Cà Mau có 14 đảng bộ trực thuộc Tỉnh uỷ, 637 tổ chức cơ sở Ðảng (TCCSÐ) (gồm 220 đảng bộ cơ sở và 417 chi bộ cơ sở) với trên 39.680 đảng viên. Trong 19 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới (NTM), tiêu chí số 18 là xây dựng hệ thống tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh. Có thể nói, đây là tiêu chí có vai trò quan trọng trong thực hiện xây dựng NTM.
Cà Mau có 14 đảng bộ trực thuộc Tỉnh uỷ, 637 tổ chức cơ sở Ðảng (TCCSÐ) (gồm 220 đảng bộ cơ sở và 417 chi bộ cơ sở) với trên 39.680 đảng viên. Trong 19 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới (NTM), tiêu chí số 18 là xây dựng hệ thống tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh. Có thể nói, đây là tiêu chí có vai trò quan trọng trong thực hiện xây dựng NTM. Trong đó, TCCSÐ giữ vai trò lãnh đạo các tổ chức trong hệ thống chính trị tuyên truyền, vận động, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ ở cơ sở nói chung và xây dựng NTM nói riêng. Ðể triển khai, thực hiện các tiêu chí xây dựng NTM đạt kết quả tốt thì công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền, tổ chức thực hiện là nhiệm vụ không thể thiếu, là trách nhiệm của hệ thống chính trị ở cơ sở.
Tập trung xây dựng tổ chức Đảng
Ban tổ chức cấp uỷ là thành viên Ban Chỉ đạo Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM các cấp. Trong khi tham gia chỉ đạo thực hiện các mặt công tác chung, ban tổ chức cấp uỷ có nhiệm vụ phối hợp với các ban, ngành liên quan tham mưu chỉ đạo thực hiện tiêu chí số 18 về xây dựng đội ngũ cán bộ xã đạt chuẩn và đảng bộ cơ sở xã đạt chuẩn trong sạch, vững mạnh. Ðây được coi là nền tảng quan trọng của hệ thống chính trị ở cơ sở.
Tràm Thẻ Đông, xã Tân Phú, huyện Thới Bình là nơi có hệ thống tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh. Các tổ chức này là nhân tố tích cực làm đổi thay nhanh chóng bộ mặt nông thôn tại đây. Ảnh: HỮU DUYÊN |
Xác định tầm quan trọng đó, thời gian qua, Ban Tổ chức Tỉnh uỷ Cà Mau đã tham mưu cho Tỉnh uỷ tập trung chỉ đạo xây dựng tổ chức Ðảng, xây dựng hệ thống chính trị, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là ở cơ sở, nhằm đáp ứng yêu cầu tiêu chí xây dựng NTM. Theo đó, Tỉnh uỷ Cà Mau đã ban hành nghị quyết về xây dựng NTM giai đoạn 2011-2015 và những năm tiếp theo; nghị quyết về xây dựng hệ thống chính trị và nâng cao chất lượng cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức; nghị quyết về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tỉnh Cà Mau giai đoạn 2011-2015 và định hướng đến năm 2020.
Qua đó, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ cụ thể hoá thành một số đề án, chương trình tập trung nguồn lực cho cơ sở, như: Ðề án về tuyển chọn 200 trí thức trẻ của tỉnh đưa về công tác ở xã, phường, thị trấn, góp phần tháo gỡ khó khăn và từng bước chuẩn hoá đội ngũ cán bộ của xã, nhất là những xã chỉ đạo điểm xây dựng NTM. Ðề án xây dựng 1.588 cầu bê-tông giao thông nông thôn đã nối liền các tuyến lộ bê-tông liên ấp, liên xã và cơ bản xoá cầu gỗ tạm bợ ở nông thôn. Quyết định phân công các sở, ban, ngành, đoàn thể, doanh nghiệp cấp tỉnh phụ trách giúp đỡ 47 xã, phường, thị trấn có đông đồng bào dân tộc Khmer và có tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo cao, qua đó tập trung hỗ trợ cơ sở phát triển sản xuất, xoá đói giảm nghèo, xây dựng kết cấu hạ tầng, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở.
Qua chỉ đạo, triển khai thực hiện xây dựng NTM, đến nay 82 xã trong tỉnh đã đạt một số tiêu chí, bình quân đạt 10,19 tiêu chí/xã; xã đạt thấp nhất 6 tiêu chí, xã đạt cao nhất 19 tiêu chí, trong đó có 49 xã đạt tiêu chí số 18 “Hệ thống tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh”.
Ðể rà soát thực trạng về kết quả thực hiện tiêu chí số 18, vừa qua, Ban Tổ chức Tỉnh uỷ Cà Mau đã tổ chức khảo sát ở 23/82 xã được chọn chỉ đạo điểm đến năm 2015 hoàn thành 19 tiêu chí xây dựng NTM. Nhìn chung, qua thực hiện tiêu chí số 18, hệ thống chính trị ở cơ sở được củng cố, kiện toàn và chuyển biến tích cực. Nội dung, phương thức, chất lượng hoạt động được đổi mới và nâng lên. Công tác xây dựng tổ chức Ðảng trong sạch vững mạnh đạt hiệu quả. Bộ máy chính quyền thực hiện tốt việc quản lý, điều hành theo pháp luật. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể được củng cố lớn mạnh. Ðội ngũ cán bộ, công chức từng bước được chuẩn hoá, trưởng thành, đáp ứng được yêu cầu lãnh đạo, điều hành, tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ sở.
Kết quả cụ thể thực hiện tiêu chí số 18 của Cà Mau như sau: 98,4% số cán bộ xã đạt chuẩn về giáo dục phổ thông; 83,4% về chuyên môn nghiệp vụ; 74,4% về lý luận chính trị; 47% được bồi dưỡng về quản lý Nhà nước; 87,2% về tin học. Theo quy định, mới có 3 xã đạt chuẩn nội dung này. Về nội dung có đủ các tổ chức trong hệ thống chính trị cơ sở theo quy định, 23/23 xã đạt. Về đảng bộ đạt tiêu chuẩn “trong sạch, vững mạnh”, 11/23 xã đạt. Chính quyền xã đạt chuẩn “trong sạch, vững mạnh”, 5/23 xã đạt. Các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội của xã đều đạt danh hiệu tiên tiến trở lên, 95% đoàn thể đạt.
Khó khăn, vướng mắc
Như vậy, chỉ có 1 nội dung đạt 100% theo chuẩn, đó là có đủ các tổ chức trong hệ thống chính trị. Các nội dung còn lại phần lớn chưa đạt hoặc cơ bản đạt nhưng thiếu tính ổn định và phát sinh những vấn đề còn khó khăn, vướng mắc.
Về chuẩn hoá cán bộ xã, số cán bộ xã hiện nay chưa đạt chuẩn phần lớn là cán bộ lớn tuổi, không đủ điều kiện đào tạo, chưa có chính sách hợp lý để giải quyết nghỉ chế độ. Trong khi đó, số người hoạt động không chuyên trách đã được đào tạo hoặc số sinh viên tốt nghiệp đại học về địa phương nhiều nhưng không tuyển dụng được vì đã đủ số lượng cán bộ, công chức.
Cơ cấu cán bộ, công chức xã hiện nay có mặt chưa hợp lý, chưa cân đối theo khối lượng công việc giữa cán bộ khối chính quyền và khối Ðảng - đoàn thể của xã. Một số chức danh có đến 2-3 công chức phụ trách, trong khi văn phòng Ðảng uỷ, phó các ban Ðảng, đoàn thể xã lại bố trí là người hoạt động không chuyên trách, không được hưởng các chế độ như công chức. Vì vậy, các xã gặp nhiều khó khăn trong điều động, bố trí cán bộ, công chức và những người hoạt động không chuyên trách.
Tiêu chí số 18 xây dựng hệ thống tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh là một tiêu chí “động”, có thể diễn biến liên tục; ranh giới giữa đạt và không đạt là mong manh. Do vậy, việc duy trì, giữ vững tiêu chí này thường xuyên là khó. Ví dụ, Ðảng bộ xã trong năm chỉ có 1 cấp uỷ viên hoặc 1 đồng chí cấp trưởng hay cấp phó của tổ chức trong hệ thống chính trị xã bị xử lý kỷ luật từ khiển trách trở lên, thì Ðảng bộ xã không đạt tiêu chuẩn trong sạch, vững mạnh; hay chỉ có một trong các đoàn thể xã trong năm không đạt từ tiên tiến trở lên thì sẽ kéo theo cả hệ thống chính trị không đạt tiêu chí số 18.
Về đánh giá, công nhận chính quyền cơ sở đạt tiêu chuẩn “trong sạch, vững mạnh” hằng năm, theo quy định là do UBND cấp huyện đánh giá và công nhận. Tuy nhiên, đến nay, Trung ương cũng như địa phương chưa có tiêu chí chung để đánh giá và công nhận. Việc UBND cấp huyện đánh giá, xếp loại chính quyền cơ sở chủ yếu theo các danh hiệu thi đua từng cụm, từng khối và xếp theo 4 mức: tốt, khá, trung bình, yếu; không có danh hiệu “trong sạch, vững mạnh”. Do đó, việc xếp loại chính quyền cơ sở hằng năm thực hiện chưa đồng bộ và chưa đúng quy định.
Tiêu chí đánh giá các tổ chức chính trị - xã hội của xã đạt danh hiệu “tiên tiến” trở lên còn vướng mắc. Vì, hiện nay từng tổ chức chính trị - xã hội quy định các danh hiệu đánh giá khác nhau; có tổ chức sắp xếp 3 mức, có tổ chức xếp 4 mức, tên gọi danh hiệu không giống nhau và nhiều tổ chức không sử dụng danh hiệu “tiên tiến”, từ đó khó xác định được mức nào là tương đương với danh hiệu “tiên tiến”.
Xây dựng NTM là nhiệm vụ quan trọng hiện nay, là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và của toàn dân. Trong đó, ngành tổ chức xây dựng Ðảng có trách nhiệm phối hợp, tham mưu, tổ chức thực hiện chương trình nói chung, trong đó đi sâu tiêu chí số 18 xây dựng hệ thống tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh, trọng tâm là xây dựng TCCSÐ trong sạch, vững mạnh, đủ sức làm tốt vai trò hạt nhân chính trị, lãnh đạo hệ thống chính trị, thực hiện thành công chương trình mục tiêu xây dựng NTM./.
ThS. Ðỗ Trung Tín