LTS: Trong thư gửi điền chủ nông gia Việt Nam từ năm 1946, Bác Hồ đã viết: “Nông dân ta giàu thì nước ta giàu, nông dân ta thịnh thì nước ta thịnh. Nông dân muốn giàu, nông nghiệp muốn thịnh thì cần phải có hợp tác xã (HTX)…”. Quán triệt tư tưởng này, thời gian qua, Đảng ta đã ban hành nhiều nghị quyết về phát triển kinh tế tập thể (KTTT) và gần đây là Nghị quyết 20 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT trong giai đoạn mới. Đồng thời, Đảng ta khẳng định quan điểm chỉ đạo: “KTTT là thành phần kinh tế quan trọng, phải được củng cố và phát triển cùng kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân”.
Bài 1: Thưa thớt tổ chức đảng trong HTX
Thực tiễn đã chứng minh, phát triển KTTT là xu thế tất yếu trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu. Việc phát triển mạnh các HTX không chỉ là nhu cầu tất yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh, mà còn là giảp pháp hàng đầu cho phát triển bền vững.
Các thành viên HTX Diêm Điền (huyện Đông Hải) thu hoạch muối. Ảnh: L.D
CHƯA QUAN TÂM LÃNH ĐẠO, CHỈ ĐẠO
Xuất phát từ vai trò, tầm quan trọng của HTX, từ năm 2006, Ban Tổ chức Trung ương đã ban hành Văn bản 02 hướng dẫn xây dựng, củng cố tổ chức đảng trong các HTX và Liên hiệp HTX. Cũng như các nghị quyết của Đảng về phát triển KTTT và HTX đều chỉ đạo phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong phát triển các HTX. Đặc biệt, Nghị quyết 14 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bạc Liêu về đẩy mạnh phát triển KTTT đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030 (ban hành năm 2018) tiếp tục chỉ đạo phải “chăm lo xây dựng, phát triển tổ chức đảng, đoàn thể trong các HTX”.
Thế nhưng, qua hơn 20 năm thực hiện Nghị quyết 13 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT, đến nay toàn tỉnh chỉ có 14 HTX có tổ chức chi bộ đảng với 121 đảng viên tham gia sinh hoạt (chiếm hơn 6%) trên tổng số 218 HTX với trên 25.600 thành viên. Từ thực trạng trên cho thấy, nhiều đảng bộ đã chưa thật sự quan tâm đến công tác này và chưa thực hiện tốt chỉ đạo của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh.
Điều đáng quan tâm, có những địa phương được Trung ương, tỉnh chọn làm điểm chỉ đạo xây dựng nông thôn mới (NTM) (hiện nay là xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu), nhưng gần 15 năm qua vẫn không phát triển được chi bộ nào trong các HTX. Trong khi đó, thế mạnh kinh tế chủ lực của các địa phương này là sản xuất nông nghiệp và HTX đóng vai trò trụ cột. Như huyện Phước Long, sau khi được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM từ năm 2017 và đến nay đang tập trung xây dựng NTM kiểu mẫu, nhưng hiện nay trong tổng số 30 HTX nông nghiệp với 1.370 thành viên, ở các HTX này vẫn chưa xây dựng được tổ chức đảng!?
Ông Dương Văn Hào - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Quyết Tâm (huyện Phước Long), cho biết: “HTX được thành lập từ năm 2018 và trong HTX có hơn 20 đảng viên là thành viên, nhưng đến nay vẫn chưa nghe ai nói việc thành lập chi bộ trong HTX”. Trong khi đó, việc tuyên truyền, vận động thành lập chi bộ trong các HTX là trách nhiệm của Đảng bộ địa phương.
Không chỉ ở huyện Phước Long, mà nhiều địa phương khác vẫn chưa thật sự quan tâm đến xây dựng tổ chức đảng trong các HTX. Trong khi giải pháp hàng đầu và mang tính quyết định đến việc củng cố, nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động của các HTX, từ Trung ương đến Tỉnh ủy đều yêu cầu phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với các HTX.
Xuất phát từ việc thiếu vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng trong các HTX nên việc củng cố, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX thời gian qua gặp nhiều khó khăn và chưa hoàn thành các chỉ tiêu đề ra.
NHIỀU HỆ LỤY
Không xây dựng được tổ chức đảng trong các HTX còn kéo theo nhiều hệ lụy cùng nhiều bất cập khác, nhất là không phát triển và xây dựng được các tổ chức đoàn thể trong các HTX, như Công đoàn hay Đoàn Thanh niên để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các thành viên; hoặc tạo ra sân chơi, khuyến khích các thành viên thi đua học tập, lao động, sản xuất.
Đến nay, cả tỉnh Bạc Liêu chỉ có 9 HTX có tổ chức đoàn thể trong HTX và qua số liệu thống kê trong 20 năm thực hiện Nghị quyết 13 cho thấy, chỉ có 1,12% thành viên của các HTX được tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH). Điều này đồng nghĩa với việc có hàng ngàn thành viên, hay nói đúng hơn là hàng ngàn lao động bị tước đoạt các quyền lợi hợp pháp đã được cụ thể hóa trong Luật Lao động và Luật BHXH. Họ tham gia lao động, sản xuất trong các HTX, nhưng lại không được HTX đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và cả BHXH.
Đây chính là một trong những nguyên nhân cơ bản làm cho người nông dân không tha thiết tham gia vào các HTX, nếu có cũng chỉ là tham gia mang tính hình thức. Bằng chứng cụ thể là nhiều thành viên khi tham gia HTX họ không góp vốn, không tham gia sinh hoạt và mặc cho các HTX hoạt động theo kiểu “tự hợp, tự tan”, nhất là các HTX được thành lập để đạt tiêu chí công nhận NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Đây cũng là nguyên nhân làm cho các HTX không tập hợp, huy động được các nguồn lực đầu tư từ các thành viên và chưa khai thác, phát huy được trí tuệ, tâm huyết, thậm chí cả sự cống hiến cho sự phát triển của các HTX, do các thành viên không thấy và hưởng được các lợi ích thiết thực, chính đáng.
Xuất phát từ việc thiếu sự lãnh đạo, chỉ đạo của tổ chức đảng trong các HTX nên kết quả hoạt động đến nay cho thấy, cả tỉnh chỉ có 68/218 HTX hoạt động có hiệu quả theo Luật HTX năm 2012; còn lại là hoạt động trung bình, kém hiệu quả và chờ giải thể.
Việc các HTX hoạt động yếu kém và trì trệ kéo dài trong thời gian qua không đơn giản là những hạn chế, yếu kém trong lãnh đạo, quản lý, điều hành, mà điều đáng bàn ở đây chính là những hệ lụy này đã làm mất lòng tin của nhân dân đối với mô hình KTTT mà điển hình là HTX. Trong khi đó, phát triển KTTT được Đảng ta khẳng định không chỉ là thành phần kinh tế quan trọng, mà còn là tất yếu khách quan, có ý nghĩa chiến lược và lâu dài trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.
LƯ DŨNG
Việt Nam phấn đấu đến năm 2030, cả nước sẽ phát triển 45.000 HTX với 8 triệu thành viên. Riêng tỉnh Bạc Liêu, sẽ thành lập mới 100 HTX. Do vậy, việc có ngay các giải pháp trong phát triển tổ chức đảng ở các HTX hiện nay thật sự trở thành vấn đề cần được các Đảng bộ quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và tập trung thực hiện quyết liệt hơn nữa.
Xem thêm bình luận