Nguyễn Phú

 

Phát triển đi đôi với bảo vệ

Công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học thời gian qua được tỉnh Cà Mau dành sự quan tâm đặc biệt, xem đây là một trong các giải pháp hiệu quả, nhằm thích ứng biến đổi khí hậu (BÐKH).

Hành động sớm, giảm thiệt hại

Cà Mau là tỉnh ven biển duy nhất ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ÐBSCL), không được bổ sung nguồn nước ngọt từ các sông lớn đầu nguồn, đời sống và sản xuất của người dân phụ thuộc hoàn toàn vào nước ngầm và nước mưa nên chịu ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng khi hạn hán, xâm nhập mặn vùng ngọt xảy ra, nhất là khó khăn về nước sinh hoạt, đặc biệt là ở các khu vực thuộc vùng ngọt thuộc các huyện U Minh, Trần Văn Thời, Thới Bình và TP Cà Mau, các khu vực ven biển, đảo và hải đảo, vùng nông thôn.

Thích ứng linh hoạt, sống chung biến đổi khí hậu

Chủ động tiếp cận, linh hoạt thích ứng và sống chung với biến đổi khí hậu (BÐKH), biến thách thức thành cơ hội đối với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, đó là quan điểm trong mọi hành động ứng phó với BÐKH trên địa bàn tỉnh thời gian qua cũng như ở giai đoạn tiếp theo.

Giúp người dân thích ứng trước biến đổi khí hậu

Khánh Tiến là 1 trong 2 xã ven biển của huyện U Minh, chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu (BÐKH) với các loại hình thiên tai: mưa bão, xâm nhập mặn, nước biển dâng... ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân, nhất là những hộ nghèo, khó khăn. Nhằm cải thiện đời sống, cũng như giúp hộ nghèo, khó khăn trên địa bàn xã thích ứng tốt với BÐKH, Hội LHPN tỉnh đã triển khai Dự án “Tăng cường sự thích ứng dựa vào cộng đồng với BÐKH vùng ven biển”, giai đoạn 2023-2025 (Dự án).

Hành động sớm để giảm thiểu thiệt hại

Xây dựng phương án cụ thể; có những chỉ đạo sớm, triển khai kịp thời đến cơ sở, đến người dân; công bố thiên tai khi đủ điều kiện để áp dụng các biện pháp khẩn cấp theo quy định; huy động nguồn lực từ nguồn ngân sách cho đến nguồn tài trợ... là những giải pháp tỉnh đã triển khai thực hiện nhằm ứng phó, hạn chế thiệt hại và khắc phục hậu quả thiên tai thời gian qua.

Nối dài “tường thành” giữ đất

Cà Mau là một trong những địa phương chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực nhất bởi tình trạng xói lở bờ biển. Hơn lúc nào hết, tỉnh cần có những dự án lớn và dài hơi để ứng phó với biến đổi khí hậu. Ðể làm được điều này, bên cạnh việc huy động nguồn vốn từ Trung ương đến địa phương thì hợp tác quốc tế là một trong những giải pháp mà tỉnh đã nỗ lực thực hiện để hướng đến xây dựng các công trình bền bỉ, chống chịu trước thiên nhiên.

Sông Ðốc cần hỗ trợ thêm nguồn lực phòng, chống thiên tai

Ðể chủ động trước tình hình diễn biến phức tạp của thiên tai, UBND thị trấn Sông Ðốc (huyện Trần Văn Thời) bố trí phương án huy động lực lượng, đảm bảo đáp ứng yêu cầu nhân lực, phương tiện, vật tư, nhiên liệu... tại địa phương theo phương châm “4 tại chỗ” và huy động tối đa nguồn lực trong dân khi có thiên tai xảy ra.

Tiến tới cộng đồng an toàn trước thiên tai

Hướng tới xây dựng cộng đồng an toàn trước thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu (BÐKH), giảm đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản do thiên tai gây ra, thời gian qua, tỉnh Cà Mau triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để không chỉ nâng cao nhận thức mà còn nâng cao năng lực ứng phó trong cộng đồng dân cư.

Trắng tay vì sạt lở

Những ngày cuối năm 2024, chị Lê Bị Bỉ, ấp Bỏ Hủ, xã Tam Giang Ðông, huyện Năm Căn, rơi vào cảnh trắng tay khi miếng vuông gần 50 công giáp cửa biển Bắc Bồ Ðề đã bị sóng biển đánh trôi, xoá sổ hoàn toàn. Sạt lở, nước biển đã ập vào ngập tận chân nền nhà - tài sản duy nhất còn lại của gia đình. Dù ra sức bao ví, giữ gìn nhưng trước sự cuồng nộ của sóng gió, chị Bỉ cũng không biết có thể cầm cự được bao lâu nữa.

Sẵn sàng cho mùa khô hạn

Mùa khô năm 2024-2025 được dự báo không nghiêm trọng, song tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn vẫn ở mức cao hơn trung bình và diễn biến phức tạp. Vì vậy, việc chủ động xây dựng phương án ứng phó linh hoạt, sát thực tế là rất cần thiết, để nhiệm vụ phòng, chống đạt hiệu quả.