Truyền hình
Con đường hoạt động chính trị của Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn liền với một sự nghiệp văn hóa lớn bắt nguồn từ sự tích lũy văn hóa, một tầm nhìn văn hóa vĩ đại của Người! Từ tầm nhìn ấy, đất nước Việt Nam thoát khỏi xiềng xích nô lệ và từng bước tiến lên vững chắc như có ánh sáng của ngọn đuốc soi đường. Nhân kỷ niệm 125 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, hãy cùng nhìn lại một tầm nhìn văn hóa lớn của một trái tim yêu nước vĩ đại!
Trưởng thành ở Huế - kinh đô của đất nước thời bấy giờ, người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã được tiếp thu những tư tưởng văn hóa - chính trị đạt đến trình độ cao nhất của dân tộc vào lúc giao thời giữa hai thế kỷ! Vừa tiếp thu tư tưởng Nho giáo, vừa tiếp nhận tư tưởng và văn hóa phương Tây, Người nói: “Khi độ tuổi 13, lần đầu tiên tôi nghe ba chữ Pháp: Tự do, Bình đẳng, Bác ái. Và từ thời ấy tôi muốn làm quen với nền văn minh Pháp, muốn tìm xem những gì ẩn giấu đằng sau những chữ ấy”. Vốn có tư chất thông minh, với ý chí và hoài bão lớn lao, Hồ Chí Minh không đi theo con đường của các bậc tiền bối mà nảy ra ý muốn sang xem “mẫu quốc” ra sao để tìm đường giải phóng dân tộc. Như vậy, hành trang tìm đường cứu nước của Hồ Chí Minh có tri thức ban đầu rất quan trọng về văn hóa Đông - Tây và lòng yêu nước nhiệt thành với chí hướng mới.
Trước khi đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, trên hải trình bôn ba vừa kiếm sống, vừa quan sát, Người vừa tham gia phong trào công nhân vừa tìm hiểu văn hóa Pháp và văn hóa phương Tây. Người đã đọc nhiều tác phẩm của các nhà tư tưởng lớn như Voltaire, Montesquie, Rousseau… vừa học tập vừa viết báo, viết kịch, vừa tiếp xúc với nhiều trí thức, chính khách, nghệ sĩ tên tuổi để làm phong phú thêm trí tuệ của mình. Tầm trí tuệ, vốn văn hóa của Người đã được nhiều học giả trên thế giới công nhận, ngưỡng mộ. Năm 1924, một học sĩ người Thụy Điển, ông Êrích Giôhanxơn đã viết: “Cử chỉ văn hóa và thân mật của Người gây một ấn tượng là Người có uy tín. Người có thể trở thành lãnh tụ không phải bằng một cái gì bề ngoài mà bằng học thức, bằng trí tuệ của Người”.
Tầm nhìn văn hóa của Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện ngay trong sự lựa chọn mục tiêu, lý tưởng chính trị. Nguyễn Ái Quốc đã khẳng định dứt khoát: “Con đường cứu nước duy nhất đúng đắn là con đường cách mạng vô sản”. Có được thái độ dứt khoát ấy là nhờ từ vốn văn hóa truyền thống phong phú. Nó đóng vai trò như màng lọc tự nhiên, như cơ sở thẩm định tính đúng đắn các học thuyết cách mạng để lựa chọn. Trên cơ sở tiếp thu một cách sáng tạo nhận thức duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lê nin, trên cơ sở triết lý nhân văn ấy, Hồ Chí Minh đã suy nghĩ về ý nghĩa của văn hóa: “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hàng ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng”. Hồ Chí Minh đã thấy văn hóa là cơ chế tổng hợp để hình thành và phát triển con người - xã hội. Kết tinh từ đó, sự lựa chọn lý tưởng, mục tiêu chính trị của Hồ Chí Minh mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc!
Nhận thức đúng đắn tầm quan trọng của văn hóa, Người đã kêu gọi: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”, “phải xúc tiến công tác văn hóa để đào tạo con người mới và cán bộ mới cho công cuộc kháng chiến, kiến quốc”. Từ đó, Hồ Chí Minh còn yêu cầu con người - cán bộ phải có trình độ văn hóa chung, phải có những hiểu biết về lịch sử, về khoa học - kỹ thuật, về quản lý, về chuyên môn để xây dựng đất nước… Phương pháp hoạt động cách mạng của Hồ Chí Minh là phương pháp văn hóa, phương pháp hướng tới con người, tới phép dùng người và chiến lược trồng người! Cách dùng người của Hồ Chí Minh cũng xuất phát từ một quan niệm hết sức hiện đại và nhân văn về con người, tập hợp một cách rộng rãi hiền tài không giới hạn ở chỗ là “người trong Đảng” hay “người ngoài Đảng”; đó là trí tuệ bản lĩnh của một vị lãnh tụ chiến lược, là tinh thần khoan dung nhân ái của một nhà văn hóa lớn!
Tài năng chính trị của Hồ Chí Minh là một bộ phận quan trọng của nhân cách nhà chính trị Hồ Chí Minh, đã góp phần vào thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Nhưng hình ảnh sống động mà Người đã để lại là tài năng đó được kết hợp nhuần nhuyễn với đạo đức, phong cách và năng lực sáng tạo văn hóa! Một tầm nhìn vĩ đại kết tinh từ tấm lòng yêu nước và sự tinh thông của Người đã để lại hệ tư tưởng mang giá trị đặc biệt, những vốn quý cho dân tộc Việt Nam ở mọi thời đại.
QUỐC CẨM
Xem thêm bình luận