Chủ nhật, 21-12-25 10:55:56
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Sáng tác văn học - nghệ thuật các dân tộc thiểu số: Khơi nguồn tình yêu dân tộc!

Báo Cà Mau

Sáng tác văn học - nghệ thuật (VH-NT) là nhu cầu thiết yếu của những tâm hồn đam mê nghệ thuật. Khi những tiếng lòng bật ra thành tiếng thơ, tiếng nhạc và chính những âm sắc nói hộ tâm tư, tình cảm đó của tác giả lại chuyển đến cho độc giả một ý nghĩa khác: phác họa, giới thiệu, đồng thời bảo tồn nét văn hóa của dân tộc mình…

Hội VH-NT các dân tộc thiểu số (DTTS) Việt Nam vừa hoàn thành lớp bồi dưỡng sáng tác VH-NT các DTTS khu vực Tây Nam bộ tại Bạc Liêu. Lớp bồi dưỡng diễn ra trong bầu không khí của lễ hội Dâng y Kathina và Oóc-om-bóc của đồng bào dân tộc Khmer ĐBSCL, nên mang một ý nghĩa rất quan trọng đối với văn nghệ sĩ là người dân tộc Khmer. Đây còn là dịp để các văn nghệ sĩ là người Khmer ở các tỉnh như: Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Kiên Giang, Vĩnh Long… có điều kiện giao lưu và trao đổi kinh nghiệm sáng tác lẫn nhau.

Bật lên “hồn” tiếng mẹ đẻ!

Lần đầu tiên, Bạc Liêu được chọn làm điểm dừng chân và mở trại sáng tác tại đây. Tuy chỉ hội ngộ trong thời gian ngắn, nhưng tình cảm mà các văn nghệ sĩ dành cho nhau thật tràn đầy và đầm ấm. Cũng chính vùng đất hữu tình này đã giúp cho các văn nghệ sĩ có cảm hứng sáng tác, và đã kịp lưu lại khoảnh khắc cảm xúc của mình bằng các tác phẩm ở một số thể loại: thơ, nhạc, tác phẩm nghiên cứu… “Sản phẩm” thu được trong đợt mở trại này là 80 bài thơ (trong đó có 66 bài thơ được viết bằng chữ Khmer); 10 bài nghiên cứu về tập quán truyền thống văn hóa của người ĐBSCL nói chung và Bạc Liêu nói riêng, cùng với 7 ca khúc…

Các trại viên trình bày các tác phẩm mới sáng tác tại lễ bế mạc lớp bồi dưỡng. Ảnh: N.V

Sáng tác ra “đứa con tinh thần” không phải là chuyện dễ dàng, nhất là việc sáng tác được ấn định thời gian; thế nhưng qua trại sáng tác lần này, nhiều tác giả người DTTS đã có những tác phẩm hay, được sáng tác bằng chính tiếng mẹ đẻ của mình (tiếng Khmer). Qua đó, nhấn mạnh rằng việc sáng tác VH-NT bằng tiếng dân tộc là nhằm bảo tồn và phát huy nền văn hóa của dân tộc. Đây là một cái nhìn mới nhằm định hướng cho văn nghệ sĩ sáng tác các tác phẩm phục vụ công cuộc đổi mới của quê hương, đất nước trong đồng bào dân tộc. Tác giả thơ Thạch Đờ Ni (Bạc Liêu) là người rất tâm huyết với loại hình sáng tác VH-NT bằng tiếng mẹ đẻ. Anh đã thực hiện được nhiều tập thơ, trong đó có vài tập thơ song ngữ Việt - Khmer. “Chỉ có sáng tác bằng tiếng mẹ đẻ của mình thì tình cảm mới còn nguyên vẹn, cảm xúc lại dạt dào hơn. Còn các bài thơ được dịch sang tiếng Việt, nhiều chữ không dịch được sát nghĩa nên không giữ được cái hồn bài thơ” - tác giả thơ Thạch Đờ Ni chia sẻ.

Bảo tồn giá trị văn hóa của từng dân tộc

Đối tượng tham gia trại sáng tác lần này rất phong phú (trưởng - phó đoàn nghệ thuật Khmer, nhà văn, giáo viên, phóng viên, nhà thơ, nhạc sĩ…), do đó lượng kiến thức trao đổi cũng rất đa dạng. Đặc biệt, sau khi kết thúc trại sáng tác, càng có điều kiện đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền về bảo tồn và phát huy phong trào sáng tác VH-NT, nhằm khơi dậy và lưu giữ cái hồn dân tộc, cũng như nền văn hóa đậm đà bản sắc. Nhạc sĩ Nông Quốc Bình, Chủ tịch Hội VH-NT các DTTS Việt Nam, cho rằng: “Trang viết, bài hát, bức tranh là những gì tinh túy nhất của VH-NT Việt Nam. Tác phẩm của dân tộc nào sẽ làm bật được tâm hồn của dân tộc đó. Ví dụ khi người Kinh sáng tác về dân tộc Khmer sẽ rất khác khi so với tác phẩm của người Khmer “sở tại” sáng tác về dân tộc của mình. Nói như thế để thấy rằng, vùng đất nào có sự cộng cư, giao thoa văn hóa giữa các dân tộc thì vùng đất đó được xem là rất trù phú. Bạc Liêu là một trong những vùng đất như vậy”.

Bởi vậy mà, khi tham gia trại sáng tác, tác giả Sơn Sau (Trà Vinh) đã không kìm được cảm xúc của mình trước nét đẹp truyền thống riêng của người Khmer Bạc Liêu nhưng không kém phần thú vị qua những vần thơ: “Gió chướng chuyển mình về hướng đồng/ Trăng rằm chênh chếch trên tầng không/ Ngũ âm xuyên mình qua đêm vắng/ Kiệu hoa đăng lóng lánh những niềm mong…” (bài “Dâng y - Hoa đăng”). Hay trại viên Sơn Ngọc Hoàng (Sóc Trăng) gửi lại trại 3 ca khúc ca ngợi nét đẹp quê hương và tình yêu đối với Bác Hồ của các phum sóc; nhiều trại viên cũng gửi tâm huyết của mình đến trại sáng tác bằng các tác phẩm nghiên cứu…

Lớp bồi dưỡng sáng tác VH-NT kết hợp với mở trại sáng tác thật sự đã tạo nên đòn bẩy hữu hiệu cho các văn nghệ sĩ có điểm tựa, vừa thả niềm đam mê được bay trên đôi chân nghệ thuật của mình, vừa góp phần cùng với nền văn học địa phương thắp lên lòng yêu quê hương, kết nối tình yêu dân tộc.

Ngọc Trân

Trưng bày triển lãm “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”

Sáng 15/12, Bảo tàng tỉnh Cà Mau phối hợp với Đảng uỷ, UBND xã An Trạch và Trường THCS Võ Nguyên Giáp tổ chức khai mạc trưng bày triển lãm chuyên đề “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”.

Một thời hoa lửa

U Minh Hạ mùa sa mưa. Trong cái nắng mới cố xiên mình qua những đám mây đen nặng oằn chực chờ trút xuống, thoang thoảng mùi bông tràm nở muộn.

Biểu tượng hoa cau trong văn hoá Khmer

Hoa cau, biểu tượng thiêng liêng trong hôn lễ của người Khmer, được xem là thước đo phẩm hạnh, phản ánh giá trị văn hoá độc đáo.

Trao thưởng các tác giả đạt Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V

Chiều 12/12, UBND tỉnh Cà Mau tổ chức Lễ trao Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V. Dự lễ có đồng chí Phạm Văn Thiều, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh và đồng chí Ngô Vũ Thăng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Điểm đến giàu tiềm năng du lịch văn hoá - tín ngưỡng

Toạ lạc tại xã Hưng Hội, chùa Soryaram (chùa Giữa) đã tồn tại gần một thế kỷ và vẫn gìn giữ nguyên vẹn vẻ đẹp kiến trúc cổ truyền, lộng lẫy. Không chỉ là nơi sinh hoạt tôn giáo của đồng bào Khmer, chùa còn là không gian văn hoá đặc sắc, hội tụ nhiều giá trị truyền thống, tạo tiềm năng lớn để phát triển du lịch văn hoá - tín ngưỡng.

Tục thờ Môn thần của người Hoa

Trong tín ngưỡng dân gian của cộng đồng người Hoa tại Cà Mau, tục thờ Môn thần là nét văn hoá đặc sắc, gắn liền với quan niệm về sự an cư, bảo hộ và trấn áp tà khí.

Sắc màu văn hoá Khmer qua Lễ Cầu an

Hằng năm, sau Tết Chôl Chnăm Thmây, đồng bào Khmer tại các phum - sóc trên địa bàn tỉnh Cà Mau lại hân hoan tổ chức Lễ Cầu an (Panh Kom San Srok), một trong những nghi lễ truyền thống quan trọng nhất.

Bồi dưỡng kiến thức văn hoá DTTS cho đội ngũ nhân lực trẻ

Sáng 7/12, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch phối hợp Trường Đại học Bạc Liêu tổ chức hoạt động tham quan thực tế và giao lưu kỹ thuật trình diễn nghệ thuật Khmer tại chùa Xiêm Cán (phường Bạc Liêu).

Đánh thức tiềm năng du lịch từ bánh dân gian người Hoa

So với các dân tộc anh em khác, cộng đồng người Hoa tại Cà Mau sở hữu nhiều nghề truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa, trong đó, nghề làm các loại bánh dân gian có nguồn gốc từ Trung Quốc. Những loại bánh này không chỉ mang hương vị đặc trưng mà còn hàm chứa nhân sinh quan sâu sắc, thể hiện ước vọng về trường thọ, phúc - lộc - an khang.

Sắp xếp, tinh gọn các tổ chức văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số

Sáng 6/12, tại tỉnh Cà Mau, Hội Văn học nghệ thuật (VHNT) các dân tộc thiểu số (DTTS) Việt Nam tổ chức Hội thảo sắp xếp, tinh gọn, hợp nhất các tổ chức VHNT các DTTS, thống nhất trong đa dạng.