Sáng tác văn học - nghệ thuật (VH-NT) là nhu cầu thiết yếu của những tâm hồn đam mê nghệ thuật. Khi những tiếng lòng bật ra thành tiếng thơ, tiếng nhạc và chính những âm sắc nói hộ tâm tư, tình cảm đó của tác giả lại chuyển đến cho độc giả một ý nghĩa khác: phác họa, giới thiệu, đồng thời bảo tồn nét văn hóa của dân tộc mình…
Hội VH-NT các dân tộc thiểu số (DTTS) Việt Nam vừa hoàn thành lớp bồi dưỡng sáng tác VH-NT các DTTS khu vực Tây Nam bộ tại Bạc Liêu. Lớp bồi dưỡng diễn ra trong bầu không khí của lễ hội Dâng y Kathina và Oóc-om-bóc của đồng bào dân tộc Khmer ĐBSCL, nên mang một ý nghĩa rất quan trọng đối với văn nghệ sĩ là người dân tộc Khmer. Đây còn là dịp để các văn nghệ sĩ là người Khmer ở các tỉnh như: Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Kiên Giang, Vĩnh Long… có điều kiện giao lưu và trao đổi kinh nghiệm sáng tác lẫn nhau.
Bật lên “hồn” tiếng mẹ đẻ!
Lần đầu tiên, Bạc Liêu được chọn làm điểm dừng chân và mở trại sáng tác tại đây. Tuy chỉ hội ngộ trong thời gian ngắn, nhưng tình cảm mà các văn nghệ sĩ dành cho nhau thật tràn đầy và đầm ấm. Cũng chính vùng đất hữu tình này đã giúp cho các văn nghệ sĩ có cảm hứng sáng tác, và đã kịp lưu lại khoảnh khắc cảm xúc của mình bằng các tác phẩm ở một số thể loại: thơ, nhạc, tác phẩm nghiên cứu… “Sản phẩm” thu được trong đợt mở trại này là 80 bài thơ (trong đó có 66 bài thơ được viết bằng chữ Khmer); 10 bài nghiên cứu về tập quán truyền thống văn hóa của người ĐBSCL nói chung và Bạc Liêu nói riêng, cùng với 7 ca khúc…
![]() |
Các trại viên trình bày các tác phẩm mới sáng tác tại lễ bế mạc lớp bồi dưỡng. Ảnh: N.V |
Bảo tồn giá trị văn hóa của từng dân tộc
Đối tượng tham gia trại sáng tác lần này rất phong phú (trưởng - phó đoàn nghệ thuật Khmer, nhà văn, giáo viên, phóng viên, nhà thơ, nhạc sĩ…), do đó lượng kiến thức trao đổi cũng rất đa dạng. Đặc biệt, sau khi kết thúc trại sáng tác, càng có điều kiện đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền về bảo tồn và phát huy phong trào sáng tác VH-NT, nhằm khơi dậy và lưu giữ cái hồn dân tộc, cũng như nền văn hóa đậm đà bản sắc. Nhạc sĩ Nông Quốc Bình, Chủ tịch Hội VH-NT các DTTS Việt Nam, cho rằng: “Trang viết, bài hát, bức tranh là những gì tinh túy nhất của VH-NT Việt Nam. Tác phẩm của dân tộc nào sẽ làm bật được tâm hồn của dân tộc đó. Ví dụ khi người Kinh sáng tác về dân tộc Khmer sẽ rất khác khi so với tác phẩm của người Khmer “sở tại” sáng tác về dân tộc của mình. Nói như thế để thấy rằng, vùng đất nào có sự cộng cư, giao thoa văn hóa giữa các dân tộc thì vùng đất đó được xem là rất trù phú. Bạc Liêu là một trong những vùng đất như vậy”.
Bởi vậy mà, khi tham gia trại sáng tác, tác giả Sơn Sau (Trà Vinh) đã không kìm được cảm xúc của mình trước nét đẹp truyền thống riêng của người Khmer Bạc Liêu nhưng không kém phần thú vị qua những vần thơ: “Gió chướng chuyển mình về hướng đồng/ Trăng rằm chênh chếch trên tầng không/ Ngũ âm xuyên mình qua đêm vắng/ Kiệu hoa đăng lóng lánh những niềm mong…” (bài “Dâng y - Hoa đăng”). Hay trại viên Sơn Ngọc Hoàng (Sóc Trăng) gửi lại trại 3 ca khúc ca ngợi nét đẹp quê hương và tình yêu đối với Bác Hồ của các phum sóc; nhiều trại viên cũng gửi tâm huyết của mình đến trại sáng tác bằng các tác phẩm nghiên cứu…
Lớp bồi dưỡng sáng tác VH-NT kết hợp với mở trại sáng tác thật sự đã tạo nên đòn bẩy hữu hiệu cho các văn nghệ sĩ có điểm tựa, vừa thả niềm đam mê được bay trên đôi chân nghệ thuật của mình, vừa góp phần cùng với nền văn học địa phương thắp lên lòng yêu quê hương, kết nối tình yêu dân tộc.
Ngọc Trân